Dagblaðið Vísir - DV - 02.02.2016, Side 6

6 Fréttir Vikublað 2.–4. febrúar 2016
250 milljarða aflandskrónu-
útboð handan við hornið
n Stefnt að útboði í apríl og haftalosun á Íslendinga í kjölfarið n Benedikt ráðgjafi við útboðið
A
llt útlit er fyrir að útboð
til að hleypa eigendum
aflandskróna að fjárhæð
um 250 milljarða út fyrir
höft muni fara fram í apríl
en Seðlabanki Íslands stefnir að því
að birta skilmála vegna útboðsins
í næsta mánuði, samkvæmt heim­
ildum DV. Þá eru væntingar um að
frumvörp sem miða að því að losa um
höft á heimili og fyrirtæki gætu í kjöl­
farið komið fram á þessu þingi.
Benedikt Gíslason, helsti ráðgjafi
íslenskra stjórnvalda við vinnu að
áætlun um losun fjármagnshafta síð­
ustu ár, hefur að undanförnu aðstoð­
að við undirbúning að framkvæmd
útboðsins sem ráðgjafi fyrir hönd
fjármálaráðuneytisins, samkvæmt
heimildum DV. Benedikt gegndi lykil­
hlutverki, sem varaformaður fram­
kvæmdahóps um losun hafta, við að
útbúa lausn gagnvart skuldaskilum
föllnu bankanna sem hefði ekki nei­
kvæð áhrif á gjaldeyrisstöðu þjóðar­
búsins.
Vinna við hið risavaxna
aflandskrónuútboð hefur verið á borði
Seðlabankans frá því í apríl í fyrra en til
stendur að bjóða aflandskrónueigend­
um upp á ólíka valkosti til að losa um
krónueignir sínar í skiptum fyrir er­
lendan gjaldeyri eða ríkisskuldabréf
til lengri tíma. Þegar heildstæð áætlun
stjórnvalda um losun hafta var kynnt í
júní í fyrra var gert ráð fyrir því að út­
boðið yrði haldið í október sama ár.
Fljótlega varð þó ljóst að Seðlabank­
anum myndi ekki takast að standa við
þá tímasetningu. Már Guðmundsson
seðlabankastjóri sagði í viðtali við
DV um miðjan desembermánuð síð­
astliðinn að vinnan við útboðið væri
„mjög langt á veg komin og ég held að
það fari að líða að því að hægt verði að
negla niður dagsetningu.“
Bætt gjaldeyrisstaða
Talsverðrar gremju gætir á meðal
aflandskrónueigenda, sem eru í raun
aðeins fimm erlendir fjárfestinga­
sjóðir, með fyrirhugaðar aðgerðir
stjórnvalda, sem telja óforsvaran­
legt að þeir þurfi að gefa eftir skuldir
sem sjóðirnir eiga á íslenska ríkið
með talsverðum afslætti. Ljóst er
þó að aðgerðirnar njóta stuðnings
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og eru í
samræmi við þær leiðir sem hafa
verið farnar í öðrum löndum sem
hafa staðið frammi fyrir greiðslu­
jafnaðarvanda. Til stendur að halda
annars vegar gjaldeyrisuppboð þar
sem aflandskrónueigendur myndu
greiða „verulegt álag“ fyrir útgöngu
úr höftum. Hins vegar útgáfu ríkis­
skuldabréfs í krónum til 20 ára sem
samræmist greiðslujöfnuði þjóðar­
búsins og útgöngugjaldi fyrstu sjö
árin eða skuldabréfi til meðallangs
tíma í evrum. Þeir aflandskrónu­
eigendur sem fallast ekki á þessi
skilyrði stjórnvalda myndu enda
með krónueignir sínar á læstum
reikningum til langs tíma á engum
vöxtum.
Fjárfestingasjóðirnir fimm
sem halda utan um nánast allar
aflandskrónur í eigu eða vörslu er­
lendra fjármálafyrirtækja eru, eins
og áður hefur verið upplýst um í DV,
vogunarsjóðirnir Discovery Capi­
tal, Autonomy Capital og Southpaw
Asset Management ásamt sjóða­
stýringarfyrirtækjunum Loomis
Sayles og Eaton Vance. Það er ekk­
ert launungarmál að sjóðirnir telja
ótækt að þeir þurfi að sætta sig við
„verulega“ niðurskrift á krónueign­
um sínum – stjórnvöld hafa horft
til þess að afföllin þurfi að vera um
30–40% miðað við hið opinbera
gengi – á sama tíma og gjaldeyris­
staða þjóðarbúsins hefur tekið
stakkaskiptum á síðustu misserum.
Frá því í ársbyrjun 2014 hefur Seðla­
bankinn keypt gjaldeyri fyrir nærri
400 milljarða og nemur óskuldsettur
forði bankans í dag ríflega 300 millj­
örðum króna.
Ekki þvingaðir til þátttöku
Sú staðreynd að um er að ræða er­
lenda fjárfestingasjóði sem eiga
skuldabréf á hendur íslenskra rík­
inu, ólíkt þeirri stöðu sem var uppi
gagnvart slitabúum föllnu bank­
anna, hefur að einhverju marki
gert vinnu Seðlabankans við
hönnun útboðsins erfiðari en ella.
Ljóst er að fulltrúar aflandskrónu­
eigenda halda þessum sjónarmið­
um mjög á lofti. Þannig mátti lesa
í tilkynningu lánshæfismatsfyrir­
tækisins Standard & Poor's (S&P)
í síðasta mánuði – í tilefni þess að
lánshæfiseinkunn íslenska ríkisins
var hækkuð – að „möguleg laga­
leg áhætta“ fylgdi þeim aðgerð­
um sem boðaðar hefðu verið til
að leysa aflandskrónuvandann. Þá
sagði S&P að hugsanlega myndu
of margir aflandskrónueigend­
ur kjósa að skipta krónum sín­
um strax fyrir erlendan gjaldeyri
í stað þess að taka við skuldabréfi
til langs tíma. Slíkt kynni að setja
þrýsting á gjaldeyrisforða Seðla­
bankans.
Á það hefur hins vegar verið
bent að þeir sem eiga aflandskrón­
urnar, sem hefur verið sérstakur
eignaflokkur á læstum reikning­
um allt frá setningu hafta 2008,
verða ekki þvingaðir til að taka þátt
í útboði Seðlabankans. Þannig kom
fram í grein Sigurðar Hannessonar,
sem var varaformaður fram­
kvæmdahóps stjórnvalda um losun
hafta ásamt Benedikt, í Kjarnanum
í desember að þeir aflandskrónu­
eigendur sem kysu að taka ekki þátt
í útboðinu eða settu fram óhag­
stæð tilboð gætu haldið sínum
fjárfestingum í ríkisskuldabréfum.
Þegar þau bréf falla í gjalddaga,
sem mun gerast að langstærstum
hluta á næstu fimm árum, þá
greiðist höfuðstólsgreiðslan inn á
sömu læstu bankareikningana en
í þetta skiptið með engum vöxt­
um eða jafnvel neikvæðum. „Lykil­
atriðið er að boðið er upp á valkosti
og enginn er þvingaður til þess að
selja eignir og því síður eru eignir
teknar af kröfuhöfum. Þá er öllum
ljóst að efndir á skuldabréfum ís­
lenska ríkisins geta átt sér stað með
greiðslu inn á læsta reikninga,“
segir í grein Sigurðar. n
Haftalosun á Íslendinga veltur
á aflandskrónuútboðinu
Tímasetning aflandskrónuútboðsins
ræður miklu um hvenær stjórnvöld geta
komið fram með frumvörp sem miða að
því að losa um höft á íslensk heimili og
fyrirtæki. Það verður ekki hægt fyrr en
aflandskrónuvandinn er leystur – og því
ljóst að leiðtogar ríkisstjórnarinnar þrýsta
mjög á að það takist að halda útboðið
sem allra fyrst. Mikil áhersla er lögð á að
slík frumvörp líti dagsins ljós á yfirstand-
andi vorþingi, samkvæmt heimildum DV.
Áður en útboðið verður haldið þarf
að gera breytingar á lögum og þá telur
Seðlabankinn að það þurfi minnst sex
vikur að líða frá tilkynningu um dagsetn-
ingu útboðs og útboðsskilmála þar til það
getur farið fram. Innan Seðlabankans er
starfræktur sérstakur hópur, undir forystu
Sturlu Pálssonar, framkvæmdastjóra
markaðsviðskipta og fjárstýringar, sem
vinnur að málinu í samstarfi við Paul
Klemperer, prófessor við Oxford-háskóla
og einn fremsta sérfræðing heims í
hönnun útboða, og breska hagrann-
sóknarfyrirtækið Dot.Econ. Þá mun
fjárfestingabankinn JP Morgan vera sér-
stakur lánshæfismatsráðgjafi og ganga
úr skugga um að framkvæmd útboðsins
hafi ekki nein neikvæð áhrif á lánsshæf-
ismat ríkisins. Fjórir fulltrúar á vegum
Seðlabankans og fjármálaráðuneytisins
áttu fundi með erlendum ráðgjöfum
sínum í London í síðustu viku, samkvæmt
heimildum DV.
Hörður Ægisson
hordur@dv.is
Benedikt Gíslason Ráðgjafi fjármála-
ráðherra í haftamálum frá haustinu 2013.
Aflandskrónuútboð Í stað þess að ganga á þann hluta
forðans sem er ekki tekinn að láni gæti Seðlabankinn nýtt
gjaldeyri sem var aflað með tíu ára skuldabréfaútgáfu í
Bandaríkjadölum árið 2012 í útboðinu. Mynd SiGtryGGur Ari
Verið velkomin!
20%
AFSLÁTTUR
af
kæli- og frystiskápum