Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.05.2000, Blaðsíða 23

hvað hún vill.
Hún vill losna við blæðingar.
Hún vill losna við hita- og svitakóf. Hún vill vörn fyrir lífstið.
Veldu Activelle.
Nýr skammtur, nýtt líf nýtt val.
N Ý
KYNSLÓÐ A F B L Æ ÐINGALAUSRI
HORMÓNAMEÐFERÐ

Activelle® (Novo Nordisk). Töflur G 03 F A 01. Hver tafla inniheldur: Estradiolum 1 mg
og Norethistcronum acetat 0,5 mg. Ábendingar: Óþægindi vegna ónógrar östrógenmynd-
unar þegar liðið er meira en ár frá tíðahvörfum. Til varnar beinþynningu hjá konum eftir
tíðahvörf. Reynsla af meðferð kvenna sem eru eldri en 65 ára er takmörkuð. Skammtar:
Ein tafla daglega án þess að hlé sé gert á töflutökunni. Töflurnar á helst að taka á sama
tíma á hverjum degi. Nauðsynlegt getur reynst að breyta yfir í lyfiablöndu sem inniheldur
hærri skammta, ef ekki hefur dregio úr óþægindum svo viðunanai sé eftir þriggja mánaða
meðferð. Hjá konum eftir tíðahvörf, sem hafa ekki notað hormónauppbót eftir tíðahvörf,
eða eru að skipta yfir úr annarri samfelldri notkun á hormónauppbót eftir tíðahvörf, má
hefja meðferð hvenær sem er. Ef konur skipta yfir af meðferð með kaflaskiptri (sekvential)
hormónagjöf á að hefja meðferðina strax eftir að blæðingum lýkur. Frábcndingar: ftungun
eða grunur þar um. Brjóstagjöf. Brjóstakrabbamein grunur þar um svo og fyrri saga um
brjóstakrabbamein. östrógenháð æxli eða grunur þar um. Blæðingar frá fæðingarvegi af
óþekktum orsökum. Virkt segarek eða segarek sem nýlega er yfirstaðið. Bráður cða lang-
vinnur lifrarsiúkdómur eða lirrarsjúkdómur, þegar próf á lifrarstarfsemi sýna að starfsemi er
óeðlileg. Pckkt ofnæmi fyrir einhveriu innihaldsefni lyfsins. Varnaðarorð og varúðarreglur:
Áður en meðferð með hormónauppDÓt hefst eða er hafin á ný, skal lagt mat á heilsu-
farssögu viðkomandi og fjölskyldusaga könnuð. Almenn heilsufars-rannsókn skal gerð auk
kvenskoðunar með tilliti til frábendinga. Fylgja ber eftir konum sem taka hormónalyf
vegna tíðahvarfa cins oft og læknir tclur nauðsynlcgt. Leggja skal mat á kosti/galla með-
feðarinnar á meðferðartímabilinu. Fylgjast skal með konum ef eftirfarandi vandamál eru
fyrir hendi: Fvrri östrógenháð æxli. Bandvefsandi í legi, legslímuvilla, ofvöxtur legslímu.
BelgmeinssjÚKdómur í brjóstum. Fyrri segarekssjúkdómar eða áhættuþættir slíkra sjúkdóma
eru til staðar. Of hár blóðþrýstingur. Sykursýki ásamt æðasiúkdómum. Lifrarsjúkdómar.
Gallsteinar. Snigilgluggahersli. Mígreni eða (svæsinn) höfuöverkur. östógen geta valdið
vökvasöfnun og skal fylgst náið með hjarta- cða nýrnabiluðum sjúklingum. Fylgjast skal
náið með sjúklingum með nýrnasjúkdóm á lokastigi, þar sem búast má við hækkun á
blóðgildum virku efna lyfsins. Versni astmi, flogaveiki eða sykursýki skal endurmeta
hormónameðferð. Faraldsfræðilegar rannsóknir benda til þess að notkun hormónameð-
ferðar sé tengd meiri hættu á að olóðsegar myndist t.d. í djúpum bláæðum eða í lungum.
Almennt viðurkenndir áhættuþættir á myndun sega í bláæðum, eru bæði persónu- og fjöl-
skyldutengdir, alvarlcg offita (líkamsþyngdarstuðull >30 kg/m2) og rauðir úlfar. ítarlegt
mat skal leggja á áhættuþætti hjá konum scm hafa þá, með tilliti til kosta og galla við
notkun hormóna til uppbótarmeðferðar. Hætta á blóðtappamyndun eykst hins vegar við
langvarandi hreyfingarleysi, alvarleg slys eða skurðaðgerðir. Viðhafa skal ítarlegar, fyrir-
byggjandi varúðarreglur til að koma í veg fyrir blóðtappamyndun líkt og gert er við alla
aora sjúklinga fyrir skurðaðgerðir. Ef líkur eru á langvarandi hreyfingarleysi eftir skurð-
aðgerð, sem ákveðin hefur verið, cinkum á kviðarholi eða beinaaðgerðir á fótum, skal íhuga
að hætta hormónameðferð um tíma 4-6 vikum fyrir aðgerð ef hægt cr. Myndist blóðtappi
eftir að meðferð er hafin skal hætta að nota Iyfið. Notkun hormónauppbótar lengur en um
5 ára skeið hefur verið tengd aukinni hættu á brjóstakrabbameini. Áhættan eykst í samræmi
við lengd meðferðarinnar en það dregur úr henni eftir að meðferð er hætt þar til hún
verður aftur, að 5 árum liðnum, jöfn meðaltalsáhættu á að fá brjóstakrabbamein. Raun-
veruleg áhættuaukning er lítil. Fylgjast skal með konum á hormónalyfjameðferð og rönt-
enmynd af brjóstum tekin þegar pað á við. Ástand brjósta skal kannað með stuttu millibili
já konum sem vitað er að hafa áður fengið hnúta eða bandvcfssjúkdóma í brjóst eða ef
brjóstakrabbamein er þekkt í fjölskyldum þeirra. Skýrt hefur verið frá aukinni hættu á gall-
steinum, sem krefst skurðaðgerðar, hiá konum eftir tíðahvörf sem eru á östrógenmeðferð.
Einnig hcfur verið skýrt frá aukinni hættu á rauðum úlfum (tengslum við hormónamcð-
ferð. Milliblæðingar og blettablæðingar verða oft á fýrstu mánuðum meðferðarinnar. Verði
þetta óásættanlegt á að hætta Activclle meðferðinni. Verði blæðingar eftir tíðateppu eða cf
blæðingar halda áfram eftir að meðferð er hætt á að rannsaka orsakir þessa. Nauðsynlegt
getur verið að taka vefsýni úr legslímhúð. Milliverkanir: Lyf sem örva lifrarenzým, t.d.
barbituröt, fenýtóín, rífampicín og karbamazepín, geta aukið umbrot virku innihaldsefnan-
na í Activelle. Lyf sem hamla lifrarenzým, t.d., ketókónazól, geta aukið blóðgildi virku inni-
haldsefnanna í Áctivelle. Matur dregur úr frásogi noretísteróns og lækkar hámarksþéttni
þess, en magn þess sem frásogast minnkar hins vegar ekki. ftetta nefur enga klíníska þýð-
ingu. Meðganga og brjóstagjöf: Hvorki skal nota Activelle á meðgöngutíma né við
brjóstagjöf Aukaverkanir: Stöku sinnum koma fram eymsli í brjóstum, einkum á fyrstu
mánuðum meðferðarinnar. Aðrar aukaverkanir sem stöku sinnum koma fram eru: höfuð-
verkur, svimi, blæðingar frá fæðingarvegi, kviðverkir, ógleði, uppþcmba, óþægindi frá galli,
gallsteinar, brjóstastækkun, stækkun á sléttvöðvahnútum í legi, húðútbrot og kláði, þyngd-
araukning, þyngdartap, breytingar á kynhvöt, sinadráttur svefntruflanir, depurð, hártap og
hæring, blóoþrýstingshækkun, scgarek í bláæðum og bjúgur. Texti styttur, frekari upplvs-
ingar, sjá texta í sérlyfjaskrá. Pakkningar og verð í mars 2000: 3 x 28 töflur ( í dagataís-
skífu) kr. 3626. Afgreiðslutilhögun: Lyfið er lyfseðilskylt. Greiðslufyrirkomulag: E.
Umboðs- og dreifingaraðili: Pharmaco hf., Hörgatúni 2, 210 Garðabæ.
Novo Nordisk