Morgunblaðið - 21.10.2016, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. OKTÓBER 2016
FRÉTTASKÝRING
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Talið er að 1,7 milljónir ferða-
manna sæki Ísland heim á þessu
ári; jafngildir það því að Íslend-
ingar væru um 30 þúsund fleiri að
jafnaði en þeir raunverulega eru.
Allur þessi mannfjöldi þarf að
borða og er talið að neysla er-
lendra ferðamanna á innlendri
matvöru nemi 22 tonnum á dag.
Er þá verið að tala um kjötvörur,
fisk, mjólkurvörur og grænmeti.
Spáð er að ferðamönnum
muni fjölga enn frekar í nánustu
framtíð og alla þarf að fæða og
klæða. Þessi aukni ferða-
mannastraumur veitir landbún-
aðinum og dreifðari byggðum auk-
in tækifæri til að stækka og dafna.
Á sama tíma og ferðamenn
flykkjast til landsins ferðast Ís-
lendingar meira erlendis og
neyslumynstrið hér heima er að
breytast; yngri kynslóðir borða
ekki jafn mikið af hefðbundnum
búvörum og þær eldri. Því hefur
neyslan ekki aukist jafn mikið á
ársgrundvelli og hefði mátt sjá
fyrir sér miðað við fjölgun ferða-
manna.
Heildarkjötsala í landinu,
bæði á innlendu og innfluttu kjöti,
jókst um 4,4% á milli áranna 2014
og 2015 en ferðamönnum fjölgaði
um 300 þúsund á milli þessara
ára. Mest jókst sala á svínakjöti
og alifuglakjöti.
Býst við aukningu í ár
Að sögn Steinþórs Skúlasonar
forstjóra Sláturfélags Suðurlands
(SS) er þetta engin óskapar aukn-
ing hjá þjóð sem er að fjölga.
„Þetta er jafnvel ívið minni aukn-
ing en maður hefði búist við. En
margir útlendingar sem hingað
koma borða til dæmis aldrei
lambakjöt og það er heilmikið
átak að fá þá til þess,“ segir Stein-
þór. Hann býst þó við að aukn-
ingin milli áranna 2015 og 2016
verði meiri, enda fleiri ferðamenn
í ár en í fyrra auk þess sem kaup-
máttur Íslendinga vex, sem gerir
það að verkum að þeir fara meira
út að borða og versla meira í mat-
inn.
Þegar staðan á innlendri kjöt-
sölu frá september í fyrra til loka
ágúst í ár er skoðuð sést að sala á
nautgripakjöti eykst um 27,9%, á
alifuglakjöti um 10,3% og 6,2% á
svínakjöti en sala á lambakjöti
stendur nánast í stað. „Í fyrra var
verkfall dýralækna og þá var
minna framboð í um sex vikur,
aðallega af alifuglakjöti og naut-
gripakjöti, og hefur það áhrif á
sölutölurnar fyrir 2015. Það hefur
áhrif á söluaukninguna núna en
líka fjölgun ferðamanna. Við
sjáum að salan vex í þeim kjötteg-
undum sem ferðamenn eru mest
að borða; kjúklingi, nauti og svíni.
Svo eru að eiga sér stað hægfara
neyslubreytingar; yngri kynslóðin
borðar meira af kjúklingi en ekki
eins mikið af lambakjöti og eldri
kynslóðin,“ segir Steinþór.
Hjá SS hefur sala á vínar-
pylsum aukist í takt við fjölgun
ferðamanna að sögn Steinþórs.
Hróður íslenskrar pylsu með öllu
hefur borist víða og fara margir
ferðamenn t.d, á Bæjarins bestu,
þar sem seldar eru SS-pylsur.
„Við erum að njóta ferða-
mannastraumsins í sölu á slíkum
vörum. Við höfum líka breytt um-
búðunum og erum komin með
pylsuumslag sem er með íslensku
öðru megin og ensku hinu megin,“
segir Steinþór.
Spurður hvort SS sé að mark-
aðssetja vörur sérstaklega að
ferðamönnum segir hann það ekki
vera í stórum stíl, helst séu það
pylsurnar. „Það eru gríðarlega
miklar kröfur um upplýsingar á
umbúðum og það er ekki eins auð-
velt og maður gæti haldið að setja
aukamiða ef sömu upplýsingar
eiga að vera á ensku líka. En það
er verið að skoða aðrar lausnir,“
segir Steinþór.
Sala Skyr.is eykst um 30%
Ari Edwald, forstjóri Mjólk-
ursamsölunnar (MS), segir að
aukning vegna ferðamanna komi
greinilega fram í ákveðnum vöru-
flokkum hjá fyrirtækinu. „Bara á
þessu ári hefur sala á Skyr.is auk-
ist um 30% á innanlandsmarkaði,
sem eru yfir 300 tonn. Neysla á
Fleiri ferða-
mannamunn-
ar til að metta
 Erlendir ferðamenn neyta um 22
tonna af innlendri matvöru á dag
Ferðamenn
 Ferðamannastraumurinn í
ár jafngildir því að Íslendingar
væru 8-9% fleiri en þeir eru.
 Íslendingar voru 332.529
hinn 1. janúar 2016.
 Gjaldeyristekjur af þeim
1,7 milljónum ferðamanna sem
sækja Ísland heim í ár eru
áætlaðar 1,5 milljarðar á dag.
 Frá september 2015 fram
til ágúst 2016 hefur sala á inn-
lendu nautakjöti aukist um
27,9%, á alifuglakjöti um
10,3% og 6,2% á svínakjöti en
sala á lambakjöti stendur nán-
ast í stað.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sauðfé Réttir í Landrétt í Áfangagili í september. Sala á lambakjöti hefur staðið í stað frá 2015 til 2016.
Innlent og innflutt grænmeti 2013 til 2015
Heimild: Samband garðyrkjubænda
Innlend framleiðsla Innflutt
Magn er í kg 2013 2014 2015
2.000.000
1.500.000
1.000.000
500.000
0
2.000.000
1.500.000
1.000.000
500.000
0
1.400.000
1.050.000
700.000
350.000
0
1.000.000
750.000
500.000
250.000
0
10.000.000
7.500.000
5.000.000
2.500.000
0
TÓMATAR
GÚRKUR
PAPRIKUR
GULRÆTUR
KARTÖFLUR
Tækifæri í landbúnaði
„Það er búin að vera ótrúlega mikil
nýting, meiri en síðustu ár. Það er
alveg sama þótt herbergi bætist við
hér á svæðinu,
það er alltaf fullt.
Ætli það séu ekki
um 2.000 rúm í
kringum mig, frá
Skaftafelli að
Höfn,“ segir Sig-
urlaug Gissurar-
dóttir, formaður
Félags ferðaþjón-
ustubænda, en
hún rekur ferðaþjónustubýli á
Brunnhóli á Mýrum.
Ferðaþjónustubændum hefur
ekki fjölgað mikið undanfarið að
sögn Sigurlaugar en hins vegar
hafa rúm bæst við. „Bæirnir hafa
stækkað og í einhverjum tilfellum
er farið að bjóða upp á meiri viðbót-
arþjónustu. En við viljum gjarnan
stimpla okkur inn sem fjölbreytta
þjónustu við ferðamenn á lands-
byggðinni með gæði að leiðarljósi.“
Viðbótarþjónustan er af ýmsum
toga en Sigurlaug nefnir helst mat-
inn í því samhengi, sem jafnvel er
litið á sem afþreyingu. „Við höfum
framleitt rjómaís hér á Brunnhóli í
tíu ár og hingað kemur fólk til að
borða ís, ekki vegna þess að það er
svangt heldur til að brjóta upp dag-
inn og búa til upplifun. Þannig er
þetta á fleiri stöðum, það er boðið
upp á heimagerða osta og þá er
handverk og hönnunarvörur til
sölu, nokkrir eru með smá hús-
dýragarð og þá er t.d. boðið upp á
hestaferðir, jeppaferðir, fjór-
hjólaferðir og gönguferðir.“
Aukinn ferðamannafjöldi gefur
sveitunum ótal tækifæri að mati
Sigurlaugar. „Ég sé fyrir mér að á
fleiri bæjum verði boðið upp á gist-
ingu til hliðar við búskapinn. Það
gefur tækifæri til aukinna tekna,
sem gerir ungu fólki, sem sá
kannski ekki tækifæri til að koma
heim aftur, kleift að setjast að út í
sveit og það tel ég vera stærsta
tækifærið. Ég sé líka fyrir mér
vaxtarmöguleika í smærri gistingu
á sveitabæjum. Gisting þar sem er í
bland landbúnaður og þjónusta við
ferðamenn er skemmtileg og það
gefur bóndanum líka fleiri tæki-
færi til að nýta eigin afurðir,“ segir
Sigurlaug.
Ferðaþjónusta bænda skipti ný-
verið um vörumerki og er nú Hey
Iceland, kemur það í stað Icelandic
Farm Holidays sem félagið hefur
fram til þessa notað í sölu- og
markaðsstarfi sínu erlendis. Mark-
miðið er að Hey Iceland verði
þekkt fyrir þá fjölbreyttu þjónustu
og afþreyingu sem fyrirtækið býð-
ur upp á.
 Farnir að bjóða upp á meiri þjónustu
Sigurlaug
Gissurardóttir
Ferðaþjónusta bænda
 172 félagsmenn eru í Ferða-
þjónustu bænda. Þeir bjóða
samtals upp á um 6.000 uppá-
búin rúm.
 40% þeirra stunda búskap
með ferðaþjónustunni og um
25 aðilar eru líka undir merkj-
um Beint frá býli.
 Þeir sem stunda búskap og
ferðaþjónustu selja yfirleitt
kjöt úr eigin framleiðslu á veit-
ingastað gistiheimilisins.
 Ferðaþjónusta bænda var
stofnuð af íslenskum bændum
árið 1980.
Ferðamennirnir gefa sveitunum ótal tækifæri
Ferðaþjónusta Á Brunnhóli á Mýrum er rekin myndarleg ferðaþjónusta í bland við búskap.
 SJÁ SÍÐU 28