Morgunblaðið - 22.12.2016, Qupperneq 38

Morgunblaðið - 22.12.2016, Qupperneq 38
38 MENNING MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. DESEMBER 2016 Halldór Guðmundsson lætur af störfum sem for- stjóri Hörpu í byrjun mars og mun um leið taka við nýrri stöðu í Noregi. Hann hefur verið ráðinn af norsku bókmenntamiðstöðinni Norla til að stjórna þátttöku Noregs sem verður heiðurs- gestur bókasýningarinnar í Frankfurt árið 2019. Halldór stýrði þátttöku Íslands á sömu bókasýn- ingu árið 2011 þegar íslenskar bókmenntir voru í öndvegi. Í tilkynningu frá Hörpu er haft eftir Halldóri að mikil eftirsjá sé fyrir hann að Hörpu og því frábæra starfsfólki sem þar vinnur, en um leið sé honum mikill heiður sýndur með því að vera boð- ið að annast svo mikilvægt bókmenntakynningarverkefni fyrir annað land, og bókmenntir og bókaútgáfa séu það svið sem hann hefur helgað mestan hluta starfsævi sinnar. Halldór var ráðinn forstjóri Hörpu í maí 2012, ári eftir að húsið var opnað. Stýrir þátttöku Noregs í Frankfurt Halldór Guðmundsson Guðrún Ingibjörg Þorgeirsdóttir gith@mbl.is „Vissulega er komin spenna og til- hlökkun. Það eru alltaf forréttindi að fá tækifæri til að setja upp nýjar leik- sýningar og skapa eitthvað nýtt með frábærlega hæfu fólki,“ segir Gísli Örn Garðarsson, leikstjóri sýningar- innar Óþelló eftir Shakespeare, sem Þjóðleikhúsið stendur að í samstarfi við Vesturport og frumsýnd verður á stóra sviðinu í kvöld. Gísli er ekki alls ókunnugur verk- um Shakespeare, en auk þess að hafa árið 2002 ásamt Vesturporti sett upp sýninguna Rómeó og Júlíu, sem nú hefur verið leikin ríflega 400 sinnum á þremur tungumálum, setti hann upp Ofviðrið í München í Þýskalandi fyrir tveimur árum. Þrátt fyrir þetta segir Gísli glímuna við Shakespeare ekki verða auðveldari með reynsl- unni. „Eitt af því sem er nefnilega svo magnað við Shakespeare er að hann endurtekur sig ekki mikið. Þessi þrjú verk eru þannig öll mjög ólík og inn- tak þeirra sömuleiðis. Rómeó og Júl- ía fjallar auðvitað um ástina, Ofviðrið fjallar um uppgjör gamals manns við feril sinn og Óþelló tekst síðan á við afbrýðisemi og einhvers konar sið- blindu. Það sem sameinar verkin er hins vegar tungumálið – á bak við þau öll er ótrúleg orðalist.“ Kona leikur Jagó í fyrsta sinn Það orð hefur einmitt löngum farið af verkum Shakespeare að þau séu þung og jafnvel ekki fyrir hvern sem er að takast á við þau. Þessu er Gísli ósammála. „Shakespeare getur verið hvers- dagslegur, alveg eins og hvað ann- að. Ég held að hver sem er eigi að geta gert sér mat úr Shake- speare og það er nú kannski þess vegna sem þessi verk hafa lifað í 400 ár – þarna eru óteljandi gluggar inn í hið mannlega eðli. Þetta eru stór og mikil verk og hver og einn sem glímir við Shakespeare þarf að finna sína leið. Þetta held ég að sé líka hluti af ástæðunni fyrir því að menn geta sett Shakespeare upp aftur og aftur og alltaf fundið eitthvað nýtt. Maður verður að gera þetta að sínu og fara í sínar eigin áttir.“ Þá kviknar vitaskuld strax sú spurning hvaða átt Gísli fann sér í Óþelló. „Strax þegar þú stígur frá frumtextanum og þýðir leikritið ert þú farinn að eigna þér verkið á ein- hvern hátt,“ svarar Gísli, en höf- undur þýðingarinnar sem notuð er í þessari uppfærslu er Hallgrímur Helgason. „Ég var í tökum í Eng- landi svo til allt síðasta ár, sat þar uppi í Hálöndum og hafði góðan tíma til að lesa mikið, m.a. Óþelló. Mína leið að verkinu fann ég síðan þegar ég ákvað að máta konu í hlutverk Jagó,“ útskýrir Gísli og segist sam- tímis hafa fundið hjá sér þörf til að gera eitthvað úr leikritinu. Þess má geta að þetta er í fyrsta sinn í 400 ára sögu Óþelló sem kona leikur Jagó, svo vitað sé til. Breytt dýnamík í verkinu En hverju breytir það að skipta karli út fyrir konu í hlutverki Jagó, manneskjunnar sem drífur söguþráð verksins áfram með ísköldu og að því er virðist tilgangslausu ráðabruggi er á endanum kostar sumar sögu- hetjanna lífið? „Þetta er í sjálfu sér bara hlutverk eins og önnur hlutverk,“ svarar Gísli. „Það er vöntun á góðum kven- hlutverkum og leikrit Shakespeare eru mikil karlaleikrit, þannig að hvers vegna ekki að spyrna við fótum og búa til í þeim hlutverk fyrir kon- ur? Þegar við settum upp Rómeó og Júlíu lék Ólafur Darri hlutverk fóstr- unnar en aldrei var ég spurður hvers vegna ég léti karl leika kvenhlutverk. Það virðist hins vegar teljast til tíð- inda að kona leiki hlutverk karls, sem að mínu mati sýnir glöggt hversu aft- arlega við erum á merinni hvað varð- ar jafnrétti kynjanna, ekki síður í leikhúsinu en annars staðar. Þetta er manneskja sem er í raun siðblind og virðist fá eitthvað út úr því að níðast á þeim sem standa henni næst, án þess að hún viti endilega hvert loka- markmiðið er – það er ekkert í þessu „Óteljandi gluggar inn í mannlegt eðli“  Þjóðleikhúsið frumsýnir Óþelló eftir Shakespeare í kvöld Gísli Örn Garðarsson Spenna Ólafur Egill (Emil), Nína Dögg (Jagó), Björn Hlynur (Brabantíó), Ingvar (Óþelló), Arnmundur Ernst (Kassíó), Aldís (Desdemóna) og Guðjón Davíð (Ráðríkur). alvöru grillaður kjúklingur Grensásvegi 5 I Reykjavík I Sími 588 8585 Opið alla daga kl. 11-22 A9 KR. 339.900,- Beolit15 KR. 78.000,- H2 KR. 29.900,- H6 KR. 49.900,- A1 KR. 39.900,- Einstök vinátta frá fyrstu hlustun lágmúla 8 · sími 530 2800 Verið velkomin í glæsilega verslun Bang & Olufsen í Lágmúla 8 og heyrið hljóminn. Það breytir öllu. Þráðlaust hljómtæki. Frumleg hönnun og einstakur hljómur. Bluetooth ferðahátalari.Öflugur bluetooth hátalari.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.