Morgunblaðið - 23.11.2016, Blaðsíða 13

Morgunblaðið/Líney Sigurðardóttir
Bóndinn Þórður er sjötti ættliðurinn sem tekur við búi, sem hefur verið í eigu sömu ættar frá árinu 1795.
aðra vinnu sem sinna þarf af kappi
og var að jafnaði með 99% mæt-
ingu,“ sagði Þórður.
Stýrimannsferilinn hóf Þórður
síðan hjá Samskipum sem annar
stýrimaður á Arnarfelli, sem sigldi á
Evrópu en hann hefur ekki siglt á
fiskveiðiskipum síðan hann lauk
námi og hefur lítinn áhuga á því.
Góður tími hjá
Landhelgisgæslunni
Þórður lætur vel af stýrimanns-
ferli sínum hjá Landhelgisgæslunni
þar sem hann var um tíma, fyrst við
almennt eftirlit en fór svo árið 2012 á
varðskipið Tý á vegum EFCA, Fisk-
veiðieftirlitsstofnunar Evrópusam-
bandsins, en sú stofnun hafði þá Tý á
leigu við fiskveiðieftirlit á Flæmska
hattinum með bækistöð í St. John’s á
Nýfundnalandi.
„Hjá Gæslunni er fagfólk á öll-
um sviðum og mikið hægt að læra af
þessum mönnum, mannskapur um
borð er mjög samhentur, starfsand-
inn er góður og stéttaskipting eng-
in.“
Hann segist oft hafa óskað þess
að hafa átt kost á því að sigla með
einum af bestu mönnum landhelg-
isgæslunnar, Guðmundi H. Kjærne-
sted skipherra:
„Ég er búinn að lesa allt sem ég
hef náð í um þann merka mann en ég
fæddist heldur seint á öldinni til að
ná að vera honum samtíða á sjó,“
sagði Þórður.
Síðustu árin hefur hann með
hléum siglt á gámaskipum Eimskips
til Bandaríkjanna og Evrópu þar sem
hann hefur verið 2. stýrimaður og
hleðslustjóri.
Hann segist hafa góða vinnuveit-
endur sem eru skilningsríkir varð-
andi þörf hans á að vera í landi þegar
annatími er mestur í sveitinni.
„Ég hef verið heppinn á sjó-
mannsferli mínum og sloppið við
áföll, Evrópuhringurinn er ekki alltaf
auðveldur yfir háveturinn en skip-
stjórarnir eru hreinustu snillingar og
lærdómsríkt að fá að vinna með
þeim,“ sagði Þórður.
Hann telur það einnig vera áber-
andi hve íslenskar áhafnir vinna sem
einn maður að sama marki og séu al-
mennt góðir félagar en hann hefur
siglt ýmist með íslenskum eða er-
lendum áhöfnum.
Eftirminnilegur Smugutúr
Ýmislegt hefur á dagana drifið á
sjómannsferli Þórðar og hann nefnir
þar veiðitúr í Smuguna árið 1994 á
Hágangi II:
„Ég var þarna tvítugur strákur
um borð, við veiddum í salt og þurr-
söltuðum um borð. Man hvað veðr-
áttan var leiðinleg þarna í Smug-
unni, endalaus þoka. Eins og menn
muna þá var á þessum tíma ágrein-
ingur um veiðisvæði þarna, svo sem
frægt var og norska strandgæslan
var stöðugt á sveimi.
Hún hafði afskipti af Hágangi
sem þarna var á veiðum og þessum
meiningarmun þjóðanna lauk með
því að Gæslan tók þá ákvörðun að
færa okkur til hafnar. Norðmenn,
gráir fyrir járnum, yfirtóku Hágang
og var siglt til Tromsö, þar sem skip-
in lágu í þrjá daga meðan greitt var
úr málunum.
Eitt kvöldið þarna í höfninni í
Tromsö ákváðum við að fara í land,
tveir félagar af Hágangi og skoða
bæjarlífið.
Við fundum loks enskan pub og
hugsuðum okkur gott til glóðarinnar
enda vorum við allþyrstir eftir bæj-
arröltið. Okkur brá heldur í brún
þegar við sáum gestina á þessum
enska bar. Þar voru tuttugu manns
saman komnir, öll áhöfnin á norska
varðskipinu.
Það fór aðeins um okkur fé-
lagana, þar sem við þóttumst nú
undirmannaðir, tveir á móti tuttugu
og mátum stöðuna þannig að nú væri
flótti eina leiðin. Þarna vanmátum
við þó frændur okkar Norðmennina
því þeir tóku okkur með kostum og
kynjum og við skemmtum okkur vel
saman fram á nótt, þetta voru allt
ungir og hressir menn og buðu okk-
ur að koma í heimsókn í varðskipið
um morguninn.
Við þáðum glaðir boðið en eftir
fjöruga nótt þarna á enska barnum
vorum við félagarnir fremur seinir
fyrir um morguninn. Þegar við vökn-
uðum um hádegisbil voru vinir okkar
á varðskipinu farnir úr höfn svo við
misstum af tækifæri til að skoða
okkur um í norsku strandgæslu-
skipi.“
Góður starfsvettvangur
fyrir konur
Þegar blaðamaður spyr um
kynjahlutföll á skipunum svarar
Þórður því að enn sem komið er sé
þetta fyrst og fremst vettvangur
karlmanna, þar sem hann þekkir
til. „Það hlýtur að breytast því
starfið hentar báðum kynjum jafn
vel og kynjamunur launa er enginn.
Vissulega væri æskilegt að sjá kon-
um fjölga í stéttinni og að þær
sæktu í auknum mæli í rétt-
indanám, t.d. í skipstjórnar- og
stýrimannsréttindin,“ segir Þórður
sem telur konur enga eftirbáta
karlmanna.
Búvörusamningarnir
Hvort skyldi nú hafið eða landið
eiga sterkari ítök í Þórði og mun
hann að lokum velja alfarið annan
hvorn vettvanginn eða jafnvel
stækka búið?
Þórður telur sig ekki þurfa að
velja þarna á milli:
„Ég hef verið kallaður „stýri-
bóndinn“ af félögum mínum því ég
er stýrimaður á sjó og bóndi á landi.“
Á búinu er um 340 fjár, auk
hrossa og Þórður telur ólíklegt að
hann muni stækka búið miðað við
núverandi forsendur:
„Það gengur ágætlega að sinna
bæði búi af þessari stærð og sjó-
mennskunni, enda bjóða nýju bú-
vörusamningarnir ekki beint upp á
það að fýsilegt sé að stækka búið.
Þessir samningar eru að mínu mati
óhagstæðir bæði fyrir bændur og
neytendur og til að bæta gráu ofan á
svart þá gilda þeir í næstu tíu ár.
Þetta bú telst ekki stórt en með
þessum nýju samningum tekur það á
sig skerðingu um 15-20% svo það er
ljóst að sífellt erfiðara verður að
reka bú með þessum forsendum.
Auk þess var lækkun á afurðarverði
til bænda í haust um 10%.“
Þórður og hans fólk eru sam-
mála um að við gerð búvörusamn-
inganna hefðu fleiri þurft að koma að
borðinu og að vantað hafi meiri sátt
og samráð í málefninu.
Draumurinn að sigla á
skemmtiferðaskipi
Þórður hefur nú lokið öllu
skólanámi sem þarf til að öðlast rétt-
indi sem yfirmaður á skipum. Nú
síðast var 4. stig skipstjórnar, eða
„lordinn“ sem hann kláraði vorið
2012. Til að starfa sem skipherra
þarf hann að sigla sem yfir-
stýrimaður hjá Landhelgisgæslunni
í ákveðinn tíma.
„Ég sé framtíðina fyrir mér
bæði á sjó og á landi. Þetta eru tveir
ólíkir heimar sem ég kann afar vel
við. Maður sér hlutina alltaf í nýju
ljósi eftir fjarveru, hvort sem það er
á landi eða úti á hafinu, sem mér
finnst mjög gott.
Draumurinn er svo að komast á
skemmtiferðaskip sem er raunhæfur
möguleiki því ég er með ótakmörkuð
alþjóðleg réttindi og get því siglt
hvar sem er, stefni bara ótrauður að
því marki,“ sagði bóndinn og stýri-
maðurinn Þórður Úlfarsson frá
Syðri-Brekkum.
DAGLEGT LÍF 13
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. NÓVEMBER 2016
HAGI ehf Stórhöfða 37 • 110 Reykjavík • S. 414-3700 • hagi@hagi.is • Hagi ehf HILTI
Hágæða
vinnuföt
í miklu úrvali
Sérmerkjum fyrir fyrirtæki
Verkfæri og festingar
Mikið úrval af
öryggisvörum
Guðrún Ingólfsdóttir, dokt-
or í íslenskum bók-
menntum, flytur þriðja og
síðasta erindi þessa miss-
eris á vegum Félags ís-
lenskra fræða, kl. 20 í
kvöld, miðvikudaginn 23.
nóvember, í Safnaðarheim-
ili Neskirkju við Hagatorg.
Fá handrit gefa gleggri inn-
sýn í sjálfsmynd, hlutverk
og heimsmynd manna en
syrpur, handrit með fjöl-
þættu efni. Elstu varð-
veittu syrpurnar úr eigu
kvenna eru frá 17. öld.
Margar voru þær skrifaðar
fyrir ungar konur skömmu
áður en þær gengu í hjónaband eða
stuttu eftir. Í erindi sínu fjallar Guð-
rún um syrpu sem skrifuð var fyrir
eyfirska húsmóður á síðari hluta 18.
aldar. Hvað leyndist í syrpunni henn-
ar? Trauðla uppskrift að franskri
súkkulaðiköku eða snið að nýjustu
tísku frá París. Hvers þurfti fyr-
irmyndarhúsmóðir við á 18. öld til að
reka menningarlegt heimili á þeirra
tíma mælikvarða?
Guðrún gaf nýverið út bókina Á
hverju liggja ekki vorar göfugu kell-
íngar? Bókin fjallar um bókmenningu
íslenskra kvenna frá miðöldum fram
á 18. öld.
Fyrirlestur á vegum Félags íslenskra fræða
Fyrirmyndarhúsmæður Trúlega hafa húsmæður
á 18. öld þurft að hafa meira fyrir að reka fyr-
irmyndarheimili en húsmæður á 20. öld.
Handbók eyfirskrar húsmóður á
síðari hluta 18. aldar
Á Syðri-Brekkum er saga
forfeðranna á hverju strái. Í
bænum er að finna fornan
kistil, sem geymir gamlar
heimildir frá daglegu lífi í
sveitinni, dagbækur Krist-
jáns Halldórssonar, móð-
urafa Þórðar, þar sem sú
fyrsta hefst 1. janúar árið
1903.
Eftir andlát Kristjáns tók Sólveig kona hans við og svo Kristín dóttir
þeirra, móðir Þórðar, svo nú eru í kistlinum góða alls 66 dagbækur. En
ætlar Þórður að viðhalda þessum sið í framtíðinni?
„Ég er hræddur um að ég fari nú halloka í dagbókarskrifunum og þyrfti
að fara í þjálfunarbúðir til þess,“ sagði hann kíminn, „ég hugsa að raf-
ræna formið henti mér betur og þegar ég tek við boltanum held ég að
það muni verða ofan á“.
Dagbækur frá 1903
SAGA FORFEÐRANNA
Maður sér hlutina alltaf
í nýju ljósi eftir fjarveru,
hvort sem það er á landi
eða úti á hafinu.