Fréttablaðið - 22.04.2017, Blaðsíða 26

eru gjörsamlega fastir í aðstæðum
og finnst þeir ekki geta leitað sér
hjálpar.“
Þarf meiri skilning
Snorri segir að á þessum tíma hafi
fáir haft áhuga á þessum málaflokki,
mansali. „Nema lítill hópur sem vildi
auka fræðslu og færni til þess að tak-
ast á við þessi mál. Þetta viðgekkst
ekki hér á landi, að mati margra, og
eina sakfellingin tengdist erlendum
aðilum,“ segir Snorri og vísar í mál
Litháanna. „Það hefur þurft að velta
mörgum steinum til að breyta við-
horfi fólks og með fræðslu hefur það
tekist mjög vel. Það vantaði meiri
skilning á mansali og þekkingu og
þegar það gerðist fór fólk að taka við
sér. Ekki bara í samfélaginu heldur
líka hjá lögreglu. Enn í dag hafa
einstaklingar samt ekki sýnt þessu
skilning og bent á að lögreglan ætti
að sinna mikilvægari málefnum jafn-
vel þó að flestallar alþjóðastofnanir
og erlend lögregluyfirvöld hafi varað
við þeirri hættu sem steðjar að gagn-
vart mansali í skipulagðri brotastarf-
semi. Lögreglan á höfuðborgarsvæð-
inu bætti við einingu sem rannsakar
þessi mál og það má segja að þar sé
mesta þekkingin í dag en hún er að
aukast hjá öllum lögreglumönnum
jafnt og þétt. Við verðum líka að vera
vakandi fyrir því sem er að gerast hér
með auknu flæði fólks.
Hvað var til að mynda dæmdur
nauðgari grunaður um mansal í
heimalandi sínu að gera með barni
sem hann sagði yfirvöldum hér á
landi að væri sonur sinn sem hann
var svo alls ekki? Þetta er eitt dæmið
um birtingarmyndir þeirra mála sem
lögreglan hefur fengist við á síðustu
árum,“ nefnir Snorri og vísar í mál
Skender Berisha sem var dæmdur
í fjögurra mánaða fangelsi fyrir að
hafa smyglað fjórtán ára dreng til
landsins. Skender framvísaði föls-
uðum skilríkjum, bæði fyrir sig og
drenginn, og hélt því fram að hann
væri faðir hans.
Dæmdur fyrir smygl
„Við rannsókn málsins kom í ljós
að þessi maður var dæmdur fyrir
smygl á fólki í heimalandi sínu og
grunaður um mansal. Stráksins var
leitað af for-
eldrunum. Þessi ungi strákur var
orðinn háður geranda sínum þarna
og það var erfitt að nálgast hann. Það
skorti úrræði og hann var sendur á
Stuðla sem var auðvitað ekki nægi-
lega gott. Það tókst ekki að sýna fram
á hver hagnýtingin var og því var
Skender dæmdur fyrir smygl en ekki
mansal. Strákurinn er að því ég best
veit nú kominn til foreldra sinna. Er
orðinn sextán ára gamall og ég vona
að hann nái sér,“ segir Snorri.
Hann minnir á að langoftast sé
mjög erfitt að nálgast þolendur í
mansali. „Þetta eru einstaklingar
sem hafa misst allt traust á mann-
skepnunni vegna ofbeldis og svika
og rannsóknir byggjast á samstarfi
við þolendur. Sumir þeirra sem við
höfum rætt við hafa þurft að upp-
lifa ítrekaðar nauðganir og annað
ofbeldi og stundum gera þeir sér ekki
grein fyrir því hvar í heiminum þeir
eru staddir og eru algjörlega háðir
þeim sem hagnýta sér þá. Traust til
yfirvalda getur svo verið af skornum
skammti og það h j á l p a r
ekki við að
m y n d a
traust.
E i n n
einstakl-
i n g u r í
máli hjá
o k k u r
v i l d i
t i l a ð
m y n d a
f á a ð
t a k a
lest frá
Íslandi
t i l
heima-
lands-
ins á
meðan annar spurði hvað þetta land
héti,“ segir Snorri og segir málin geta
verið flókin og erfið viðureignar.
Flókin mál og þung
„Ég minnist þess eitt árið þegar við
ræddum við erlendar konur sem
grunur lék á að væru þolendur
mansals. Þær voru barnshafandi.
Við tókum grunsemdirnar mjög
alvarlega. Grunur lék á að þær hefðu
verið sendar hingað til að eiga börn.
Svo stóð mögulega til að börnin
yrðu tekin af þeim, þær settar aftur
í sömu aðstæður, vændi og annað
slíkt. Þær voru skíthræddar og það
kom í ljós að á þær höfðu verið lögð
álög í heimalandinu sem þær lögðu
trúnað á. Þær höfðu verið látnar
sverja svokallaðan ju-ju eið og trúðu
því að segðu þær frá þá myndu þær
veikjast og deyja. Þannig sagði ein
kvennanna eftir að hafa sagt okkur
ákveðna frásögn að henni þætti
ótrúlegt að hún væri ekki dáin. Hún
var hissa á að vera á lífi eftir að hafa
sagt frá.“
Í þessu máli fékk lögreglan til liðs
við sig kaþólskan prest. „Það átti
að reyna það, fá hann til að fremja
særingarathöfn, en þær treystu
honum ekki. Rannsókn þessa máls
sýnir hversu flókin málin geta verið
og rannsókn þeirra,“ segir Snorri
og minnir á að í þessum málaflokki
eigi lögregluvinna eigi ekki bara að
snúast um handtökur, gæsluvarð-
hald eða dóma. Það sé mikilvægt að
fyrirbyggja og koma þolendum til
hjálpar.
„Þetta snýst líka um að koma í
veg fyrir brotastarfsemi, sama af
hvaða tagi hún er og mansal er engin
undantekning hjá okkur í dag. Auð-
vitað glímum við síðan við erfiðan
niðurskurð og það hefur því miður
bitnað á allri starfsemi lögreglu en
maður vonar alltaf að bjartari tímar
séu fram undan, það er ekkert annað
hægt.“
Heldur þú að þrátt fyrir þessi dæmi
sem hefur verið greint frá í fréttum
síðustu ár séu Íslendingar enn í
afneitun? „Já, auðvitað, það er bara
mannlegt. Við viljum ekki viður-
kenna að hér á Íslandi séu þrælar þó
að þau mál sem hafi komið upp hér
á landi sýni það svart á hvítu. Þau
mál sýna okkur það að við getum
ekki leyft okkur að vera í afneitun.“
Þótt þau hafi ekki öll leitt til ákæru
eða sakfellingar? Eins og varð raunin
með meint mansal í Vík í Mýrdal? „Já,
mikið rétt, þetta eru raunveruleg
dæmi. Við erum hreinlega að kljást
við það að fá fólk til samstarfs. Það
er fullkomlega eðlileg ástæða fyrir
því. Fólk er hrætt. Það vill segja
manni söguna en svo kemur að því
að maður tilkynnir að nú verði að
halda áfram með rannsókn, hand-
taka gerendur sem eru tengdir þessu.
Þá fer fólk alveg í baklás.
Ég vil ekki ræða sérstaklega um
þá niðurstöðu sem varð í máli
kvennanna sem var haldið í Vík.
Það lágu ákveðin gögn fyrir ákæru-
valdinu sem það tók afstöðu til. En
ég gleymi aldrei svipnum á þeim
þegar við framkvæmdum húsleit
vegna þessa máls og sögðum þeim
að við værum komnir til að hjálpa
þeim. Gleðin í svip þeirra var svo
mikil.“
visir.is Lengri útgáfa af greininni
er á Vísi
Brot af fréttum um
mál sem Snorri
Birgisson ræðir um.
Þannig
sagði ein
kvennanna
eftir
að hafa sagt okkur
ákveðna frásögn að
henni Þætti ótrúlegt
að hún væri ekki dáin.
hún var hissa á að vera
á lífi eftir að hafa
sagt frá.
Allir sjóðfélagar, fulltrúar launagreiðenda og fulltrúar
viðkomandi stéarfélaga eiga ré til fundarsetu og hafa
málfrelsi og tillöguré Reykjavík, 7. apríl 2017
Stjórn Lífeyrissjóðs starfsmanna Reykjavíkurborgar
Ársfundur 2017
Yfirlit yfir aomu ársins 2016
Í stjórn sjóðsins eru Skúli Helgason, formaður, Ása Clausen,
Heiðar Ingi Svansson, Hildur Sverrisdóir og Þorgrímur Hallgrímsson.
Framkvæmdastjóri er Gerður Guðjónsdóir.
Efnahagsreikningur (í milljónum kr.) 2016 2015
Eignarhlutir í félögum og sjóðum 9.670 7.731
Skuldabréf 64.218 63.521
Bundnar bankainnistæður 172 1.757
Kröfur 237 306
Handbært fé 60 105
Skuldir -295 -195 __________ __________
Hrein eign til greiðslu lífeyris 74.062 73.225
Breyting á hreinni eign (í milljónum kr.)
Iðgjöld 2.527 2.109
Lífeyrir -4.138 -3.606
Hreinar ’árfestingatekjur 2.606 6.458
Rekstrarkostnaður -159 -151 __________ __________
Breyting á hreinni eign til greiðslu lífeyris 836 4.810
Hrein eign frá fyrra ári 73.226 68.415 __________ __________
Hrein eign til greiðslu lífeyris 74.062 73.225
Kennitölur
Nafnávöxtun 3,4% 9,3%
Hrein raunávöxtun 1,3% 7,2%
Raunávöxtun (5 ára meðaltal) 4,0% 4,4%
Raunávöxtun (10 ára meðaltal) 4,0% 4,3%
Hrein eign umfram heildarskuldbindingar 22,9% 26,7%
Virkir sjóðfélagar 446 498
Fjöldi lífeyrisþega 3.480 3.299
Starfsemi sjóðsins á árinu
Starfsemi sjóðsins var með hefðbundnum hæi. Hrein eign til greiðslu
lífeyris nam 74.062 m.kr. í árslok 2016 en raunávöxtun sjóðsins nam
1,3%. Á árinu 2016 greiddu 446 sjóðfélagar iðgjöld til sjóðsins en
17.257 sjóðfélagar eiga réindi í sjóðnum. Að meðaltali fengu 3.480
einstaklingar greiddan lífeyri frá sjóðnum á árinu 2016 og nam hann
um 4.138 m.kr. Rekstrarkostnaður sjóðsins var um 159 m.kr., sem
jafngildir 0,2% af meðalstöðu eigna. Enginn starfsmaður var á
launaskrá hjá sjóðnum, en Brú lífeyrissjóður starfsmanna sveitarfélaga
hefur frá 1. júní 1999 annast rekstur sjóðsins.
Tryggingafræðileg úekt sem miðar við árslok 2016 sýnir að heildar-
staða sjóðsins var jákvæð um 22.676 m.kr. ef tekið hefur verið tillit til
hlutdeildar launagreiðenda í greiddum lífeyri.
Sjóðfélagar
Á árinu 1998 var sjóðnum lokað fyrir nýjum sjóðfélögum. Aðeins þeim
sem greiddu til sjóðsins á þeim tíma er heimilt að greiða áfram til hans,
enda hafi iðgjald verið grei til sjóðsins óslitið frá þeim tíma. Þea eru
þeir sem greiddu iðgjöld vegna starfa hjá Reykjavíkurborg, stofnunum
borgarinnar, sjálfseignastofnunum eða félögum skráseum hjá borginni
eða sem borgin á aðild að og voru iðgjaldaskyldir til sjóðsins.
Samþykktir sjóðsins gera ekki ráð fyrir að iðgjöld til hans og ávöxtun
þeirra dugi fyrir lífeyrisgreiðslum. Borgarsjóður og aðrir launagreiðendur
greiða tiltekinn hundraðshluta lífeyris samkvæmt ákvörðun borgar-
stjórnar að fenginni umsögn sjóðstjórnar og tryggingastærðfræðings.
Ársreikning LsRb 2016 er hægt að finna í heild sinni á li®ru.is/lsr.
Ársfundur Lífeyrissjóðs starfsmanna Reykjavíkurborgar
verður haldinn mánudaginn 8. maí kl. 17.00 í húsakynnum
Brúar lífeyrissjóðs, Sigtúni 42, 2. hæð, Reykjavík.
Dagskrá
1. Venjuleg ársfundarstörf samkvæmt
samþykktum sjóðsins
2. Önnur mál löglega upp borin
Lífeyrissjóður
starfsmanna Reykjavíkurborgar
Bi
rt
m
eð
fy
rir
va
ra
u
m
p
re
nt
vil
lu
r.
2 2 . a p r í l 2 0 1 7 l a U G a r D a G U r26 H e l G i n ∙ F r É T T a B l a ð i ð
2
2
-0
4
-2
0
1
7

0
4
:1
4
F
B
1
0
4
s
_
P
0
8
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
7
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
2
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
2
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
C
B
2
-0
B
9
8
1
C
B
2
-0
A
5
C
1
C
B
2
-0
9
2
0
1
C
B
2
-0
7
E
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
A

F
B
1
0
4
s
_
2
1
_
4
_
2
0
1
7
C
M
Y
K