Dagblaðið Vísir - DV - 02.02.2016, Blaðsíða 24

20 Menning Vikublað 2.–4. febrúar 2016
Funahöfði 1 | 110 Reykjavík | Sími 567 4840 | www.bilo.is | bilo@bilo.is
Þú finnur bílinn á bilo.is Skráðu bílinn á bilo.is
M.BENZ C 180 CDI
07/2014, ekinn 39 Þ.km, diesel,
sjálfskiptur. OKKAR BESTA VERÐ
5.490.000 kr. Raðnr.254586
BMW 520D XDRIVE M-PACK F10
04/2015, ekinn 5 Þ.km, diesel,
sjálfskiptur. OKKAR BESTA VERÐ
8.750.000 kr. Raðnr.254416
AUDI A6 2.0 TDI S-LINE
08/2014, ekinn 16 Þ.km, disel,
sjálfskiptur, gríðarlega vel búinn!
Verð: 7.980.000 kr. Raðnr.254356
M.BENZ E 200CDI T BLUETEC
AVANTGARDE 11/2014, ekinn
28 Þ.KM, dísel, sjálfskiptur.
Verð: 6.990.000 kr. Raðnr.254418
AUDI A6 2.0 TDI
05/2012, ekinn 50 Þ.km, diesel,
sjálfskiptur. OKKAR BESTA VERÐ
6.290.000 kr. Raðnr.254089
Nýjar bækur
Skelfilegir
atburðir
Dauðaslóðin er danskur krimmi
eftir Söru Blædel. Drengur verður
vitni að skelfilegum atburðum og
felur sig í skóginum rétt hjá æsku­
slóðum Louise Rick sem er yfir­
maður mannshvarfadeildarinnar
hjá lögreglunni. Bókin er í efsta
sæti á metsölulista Eymundsson.
Heitasta
ósk Breka
Bókin hans
Breka er
barna­
bók eftir
Hrefnu
Braga­
dóttur en
hún er
teikni­
mynda­
hönnuð­
ur og
myndskreytir. Þetta er fyrsta bók
hennar og kemur út samtímis í
Bretlandi og á Íslandi. Breki hef­
ur yndi af bókum og heitasta ósk
hans er að verða sögupersóna í
einni slíkri.
Gildran í kilju
Glæpasaga
Lilju Sigurðar­
dóttur, Gildran,
er komin út
í kilju. Sonja
leiðist út í
eiturlyfja smygl
í von um að
geta búið syni
sínum gott
heimili. En
svo vekur Sonja athygli
Braga tollvarðar.
Erum neytendur í mannlegum samskiptum
n Una Þorleifsdóttir leikstýrir umtöluðu nýju leikriti n ≈ [um það bil] fjallar um áhrif hagfræðilegrar hugsunar á mannleg samskipti
Í
janúar var leikritið ≈ [um það bil]
frumsýnt í Þjóðleikhúsinu. Verkið
fæst við það hvernig hugmyndin
um peninga stýrir lífi fólks og
hvernig hagfræðilegur þanka­
gangur gegnsýrir tilveru okkar í sam­
tímanum. Leikstjórinn Una Þorleifs­
dóttir segist vilja eiga í samtali við
samtímann í gegnum leikhúsið án
þess þó að predika. DV hitti Unu og
spjallaði um leikstjórn, pólitískt leik­
hús og rökvísi markaðarins.
Hagfræðilegur þankagangur
Una Þorleifsdóttir er 36 ára. Hún er
menntuð í leikhúsfræðum og leik­
stjórn frá Goldsmiths University og
Royal Holloway í London. Una er ein
af þeim sem tóku þátt í að koma á fót
sérstakri sviðshöfundabraut (áður
Fræði og Framkvæmd) við Lista­
háskóla Íslands fyrir áratug, en í dag
er hún fagstjóri brautarinnar. Hún
hefur áður leikstýrt Konunni við
1000° og Harmsögu, en nýjasta verk­
efni hennar er leikritið ≈ [um það bil]
sem sýnt er í Þjóðleikhúsinu – og það
ætlum við að ræða.
„Um það bil er nýtt samtímaverk
eftir Jonas Hassan Khemiri sem var
frumsýnt í Svíþjóð í október 2014.
Það fjallar í grunninn um tvo hluti,
annars vegar um tilhneigingu okkar
til að skilgreina allt út frá hagfræði og
efnislegum hlutum,“ segir Una og fær
sér sopa úr tebollanum þar sem við
sitjum innan um hóp ferðamanna á
hosteli í Reykjavík.
„Við tölum til dæmis oft um
„virði“ vináttunnar, „virði“ tímans
og um hvernig maður þurfi að fjár­
festa í sambandinu sínu. Verkið er
samsett úr fjórum eða fimm sögum
og þetta er viðfangsefni hverr­
ar sögu fyrir sig, það hvernig fólk
tekur ákvarðanir og hvernig þessar
hugmyndir hafa áhrif á líf fólks og
ákvarðanir. Þá kviknar spurningin
hvers „virði“ er hamingjan og hvað
þýðir það að vera hamingjusamur í
þessum heimi?“ segir hún.
„En hins vegar fjallar verkið um
leikhúsið, um það hvers virði upp­
lifunin í leikhúsinu er: hvers virði er
upplifun áhorfandans og til hvers ætl­
ast hann af okkur listamönnunum?
Hvað hann vill fá út úr sýningunni til
að fjárfestingin sem fólst í miðakaup­
unum virki? Höfundurinn leikur sér
með þetta með því að láta verkið um­
breytast eftir hlé, þá verður það miklu
alvarlegra og þyngra. Það er gert til
að áhorfendur fái bæði gamanleik og
drama, og svo eru búin til alls konar
skemmtiatriði inni á milli til að auka
virði upplifunarinnar fyrir áhorfand­
ann,“ segir Una.
Hamingjan býr í hlutunum
Una segir þankagang sem fylgi rök­
vísi markaðarins vera alltumlykjandi
í samtímanum, í leikhúsinu jafnt sem
á öðrum sviðum tilverunnar.
„Það er oft eins og það sé bara til
eitt virði og það sé peningalegt virði.
Ég held að ómeðvitað séum við alltaf
að skilgreina hvert sé virði tiltekinna
upplifana fyrir okkur – hverju fórn­
uðum við fyrir þær og hvað erum
við að fá til baka. Við upplifum okk­
ur því alltaf sem neytendur, ekki bara
þegar við kaupum í matinn held­
ur líka í mannlegum samskiptum.
Við spyrjum ósjálfrátt um „Minim­
um acceptable rate of return“? Við
spyrjum um þetta í tengslum við
sambönd, fjölskyldu, vináttu, tímann,
listina, menninguna. Ég held að það
sé ofboðslega erfitt að komast út úr
þessu,“ segir Una og segir hún þetta
enn fremur móta tilfinningalíf okkar.
„Hamingjan fer að felast í sam­
bandi við hlutina: að geta leyft sér að
fara í leikhús, að geta keypt lífrænt
eða að eiga fínt ilmvatn. Hamingjan
er þá ekki skilgreind út frá einhverri
tilfinningalegri upplifun heldur út
frá hugmyndinni um okkur sjálf sem
neytendur,“ segir hún.
Ekki predikandi boðskapur
Verkið skilur mann svolítið eftir í
lausu lofti og ég á erfitt með að gera
mér grein fyrir afstöðu verksins. Er
einfaldlega verið að benda á stað-
reynd um samfélag okkar í dag eða
er verið að gagnrýna þessa tilhneig-
ingu okkar til að hugsa viðskiptalega
um allt?
„Það er ákveðin gagnrýni í sýn­
ingunni, þó að þar sé ekki skýr boð­
skapur. Það er kannski hægt að lesa
ákveðinn móralskan boðskap úr
endinum og nokkrum setningum í
verkinu. En Khemiri er líka svo kald­
hæðinn og strúktúrinn á verkinu
þannig að það liggur fyrst og fremst
hjá áhorfandanum hvernig hann skil­
ur sýninguna. Það er það sem mér
finnst áhugavert við þetta. Ég hef ekki
mikinn áhuga á predikandi boðskap,“
segir Una.
„Í þessu verki er verið að setja
fram aðstæður, sem eru kannski hjá­
kátlegar, með ótrúlega venjulegu fólki
sem er ekkert sérstaklega merkilegt í
sjálfu sér. En þegar við sjáum þenn­
an stóra heim, eða boga sögunnar,
sjáum við eitthvað sem þau sjá ekki.
Og þegar sögurnar spila saman getur
það vakið okkur til umhugsunar, þó
að hver og ein saga hafi kannski ekki
ákveðinn móralskan boðskap. Þetta
liggur meira í lestri áhorfandans á
sýningunni. Þú getur alveg komið í
leikhús og einfaldlega haft gaman af
og pælt ekkert meira í því.“
Ég velti því fyrir mér hvort það sé
ákveðin feimni meðal listamanna í
samtímanum við að taka einhverja
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is „Þetta er
náttúrlega full-
komlega óbærilegt,
en það er markmiðið.