Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.03.1978, Blaðsíða 23

Að eldast með reisn
Theodóra Thorlacius hjúkrunarfræðingur
í MAÍ 1977 fékk ég aðstoð, bæði
gegnum HFJ og Vífilsstaðaspítala til
að víkka eilítið sjóndeildarhring
minn og kynna mér hvernig húið er
að öldruðum i nágrannalöndunum
og varð Noregur fyrir valinu.
Eg vil nota Jjetta tækifæri til að
Jjakka hlutaðeigandi aðilum fyrir að
gera mér þetta kleift og reyna að
segja lítillega frá reynslu minni.
I Noregi er mikil hreyfing um
þessar mundir að bæta kjör eldra
fólks. Þar eð landið hefur efnast upp
á síðkastið - fólk vellaunað og skatt-
ar háir — eru miklar framkvæmdir í
hvívetna. Eitt af því er að risið hafa
upp mörg ný hjúkrunarheimili -
líklega myndum við kalla þau elli-
heimili. Hafði ég tækifæri til að
skoða nokkur þeirra og vera ])ar
tíma og tíma - en að því kem ég
seinna.
Aðallega var ég þó á Ullevál syke-
hus — á deild, sem ætluð var sem
gegnumgangsdeild fyrir sjúklinga,
sem verið var að endurhæfa til að
vera heldur lengur úti í lífinu. Aðrir
fóru á sjúkrahús, en sumir á hjúkr-
unarheimili, sem voru venjulega
endastöðin.
Deildin sem ég var á, var 30 sjúkl-
inga deild og venjulega voru 3 hjúkr-
unarfræðingar á vakt - vel liðað af
sjúkraliðum og nemum. í húsinu
voru 6 slíkar deildir undir yfirstjórn
Oversöster.
Sjúkraþjálfar vinna mikið starf
þarna og voru þær undir stjórn
sjúkraþjálfa, sem hafði sérhæft sig
til að hjálpa ellisjúklingum og voru
hrein undur, hvernig hægt var að
hjálpa fólkinu. Samvinna var sér-
staklega góð milli starfsfólks og
sj úkrajjj álfa.
Enginn sjúklingur var rúmliggj-
andi nema um væri að ræða skyndi-
sjúkdóm eða deyjandi manneskju.
Eftir morgunaðhlynningu og
morgunmat mættu allir í leikfimisal
og var þá jrjálfun í samráði við
lækni - bæði sameiginleg og ein-
staklingsbundin - markvisst unnið á
móti hrörnun.
En allan daginn var starfsfólk og
sjúkraliðar að vinna að meiri hreyf-
ingu sjúklinganna og höfðu mikil
afskipti af hverjum einstökum. Ekki
var látin nægja góð hjúkrun, heldur
voru mannleg samskipti ofarlega á
lista.
Húsið sem deildin var í var 25 ára
og því ekki mjög þægilegt til þessara
nota, en samt hafði verið komið fyr-
ir notalegri vinnustofu uppi. Þar var
ofið, saumað og smíðað, kastað á
milli sín bolta, pilum kastað í merki
o. fl. Eldhús var ])arna líka og stóðu
sjúklingar til skiptis fyrir góðgerð-
um á vinnustofu. Var það ekki síst
gott fyrir þá, sem voru að endurhæf-
ast til að sjá um sig sjálfir aftur.
Margir voru þarna meira og
minna lamaðir eftir hlæðingar, svo
og Parkinsons sjúklingar og fólk
með alls konar hrörnunarsjúkdóma.
Þeir sem gátu gengið voru látnir
ganga tröppur, eftir því sem unnt
var.
Þá voru þarna einnig félagsfræð-
ingar. Þeir ræddu við sjúklingana til
að komast að aðstæðum þeirra og
hvernig framtíðin gæti orðið hagan-
legust og reyndu, með hjálp annars
starfsfólks, að finna út hvað hentaði
liverjum einum. Fólk var t. d. ekki
sett saman á stofu, nema að vel at-
huguðu máli hvað passaði saman.
Þeim sem fóru heim var útveguð
hjálp, ef með þurfti. Aðrir fóru á
hjúkrunarheimili. Einnig voru til
verndaðir bústaðir fyrir eldra fólk,
þar sem var lág leiga og hjálp við út-
rtttingar og erfiðari verk.
Oft voru sameiginlegir fundir með
lækni og öðru starfsfólki.
Á deildinni var rúmgóð dagstofa
með sjónvarpi, útvarpi og píanói.
Þannig var á öllum deildum - og
alltaf var einhver af starfsfólki eða
sjúklingum sem spilaði og sjúkling-
arnir tóku undir.
Það var sumar og sól þennan tíma
sem ég var þarna og sjúklingarnir
mikið úti. Ef lítið var að gera voru
kannski bakaðar bollur og kaffið
drukkið úti. Starfsfólkið sást ekki
inni á vaktinni. Ef stundir voru, þá
hjukrun
21