Dagblaðið Vísir - DV - 22.05.2015, Qupperneq 31

Helgarblað 22.–26. maí 2015 Umræða 31
Minnistöflur
www.birkiaska.is
Bætir skammtímaminnið. Nýtist fólki sem
er undir álagi og fæst við flókin verkefni.
Hentar vel eldri borgurum, lesblindum og
nemendum í prófum. Dregur úr streitu,
eykur ró og bætir skap.
Bodyflex
Strong
Bodyflex Strong mýkir liðamót og dregur
úr verkjum í þeim og styrkir heilbrigði
burðarvefja líkamans. Inniheldur hvorki
laktósa, ger, glúten né sætuefni. 
Birkilaufstöflur
Birkilauf (Betulic) hefur góð áhrif á vökva-
jafnvægi bæði líkama og húðar og örvar
starfsemi nýrna og þvagfæra. Hraðar
efnaskiptum, losar vatn úr líkamanum og
dregur úr bólgum.
Evonia færir hárrótinni næringu og styrk
til þess að efla hárvöxt. Evonia er hlaðin
bætiefnum sem næra hárið og gera það
gróskumeira.
Bætiefni ársins í Finnlandi 2012.
Evonia
En veltum því samt fyrir okkur að
sett yrði upp ein af helstu óperum
heimsins, söngvararnir færu í
gegnum allan textann og allar
fetturnar og bretturnar og tækju
allt sönglesið (sem gjarnan er það
sem heitir á góðri íslensku „lag-
leysa“) en öllum söngvunum yrði
sleppt. Og ég held að allir sjái strax
að það yrði ærið sorgleg skemmt-
un, sem enginn myndi vilja borga
sig inn á. Og munu þá margir segja:
það er ekki von að þetta gangi
vel, enda bara hálft verk á fjölun-
um. En svo er hinn möguleikinn.
Semsé að setja upp óperuna, en
fara eingöngu í gegnum tónlistina;
sönginn, hljómsveitarkaflana og
kórverkin. Og það yrði auðvitað
stórkostleg skemmtun, hálft verk
eða ekki.
Eigin upplifun
Eina merkilega óperuupplifun
langar mig að rifja upp, en það
var árið 2000 er ég var búsettur í
Berlín. Þá var Ingimundur Sigfús-
son sendiherra í Þýskalandi og bjó
ekki langt frá mér, en hann og kona
hans Valgerður Valsdóttir eru, auk
þess að vera gegnheilt sóma- og
gæðafólk, miklir menningarunn-
endur, og fylgdust með því sem var
helst að gerast í leiklist, myndlist
og tónlist þar í borginni. Og Ingi-
mundur hafði samband og vildi
bjóða okkur til lítils samsætis á til-
teknu kvöldi, eða eftir þann við-
burð að Kristján okkar Jóhanns-
son ætlaði að syngja aðalhlutverk
í stórri sýningu í Deutsche Oper
þar í borginni – þar var verið að
flytja óperuna La Gioconda eftir
Pontichelli. Ingimundur gekk
út frá því að ég vissi um þennan
væntanlega viðburð og væri jafn-
vel búinn að tryggja okkur miða,
en svona er maður nú mikill
plebbi, þetta hafði alveg farið fram
hjá mér, en ég þakkaði auðvitað
gott boð og sagði að við myndum
að sjálfsögðu mæta, og fór svo
daginn eftir út í Deutsche Oper að
kaupa miða.
Óperur í Berlín
Þess má geta að það eru tvö svona
meginóperuhús í Berlín, en þannig
var það auðvitað með margt í
þessari borg sem hafði verið tví-
skipt með múr í áratugi. Gamla
miðborgin lenti austan megin
múrs og þar er gamalt og virðu-
legt ríkisóperuhús, Staatsoper. Þar
hafði ég meðal annars séð upp-
færslu á Mozartóperunni „Brott-
námið úr kvennabúrinu,“ og það
var dálítið hátíðlegt vegna þess
að í aðalhlutverkum voru tveir
Íslendingar, þeir Gunnar Guð-
björnsson tenórsöngvari og Bjarni
Þór Kristinsson bassi. Það var ekki
svo að þetta væri einhver sér-
íslensk sýning, eða okkar landi og
þjóð til heiðurs að hafðir voru Ís-
lendingar í forgrunni, heldur voru
þetta bara bestu mennirnir sem þá
var völ á í hlutverkin, enda megin-
snillingar báðir.
Hin óperan sem ég nefndi,
„Þýska óperan“ er í vesturhlut-
anum og byggð eftir stríð, mikill
funkis kassi eins og þá tíðkuðust,
en með risastórum og fínum sal og
miklum hljómburði. Þar var semsé
í gangi uppfærsla á nefndu verki
eftir Pontichelli, og með mismun-
andi hetjutenórum frá einni sýn-
ingu til annarrar, og nú var semsé
væntanlegt heimsstjarna frá Ítalíu
til að taka hlutverkið, sjálfur Krist-
ján Jóhannsson sem þá hafði átt
langan og glæsilegan feril, enda
var hann stóra nafnið á auglýs-
ingaskiltum fyrir sýninguna.
Fjögur hlé!
Þegar maður var kominn með mið-
ana í hendur var næst á dagskránni
að reyna að kynna sér verkið og
höfund þess, til að koma ekki alveg
eins og grænjaxl í óperuhúsið. Ég
gúgglaði höfundinn og las að hann
hefði verið mikilsvirtur höfund-
ur á Ítalíu á nítjándu öldinni og
samið fjöldann allan af óperum,
en að hann hafi síðan mjög fall-
ið í skuggann af yngri mönnum,
eins og Verdi og Puccini. Og ég
rakst líka á þær upplýsingar að
verk hans séu mörg alveg gleymd,
og næstum bara þessi eina ópera,
La Gioconda, væri enn sett á svið.
Þar las ég einnig að hún væri óra-
löng, eitthvað vel á fimmta klukku-
tíma. Og hugsaði að þeir hlytu nú
að vera með eitthvað stytta útgáfu
svona á seinni tímum.
Það reyndist tálsýn. Við komum
í óperuhúsið, þessa risastóru
byggingu og mikill mannfjöldi
saman kominn, skipti þúsundum,
og fengum strax að vita að það
yrðu fjögur hlé á sýningunni, eða
um það bil á klukkutíma fresti. Og
því eins gott að vera í góðu formi,
andlega og líkamlega.
Svo hófst sýningin. Það var frem-
ur dimmt á sviðinu, eða öllu held-
ur drungalegt. Og helstu persón-
ur dökkklæddar, en bættu það upp
með töluverðum presens. Manni
sýndist vera eitthvað mikið ástar-
drama í gangi, svona haltu mér/
slepptu mér ástand, og kveikti það
miklar tilfinningar í brjóstum elsk-
endanna, sem voru túlkaðir af ba-
ssasöngvara afar umfangsmiklum,
og með undirhökur eins og dóm-
kirkjutröppur, og messósópran-
söngkonu sem var ekki mikið
minni; bæði virtust heldur aldur-
hnigin. Þegar alllangur tími var
liðinn, með mælandi sönglesi,
kom svo hetjan stökkvandi inn, eða
ofan af skipsstefni sem kom inn á
sviðið. Var þar komin tenórhetjan
Kristján, okkar samlandi, og bar
með sér æskuþokka miðað við það
sem á undan var gengið, sprækur í
hreyfingum og bjartleitur og veif-
aði sverði.
„Dísilbarki“
Það væri ofmælt að allir söngvarnir
hafi verið grípandi, og ekki kveikti
dramað á sviðinu mikla spennu í
brjóstum, þetta seig svona heldur
þykkt fram, þótt alltaf lyftist mað-
ur spönn í sætinu þegar Krist-
ján lét að sér kveða, enda lang-
flottastur með sína öflugu rödd
sem fyllti út í öll horn hússins. Ég
hafði einu sinni hitt Kristján áður,
það var á aðventusamkomu sem
bílaverkstæðið Svissinn, sem þá
var uppi á Ártúnshöfða, hélt fyr-
ir starfsmenn og nágranna. Við
Kristján tróðum þar báðir upp en
Tolli Morthens kynnti. Og þar sem
Kristján er útlærður dísilvélsmiður
kynnti Tolli hann sem „dísilbarka
að norðan“ enda var Kristján þá í
kakískyrtu með uppbrettar ermar
og með gamla smurolíuderhúfu
frá BP, eins og hæfði staðnum. Og
var auðvitað frábær rétt eins og
þarna í Deutsche Oper. En með því
að sýningin var löng og ekki alltaf
lífleg voru hléin kærkomin, og líka
þjónustan sem vínstúkur hússins
buðu fram.
„Halló pabbi/halló mamma …“
Það var einhvern tíma eftir þriðja
hlé að skyndilega glaðnaði yfir
öllu; björt ljós kviknuðu og inn á
sviðið tipluðu svona sextíu ball-
ettstelpur í hvítum pífum, og nú
tók allur salurinn að dilla sér, enda
brast á með langfrægasta lagið úr
óperunni, og heitir „Dans stund-
anna“. En er okkur Íslendingum
mikla kunnara sem „Halló pabbi/
halló mamma/ég er hér austur
í sveit að djamma …“ og Ómar
Ragnarsson gerði frægt hér á
árunum. Enda glaðvöknuðu held
ég margir í salnum við þessa góðu
tilbreytingu.
Svo lauk sýningunni, en þannig
fer það oftast á endanum, og flytj-
endur fengu mikið lófaklapp
og bravó. Þó fékk Kristján ekki
mestu fagnaðarlætin, eins og mér
sjálfum hefði þótt eðlilegt og skylt,
heldur var mun meira stapp og
hú og hei þegar bassasöngvar-
inn kom fram. Það var afa stór-
vaxinn maður, mikill „utanumsig“
eins og sagt var fyrir vestan, en í
heldur óklæðilegum sokkabuxum,
þröngum. Á leiðinni út, þegar ég
hitti meira kunnáttufólk en sjálf-
an mig, og fór að tala um þau firn
að það hafi verið minna klapp-
að fyrir hetjutenórnum en þess-
um bassadurg var mér sagt að sér-
fræðingar í salnum hefðu fundið,
í tveimur eða þremur lykiltónum
í verkinu, að rödd Kristjáns hefði
ekki verið alveg jafngóð og hún
vanalega er, kannski hafi hann
verið með örlítinn vott af kvefi, og
þá sé nú ekki meiri miskunn sýnd
en þetta í óperuhúsum heimsins;
menn fái minna stapp og klapp en
næsti maður.
Fírspýtur og bolla
Það var frábært að koma í boðið
hjá sendiherrahjónunum, margt
skemmtilegt fólk og móttökur elsku-
legar. Þarna voru meðal annars
helstu listamenn óperusýningar-
innar, meðal annars Kristján Jó-
hannsson, en hann er sérlega líf-
legur og hláturmildur maður, eins
og flestir vita. Ég þakkaði honum
kærlega fyrir skemmtunina og hans
framlag; hann mundi nú ekkert hver
ég var, það sá ég á honum, frekar en
vonlegt er, við höfðum bara einu
sinni hist í svip þarna í Svissinum. Ég
hafði fundið á honum, eða gat mér
þess til réttilega, að honum hefði
þótt í meðallagi sniðugt að einhver
annar skyldi fá æstara klapp í lokin
en hann sjálfur fékk. Svo að ég ákvað
að reyna að gleðja hann með því
að segja eitthvað um bassaróminn
marguppklappaða, og sagði að hann
minnti mig á lýsingu á dönskum
embættismanni eins og honum væri
lýst í Íslandsklukku HKL – sá var líka
vambmikill í sokkabuxum – og sagð-
ur hafa verið eins og tveimur fírspýt-
um hefði verið stungið upp í bollu.
Kristján var svo ánægður með
þetta að hann skoraði á mig að þýða
þetta fyrir sem flesta þarna í veisl-
unni.
Svona getur nú verið gaman að
fara á óperusýningu. n
„Þar las ég einnig
að hún væri óra-
löng, eitthvað vel á
fimmta klukkutíma. Og
hugsaði að þeir hlytu
nú að vera með eitt-
hvað stytta útgáfu svona
á seinni tímum. Það
reyndist tálsýn.