Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.03.1978, Blaðsíða 18

þessari geðdeild, sem ég var lagður
inn á í tvígang með þriggja vikna
millibili, þrjá mánuði samtals.
Hvernig lít ég nú á dvölina þarna,
eftir að ég er kominn aftur til starfa
sem geðhjúkrunarfræðingur?
Mestan hluta tímans notaði ég til
að aðlagast. Var það mín sök? Mér
fannst ekki erfitt að vera sjúklingur,
þau hlutverkaskipti fundust mér ekki
undarleg. En hversu oft óskaði ég
ekki á þessari deild að fá að vera
bara sjúklingur en ekki stundum
sjúklingur og stundum ráðgefandi
fyrir starfsliðið?
Ég er nefnilega þaulreyndur í að
vinna í sállæknandi samfélagi. A
þeirri deild, sem ég var lagður inn á,
var verið að reyna að koma á lækn-
andi samfélagi. Fram til þessa höfðu
þau náð því marki að stofugangur
var í grúpuformi.
Bak við lokaðar dyr
Tvisvar í viku, klst. í senn, kom
grúpan saman, sjö til átta sjúklingar
og starfslið ásamt lækni. Læknaskort-
urinn var augljós. Minni grúpu var
stjórnað af mjög ungum lækni, sem
hugði á frama sem skurðlæknir.
Oðru hvoru mætti deildarlæknirinn,
sterkur persónuleiki, sem manni
fannst að gæti hjálpað. Því miður
var hann sjaldan og fór að lokum í
annað starf.
Hjúkrunarfræðingar og annað
starfslið sat mestan tímann með
kaffibollana hak við lokaðar dyr.
Þar hefur áreiðanlega verið margt
áhugavert - því þegar maður náði
tali af því, var starfsliðið fjarrænt
til augnanna og talaði óljóst um
gagnsemi funda.
Dag einn sagði ég við deildarstjór-
ann að mér þætti slæmt að starfslið-
ið væri ekki frammi á deildinni
(kvöldvakt undanskilin). Hann fór
undan í flæmingi en sagði að hann
gæti alveg hugsað sér að koma og
tala við okkur - og hefði reyndar
reynt - en fengið að vita að sjúkl-
ingarnir hefðu of mikinn ávinning
af því (forréttindi).
Og þess skal líka gætt, stendur í
vissum geðsjúkdómafræðum.
Afskiptalaus
Starfsliðið var vinsamlegt — en ó-
persónulegt. Einn úr hópi þess kom
kannske fram á sunnudagsmorgni
(þá voru engir journalar) og settist
hjá þeim þrem sjúklingum, sem ekki
höfðu helgarleyfi. Samtal gat þá haf-
ist svona: „Jæja, Anna - hvernig
hefur þú það? Ja, um þetta á víst að
spyrja.“
Maður heldur fjarlægðinni - eng-
inn auka ávinningur hér.
Ef samtalið hélt áfram var það
alltaf á sam hátt. Þau höfðu lært til
fullnustu þá samtalstækni. Maður
vissi alltaf fyrirfram hvað yrði sagt.
Þið vitið. „Hvað finnst þér um mín
vandamál? Ja, hvað finnst þér sjálf-
um?“
Fyrir utan grúpurnar sáu sjúkl-
ingarnir um sig sjálfir, þ. e. a. s. 166
af 168 stundum vikunnar. Það var
hoðið upp á vinnu- og iðjuþjálfun
en sjúklingarnir voru sjálfráðir um
þátttöku. Eiginleg skylduverk voru
fá: búa um og þvo vaskinn, og þó
við slepptum því mánuðum saman,
voru ekki gerðar athugasemdir. Við
töluðum oft um að við lifðum í stóru
tómarúmi. Tíminn er óendanlegur -
maður bíður bara - eftir morgunmat
- hádegismat - kvöldmat og að fara
að hátta.
Mér finnst ég vera grautarsletta á
stórum ísjaka í niðaþoku. Ógeðsleg
tilíinning. Kvíðaeinkennin magnast.
Enga hjálp að fá
Ég hafði vænst mikils af grúpunni,
en fannst ég enga hjálp fá - mér
fannst ég nýttur sem ráðgefandi í
geðsjúkdómum og mín vandamál sett
til hliðar.
Ég kvartaði undan þessu við einn
af vinum mínum en fékk engar und-
irtektir. „Sérðu ekki að þetta er við-
urkenning á sjálfum þér?“ En það
gat ég ekki.
Ég hafði þörf fyrir að ráðin væru
tekin af mér — það var enn of snemmt
fyrir mig að taka ábyrgð á sjálfum
mér.
Ég hafði þörf fyrir að vera háður
einhverjum sem væri sterkari en ég
- en fékk það ekki.
í grúpunni var leitað til mín sem
sérfræðings, utan grúpunnar var ég
látinn afskiptalaus. Ég fékk það á
tilfinninguna að starfsliðið væri
feimið við mig. Þau voru kurteis en
hlédræg — andmæltu mér ekki - ég
var talinn hafa hina miklu reynslu í
geðmeðferð (sem ég reyndar hef)
svo ég hlaut að hafa svo mikla inn-
sýn í eigin vandamál að ég gæti
sjálfur ráðið bót á þeim.
Aldrei fyrr í lífi mínu hef ég verið
svo einmana og yfirgefinn. Dag einn
brast þolinmæði mín. Ég útskrifaði
mig og enginn andmælti.
Fór á kaffistofu
Heima var ég í þrjár vikur. Það
gekk ekki vel. Náði síðan sambandi
við sjúkrahúsið og var lagður inn á
ný.
I nokkrar vikur leið mér álíka og
við fyrstu innlögn. Mér fannst ég
firrtur öllum mannlegum tengslum.
Til að komast í samband við ein-
hvern fór ég á veitingahús ásamt
nokkrum sjúklingum. Að sumu leyti
til að egna starfsliðið og fá það til
að koma út af vaktinni og segja eitt-
hvað. En það gerði það ekki, svo eft-
ir viku hætti ég að fara á veitinga-
stofuna.
Svo kom nýárið - og einn morgun
vaknaði ég og leið allt í einu vel -
en það var ekki fyrir tilverknað
deildarinnar.
Ég fór að hafa áhuga fyrir fram-
tíð minni - útliti mínu og deildarlíf-
16
HJUKRUN