Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.11.1996, Side 11

fjallað sérstaklega um niðurstöður sjúklinga sem
einhverntíma höfðu verki > 7,0.
Vœntingar til verkja og verkjameðferðar
í töflu 1 sést að sjúklingarnir bjuggust að meðaltali við
að fá verk að styrkleika 5,4 og að 38 sjúklingar bjuggust við
að styrkur verkjarins yrði > 7,0. Ekki reyndist vera mark-
tækur munur á meðaltalsstyrk væntinga til verkja eftir því
hvort sjúklingarnir voru karl- eða kvenkyns, voru með
greiningu um krabbamein eða ekki, voru lagðir inn brátt eða
af biðlista eða á hvaða líkamssvæði aðgerð var gerð. Ekki var
heldur um marktækt samband að ræða milli aldurs sjúklings
og væntinga til verkja eftir aðgerð. Sjúklingar sem höfðu
verki vegna sjúkdómsins fyrir aðgerð voru hins vegar líklegri
til að búast við verri verk eftir aðgerð (t (94) = 2,56; p =
0,012), sem og þeir sjúklingar sem tóku inn verkjalyf vegna
verkjanna fyrir aðgerð (t (75) = 2,22; p = 0,03), eða áttu
erfitt með að sofna vegna verkja fyrir aðgerð (t (95) = -3,39;
p < 0,001).
Tafla 3 sýnir að 40,0% sjúklinganna bjuggust við að fá
verkjalyf reglulega og að 37,7% töldu að hjúkrunarfræðingar
og læknar vissu hvenær þörf væri á verkjalyfjum og gæfu
samkvæmt því. Á mynd 1 sést að stór hluti sjúklinganna bjóst
ennfremur við því að lyfin myndu gera þá nær verkjalausa eða
alveg verkjalausa (59,2%).
Verkir þegar sjúklingar vöknuðu/mundu fyrst eflir sér
eftir aðgerð
Einungis 37 (33,3%) sjúklingar greindu frá
því að þeir hefðu haft verki á þessu tímabili.
Meðaltalsstyrkur verkjarins á þessum tíma var
5,2 og greindu 12 (32,4%) þessara sjúklinga frá
verk að styrk > 7,0 (sjá töflu 1). Ekki var mark-
tækt samband milli meðaltalsstyrks þessa verkjar
og tímalengdar aðgerðar, hvort um svæfingu eða
mænudeyfingu var að ræða eða aðgerðarsvæðis.
Meðaltalsstyrkur verkjarins reyndist þó marktækt
hærri hjá sjúklingum sem höfðu verki vegna
sjúkdómsins fyrir aðgerð (t (82) = 2,71;
p = 0,008).
Tafla3
Væntinear til oe revnsla af vcrkialvfiagiöf.
ValmÖEuleikar Væntinear fN-1301 n (%) Revnsla ÍN-1081 n (%)
Reglulega 12 ( 9,2%) 34 (31,5%)
Reglulega og fleíri ntöguleikar* 40 (30,8%) 31 (28,7%)
Þegar segist hafa verki 15. (11,5%) 6 ( 5,6%)
Þegar segist hafa verki og fleiri möguleikar 27 (20,8%) 8 ( 7,4%)
Þarf aö biöja um verkjalyf 22 (16,9%) 10 ( 9,3%)
Þarf að biöja um verkjalyf og fleiri möguleikar 17 (13,1%) 21 (19,4%)
Hjúkrunarfræóingar og læknar vita best um verkjalyfjaþörf 17 (13,1%) 21 (19,4%)
Hjúkrunarfræóingar og læknar vita best um verkjalyfjaþörf og fleiri möguleikar 32 (24,6%) 14 (13,0%)
Sjúklingar gátu nefnt fleiri en einn niöguleika t.d. reglulega og þegar segist hafa verki og aö hann hafi
þurft að biðja um verkjalyf.
frá því að þeir hefðu haft stöðuga eða nær stöðuga verki frá
aðgerð og á 3. degi voru það 25 (23,2%) sjúklingar sem greindu
frá þessari samfelldni verkja (sjá mynd 2).
Styrkur verkja á 1. og 3. degi eftir aðgerð. Tafla 1 sýnir að
meðaltalsstyrkur versta verkjar, sem sjúklingarnir mundu eftir
að hafa fundið fyrir við mismunandi aðstæður á 1. og 3. degi
eftir aðgerðina, lá á bilinu 3,6 - 4,8 á tölukvarða. Ekki reyndist
Mynd 2. Samfelldni verkja
1. dagur eftir aðgerð (N=l 11)
3. dagur eftir aðgerð (N=108)
Eftir útskrift (N=95)
% 25
Alveg verkjalaus
Verkir á 1. og 3. degi eftir aðgerð
Þeir sjúklingar sem sögðust „ekki hafa
fundið fyrir neinum verkjum“ eða voru að „miklu leyti
verkjalausir" á 1. og 3. degi eftir aðgerð voru 52 (46,8%) og 63
(58,3%). Á 1. degi eftir aðgerð greindu 29 (26,1%) sjúklingar
Mynd 3. Meðaltalsstyrkur verkja eftir aðgerðarsvæði á 1. og 3. degi eftir aðgerð: Við hreyfingu
Verkjalaus af og til
Nær stöðugir verkir
Stöðugir verkir
□ 1. dagur eftir aðgerð
■ 3. dagur eftir aðgerð
vera um marktækan mun á meðaltalsstyrk verkja að ræða eftir
því hvort sjúklingarnir voru mænudeyfðir eða svæfðir í aðgerð-
inni, hvort þeir voru með greiningu um krabbamein eða ekki,
tímalengd verkja eða töku verkjalyfja fyrir
aðgerð vegna sjúkdóms, aldurs né kyns.
Sjúklingar sem höfðu verki vegna sjúkdómsins
fyrir aðgerð upplifðu liins vegar verri verk á 1.
degi (t (90) = 4,0; p < 0,001) og 3. degi eftir
aðgerð (t (99) = 2,25; p = 0,027) en þeir sem
voru verkjalausir fyrir aðgerð. Einnig höfðu
sjúklingar sem höfðu truflaðan svefn vegna
verkja fyrir aðgerð verri verki á 1. degi
'(t (84) = 2,36; p = 0,020) og 3. degi (t (95) =
2,76; p = 0,007) eftir aðgerð en þeir sem höfðu
haft ótruflaðan svefn.
Hryggur
Brjósthol
TfMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 5. tbl. 72. árg. 1996