Dagblaðið Vísir - DV - 24.11.2015, Qupperneq 30

26 Menning
L
ífið er bara svo fyndið og
manneskjan svo skrýtin. Mað­
ur þarf ekkert að leita langt til
að finna hið fáránlega,“ segir
Pétur Ármannsson sem skipar
sviðslistahópinn Dansaðu fyrir
mig ásamt eiginkonu sinni, Brogan
David son. Þau setja raunverulegt fólk
frekar en leikara í karakter á sviðið og
leita ekki langt yfir skammt eftir efni­
viði, en sýningar þeirra hafa fjallað
um langömmu og pabba Péturs. DV
ræddi við Pétur um heimildaleik­
hús, steinasöfnun og dansdreymandi
pabba.
Langamma var kjarninn
Á föstudag sýnir hópurinn leiksýn­
inguna Petru, sem var frumsýnd á
alþjóðlegu sviðslistahátíðinni Lókal
í fyrra. Verkið fjallar um langömmu
Péturs, frægasta steinasafnara lands­
ins, Petru Sveinsdóttur. Á ævi sinni
tókst henni að koma upp stærsta
einkarekna steinasafni í allri Evrópu
á heimili sínu á Stöðvarfirði.
„Hún er eiginlega mitt íkon í lífinu.
Þegar ég var yngri gerði ég mér ekki
grein fyrir því hvað það væri merki­
legt að hún hefði áorkað svona miklu
í lífinu. Hún safnaði svo mörgum
steinum að heimili hennar var orðið
að stærsta steinasafni í heimi. Þegar
hún féll frá fór ég að velta sambandi
okkar fyrir mér. Það ganga eflaust allir
í gegnum það þegar einhver nákom­
inn fellur frá, maður fyllist sektar­
kennd yfir því að hafa ekki eytt meiri
tíma með þeim, spurt meira um líf
þeirra. Það var því forvitni og vilji til
að kynnast langömmu minni betur
sem dró mig áfram. Ég fór í mikla
rannsóknarvinnu, safnaði saman
öllu myndefni um hana og svo fram­
vegis, en um leið var þetta góð afsök­
un fyrir að tala við fjölskylduna um
hana. Þannig fékk ég að kynnast fjöl­
skyldu minni betur. Mér hafði alltaf
þótt það eitthvað óþægilegt eða asna­
legt að spyrja afa um mömmu hans,
en þetta var hin fullkomna afsökun
til að komast að kjarna fjölskyldunn­
ar. Langamma var kjarninn.“
Steinasafnandi Yoda
„Hún var kona sem var tengd náttúr­
unni órjúfanlegum böndum. Hún réð
bara ekki við það. Hún varð að vera
annaðhvort uppi í fjalli eða niðri í
fjöru. Jafnvel eftir átta tíma vinnudag
í frystihúsinu varð hún að fara upp
í fjall. Þar fann hún sitt „zen.“ Hjalti
Jón, einn þeirra sem unnu sýninguna
með mér, lýsir henni sem steinasafn­
andi Yoda. Ég minnist hennar fyrst og
fremst sem húmorista,“ segir Pétur og
segir því mikilvægt að sýningin yrði
skemmtileg.
„Þetta átti upphaflega að vera
eins manns sýning þar sem ég myndi
segja frá ævi hennar. En það kom
fljótt í ljós að það varð óáhugavert,
leiðinlegt og dautt. Mig hafði langað
að halda minningu langömmu minn­
ar á lífi en svo stóð ég bara á sviðinu
og sagði drepleiðinlega sögu. Í neyð
þurftum við því að endurskoða verk­
efnið og komumst að þeirri niður­
stöðu að það væri best að ég stigi
sjálfur af sviðinu og í staðinn myndu
Brogan, Hjalti Jón Sverrisson, æsku­
vinur minn að austan, og Kolbeinn
Arnbjörnsson, bekkjarbróðir minn
úr Listaháskólanum, flytja sýninguna
fyrir mig,“ segir Pétur og útskýrir
hvernig þau gjörbreyttu verkinu.
„Frásögnin er mölbrotin og ólínu­
leg. Þetta er ekki upptalning á því
hvenær hún fæddist og hvar hún
gekk í skóla. Við reyndum að leita
að kjarnanum. Spyrja hver hún var
og færa það upp á sviðið með þeim
tækjum sem við höfum. Frekar en
að þetta væri eitthvað persónulegt
„kaþarsis“ fyrir mig var markmið­
ið að gera skemmtilega, áhugaverða
og krefjandi upplifun fyrir áhorfand­
ann,“ segir hann.
Vilja gera starf sviðslistahópsins
sjálfbært
Næsta sumar stefnir hópurinn á að
gefa fleirum færi á að sjá Petru og
mun meðal annars flytja sýninguna
fimm sinnum á fimm dögum á
Austur landi og verður lokasýningin á
Stöðvarfirði
„Við erum að leita leiða til að gera
starf sjálfstæðs sviðslistahóps sjálf­
bært. Það vill nefnilega oft verða
þannig að maður sýnir kannski sex
sinnum í Reykjavík og er þá búinn
með alla menningarlúðana sem
mæta á allt. Svo hendir maður sýn­
ingunni bara, verki sem hefur verið
marga mánuði í vinnslu. Við ákváðum
hins vegar að fara út á land með fyrstu
sýninguna okkar, sem heitir Dansaðu
fyrir mig. Við sýndum hana víða um
land og það var alltaf troðfullt. Það
voru jafnvel að mæta 50 til 60 manns á
sýningu á Snæfellsnesi eða Ólafsfirði,
en það eru ekkert færri en mæta á sýn­
ingu í Tjarnabíói. Það fagna því allir að
eitthvað sé að gerast.“
Möguleikinn á að skapa lífvæn­
legan starfsvettvang fyrir sjálfstætt
starfandi atvinnulistamenn er þeim
Brogan hugleikinn. Þau hófu ný­
lega þátttöku í alþjóðlegu rann­
sóknarsamstarfsverkefni sem nefnist
NOW þar sem níu menningaraðilar
í Evrópu; hátíðir, bransafólk og lista­
hópar, velta fyrir sér starfsumhverfi
sjálfstæðra listamanna í Evrópu í dag
– þar sem víða er verið að skera nið­
ur styrki til menningar og lista. „Við
erum að reyna að gera bæði lands­
byggðina og meginland Evrópu að
hluta af okkar vinnuumhverfi. Við
viljum sýna þar en líka eiga í samtali
við þessi svæði,“ segir Pétur.
Miðaldra smiður flytur sam-
tímadans
Hópurinn hefur farið víða um lönd
með sýningarnar og stefnir á að
sýna Dansaðu fyrir mig í Danmörku
á næstunni. Í verkinu er fjölskylda
Péturs einnig í aðalhlutverki, en þar
lætur pabbi hans, miðaldra smiður
með bumbu, gamlan draum sinn
rætast og dansar samtímadans.
„Þegar hann sagði okkur að hann
langaði að flytja samtímadans á sviði
hlógum við bara og hummuðum
þetta frá okkur. Hann er nefnilega lág­
vaxinn, með mjög stóra bumbu, tón­
listarkarl og smiður sem hafði aldrei í
lífinu dansað. En seinna sendi hann
Brogan ítarlegt bréf þar sem hann út­
skýrði að honum væri full alvara og
bað hana að hjálpa sér að láta þenn­
an draum rætast. Við ætluðum aldrei
að gera þetta að einhverju risaverk­
efni, en strax eftir frumsýningu var
okkur boðið til Kanada, og höfum
síðan sýnt í Þýskalandi, Bretlandi
og Noregi. Við sýnum ellefu sinn­
um í Danmörku á næsta ári, meðal
annars í danshúsinu í Kaupmanna­
höfn. Núna er pabbi búinn að segja
að hann ætli að dansa í tíu mismun­
andi löndum og þá geti hann loksins
sest í helgan stein, hætt sem dansari.“
Nú eru bæði verkin ykkar unn­
in með fólki sem er ekki lært leikarar
og fást við sannar sögur. Hvað er það
við þetta heimildaleikhús sem ykkur
finnst spennandi?
„Mín upplifun er að það sé
skortur á persónulegum tengingum
í listum almennt. Framsetningin er
oft svo teflonhúðuð og fjarlæg. Það
er skortur á varnarleysi og skortur
á að listamenn gefi færi á sér, leggi
sjálfa sig að veði. Það er eitthvað sem
við höfum mjög mikinn áhuga á, að
standa á sviði fyrir framan áhorfend­
ur og leggja öll spilin á borðið. Ekki
endilega leggja dóm á það eða boða
einhvern boðskap heldur bara að af­
hjúpa hið mannlega. Og hvernig ger­
ir maður það betur en að setja mann­
eskju á svið alveg berstrípaða?“
Petra er sýnt í listarýminu Mengi á
föstudagskvöld klukkan 21.00. n
Vikublað 24.–26. nóvember 2015
n Pétur og Brogan skipa sviðslistahópinn Dansaðu fyrir mig n Verk um langömmu og pabba Péturs
Fjölskyldan
sett á svið
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is
MYnd © Bart GrietenS 2014„ Jafnvel eftir átta
tíma vinnudag í
frystihúsinu varð hún að
fara upp í fjall. Þar fann
hún sitt „zen.“
Pétur Ármannsson lærði leiklist í Listaháskólanum en hefur fundið sína fjöl í leikstjórninni. Hann skipar sviðslistahópinn Dansaðu fyrir mig ásamt eiginkonu sinni, dansaranum Brogan
Davidson. MYnd dV SiGtrYGGur ari
„Það er skortur á
varnarleysi og
á að listamenn gefi
færi á sér, leggi sjálfa
sig að veði