Orð og tunga - 01.06.2007, Side 77

Eiríkur Rögnvaldsson: Textasöfn og setningagerð: greining og leit 67
er eftirfarandi:
(9) þar með var lokið hvellinum mikla
Lítill vafi leikur þó á því að eðlilegra er að greina þetta dæmi á ann-
an hátt (þ.e. sem frestun þungs nafnliðar eða eitthvað slíkt; sjá Hösk-
uld Þráinsson 2005:587-588).
Sama leitarmynstur var keyrt á ÍSTAL-safnið og skilaði þar fimm
dæmum; eitt þeirra gæti hugsanlega verið ný þolmynd:
(10) það var lokað tjaldstæðinu á Þingvöllum
Hér er þó einnig hugsanlegt að um sé að ræða frestun þungs nafn-
liðar en ekki nýja þolmynd. Til að fá ótvíræð dæmi um nýja þolmynd
þyrfti andlagið að vera perónufornafn, því að þeim er ekki hægt að
fresta á þennan hátt.
Það kemur ekki á óvart að engin ótvíræð dæmi um nýja þolmynd
skuli finnast í þessum tveimur söfnum. Bæði er þessi setningagerð yf-
irleitt talin frekar nýtilkomin, og þar að auki að mestu bundin við mál
barna og unglinga (sjá Sigríði Sigurjónsdóttur og Joan Maling 2001),
en allir textar í söfnunum eru frá fullorðnu fólki. En vissulega er gagn-
legt að geta fengið staðfestingu á þessu með ítarlegri leit.
3.3.4 Leitað að það-\epp með áhrifssögnum
Dæmi má einnig taka af leppnum eða aukafrumlaginu það (sjá Eirík
Rögnvaldsson 2002). Ég leitaði einu sinni í ÍSTAL-safninu að dæm-
um um það með áhrifssögnum, eins og sést í (11), og sagðist „í fljótu
bragði" ekki hafa fundið nein dæmi af þessu tagi þar (Eiríkur Rögn-
valdsson 2002: llnm):
(11) a. Það hefur einhver borðað allan grautinn minn.
b. Það getur enginn svarað þessu.
c. Það stungu einhverjir stúdentar smjörinu í vasann.
d. Það keypti hann eitthvert fífl.
Á þeim tíma átti ég ekki völ á öðru en textaleit; leitaði að dæmum
um það og fór yfir þau. En þau dæmi eru ákaflega mörg í ÍSTAL (á
sjöunda þúsund) þannig að auðvelt er að láta sér sjást yfir einhver
dæmi um það sem maður er að svipast um eftir. Vegna þess hversu