Fréttablaðið - 22.04.2017, Blaðsíða 16

Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSn 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5000,
ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is menning: Magnús Guðmundsson
magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Gunnar
Kristín
Þorsteinsdóttir
kristin@frettabladid.is
Mín skoðun Sif Sigmarsdóttir
Vonandi
verður henni
að ósk sinni.
En þá þurfa
báðir að láta
hagsmuni
ráða frekar en
hefndarhug.
Hvert er hlutverk stjórnmálamanna? Að gæta hagsmuna almennings, ekki rétt? Rangt.Í byrjun mánaðarins lýsti borgarstjóri
Lundúna, Sadiq Khan, því yfir að hann hygðist grípa til
aðgerða til að minnka loftmengun í borginni. Þeir sem
aka dísilbifreiðum um miðbæinn munu senn þurfa að
greiða fyrir það tuttugu og fjögur pund í mengunarsekt
á dag.
Dísilbílar eru mesti mengunarvaldurinn í London en
talið er að loftmengun þar valdi níu þúsund ótímabær-
um dauðsföllum á ári og fimmtíu þúsund dauðsföllum í
Bretlandi öllu. Mengun af völdum ökutækja er auk þess
talin auka líkur á krabbameini, hjarta- og lungnasjúk-
dómum, heilablóðfalli og heilabilun.
Ekki voru þó allir á einu máli um ágæti þess að draga
úr dauðsföllum. „Við höfum miklar áhyggjur af kostnað-
inum sem þetta mun skapa fyrirtækjum,“ sagði Colin
Stanbridge, framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs Lundúna.
Khan lét sér fátt um finnast um gagnrýnina og gekk
skrefinu lengra. „Ég hvet ríkisstjórnina til að sýna af sér
metnað og taka þátt í að bæta skelfilegt loftið sem við
öndum að okkur.“
Svar forsætisráðherra landsins birtist í fyrirsögnum
blaðanna næsta dag: „Theresa May lofar að stöðva árás á
eigendur dísilbifreiða.“
Nóg komið
En hingað heim. Allt ætlaði um koll að keyra í vikunni
vegna frétta af kísilmálmverksmiðju United Silicon
í Helguvík. Verksmiðjan var gangsett fyrir rúmum
fimm mánuðum og hefur starfsemin gengið brösug-
lega. Súra brunalykt lagði yfir Reykjanesbæ þegar
verksmiðjan var tekin í gagnið. Íbúar í nágrenni við
hana kvarta undan sviða í augum og hálsi, ertingu
í lungum, hausverk, ógleði og kláða í andliti. Eldur
kom svo upp á þremur hæðum verksmiðjunnar á
aðfaranótt þriðjudags. En það var ekki þetta sem olli
fjaðrafokinu.
Björt Ólafsdóttir umhverfisráðherra tjáði sig um
verksmiðjuna á Facebook og í fjölmiðlum. Hún sagði
„nóg komið“ og sér fyndist að loka ætti verksmiðjunni
meðan starfsemi hennar væri skoðuð. Það væri skylda
hennar að „standa með almenningi í landinu en ekki
erlendum stórfyrirtækjum“.
Fyrir þetta var Björt höfð að háði og spotti. Björn
Bjarnason, fyrrverandi ráðherra, sakaði hana um „virð-
ingarleysi gagnvart lögum og reglum“ er hann vændi
hana um að ætla að hunsa stjórnskipunarlög. Karl Th.
Birgisson ritstjóri skrifaði: „Björt Ólafsdóttir kann ekki
að vera ráðherra. Umhverfisráðherra lýsti því yfir … að
Umhverfisstofa [sic] ætti að loka verksmiðju United
Silicon … Hvers vegna? Jú, henni fannst það bara.“
Ekki allt með felldu
Það er gott að vita til þess að málsmetandi mönnum sé
annt um að leikreglur þeirra séu virtar sem ekki virða
leikreglur. Það væri hins vegar óskandi að einhver pass-
aði svona vel upp á rétt okkar hinna til að draga andann.
„Ég er reiður,“ sagði Sadiq Khan þegar hann frétti af
skipulögðu aðgerðaleysi ríkisstjórnar Bretlands í meng-
unarmálum. „Hvern einasta dag sem við gerum ekkert
í málinu anda börnin okkar að sér eitruðu lofti, gamla
fólkið okkar nær ekki andanum og fólk lætur lífið.“
Ekki er allt með felldu í Helguvík. Hvaða efni eru það
sem valda íbúum Reykjanesbæjar óþægindum? Geta
þau valdið fólki langvarandi heilsutjóni? Eru þau jafnvel
lífshættuleg?
Ef það er „kunnáttulaus“ ráðherra sem „finnst“ að
verksmiðju sem hugsanlega spúir hættulegum eitur-
efnum út í andrúmsloftið eigi að loka meðan málið er
skoðað, má ég þá biðja um fleiri kunnáttulausa ráðherra
sem „finnst“. Má ég biðja um ráðherra sem „finnst“, af
algjöru þekkingarleysi, mannréttindi að fá að anda.
Má ég biðja um ráðherra sem „finnst“, eins og hverjum
öðrum óbreyttum aula, að mannslíf séu æðri peningum.
Má ég biðja um ráðherra sem „finnst“, eins og Sadiq
Khan, fráleitt að grípa ekki til aðgerða sem vernda heilsu
fólks. Má ég biðja um ráðherra sem „finnst“, eins og
versta viðvaningi, að það sé hlutverk stjórnmálamanna
að gæta hagsmuna almennings.
Kunnáttulaus ráðherra sem finnst
Evrópa verður fyrir tjóni ef forsvarsmenn Evrópusambandsins ganga of hart fram í viðræðum við Breta um útgöngu þeirra úr sambandinu, sagði Guðlaugur Þór Þórðar-son utanríkisráðherra á fundi með þýskum starfsbróður sínum í Berlín.
Ráðherrann hitti naglann á höfuðið varðandi þann
vanda sem Evrópusambandið stendur frammi fyrir
vegna Brexit.
Samningamenn ESB mega ekki vera svo undan-
látssamir við Breta að aðrar aðildarþjóðir vilji fylgja í
kjölfarið og segja sig úr ESB. Þeir þurfa líka að varast að
beita Breta svo hörðu að þær Evrópuþjóðir sem eftir
standa verði fyrir tjóni. Þetta er vandratað einstigi.
Evrópusambandið hefur ýmis vopn á hendi gagnvart
Bretum. Hægt er að fyrirskipa tollmúra milli Bretlands
og Evrópusambandsins, takmarka aðgang þeirra að
innri markaðnum, og hefta frjálsa för breskra borgara
um lönd sambandsins.
Slíkar aðgerðir kæmu ekki einungis niður á Bretum
heldur líka viðskiptaþjóðum þeirra innan sam-
bandsins. Bretar yrðu að finna nýjan farveg með nýjum
viðskiptasamningum, og bresk fyrirtæki myndu beina
viðskiptum sínum í aðrar áttir. Slíkt myndi valda evr-
ópskum fyrirtækjum miklum tekjumissi og stuðla að
auknu atvinnuleysi innan sambandsins.
Eins og Guðlaugur Þór sagði er erfitt að réttlæta slíkt
með vísan til þess að nauðsynlegt hafi verið að ganga
fram af hörku gagnvart Bretum.
Þetta breytir því þó ekki að enn er erfitt að finna
sannfærandi rök fyrir útgöngu Breta úr Evrópusam-
bandinu. Heilli meðgöngu eftir Brexit atkvæðagreiðsl-
una er framtíðarsýn Breta á alþjóðavettvangi enn þá
afar þokukennd.
Margir telja að Bretar ættu að einbeita sér að bak-
dyraaðgangi að innri markaðnum gegnum EFTA eða
Evrópska efnahagsvæðið. Erfitt er að sjá hvernig slíkt
samstarf myndi gagnast Bretum. Þeir myndu þurfa að
taka upp tilskipanir, lög og reglur frá Evrópusamband-
inu án þess að sitja við borðið þegar slíkir bálkar verða
til. Slíkt fyrirkomulag kann að henta smáþjóðum eins
og Íslandi eða Noregi, en hlýtur að vera ófullnægjandi
fyrir stórþjóð í viðskiptum og stjórnmálum, eins og
Bretland.
Theresa May forsætisráðherra hefur boðað til kosn-
inga í júní og bendir flest til að hún fái mikinn meiri-
hluta í þinginu. Gangi það eftir verður staða hennar við
samningaborðið mun sterkari og hún mun geta haldið
á lofti sínum áherslum í viðræðunum án þess að hafa
áhyggjur af andófi í eigin flokki og stjórnarandstöðu.
May virðist leggja áherslu á að Bretar lúti ekki lög-
sögu Evrópudómstólsins og að þeir geti heft frjálsa för
fólks. Öðrum meginstoðum fjórfrelsisins, frjálsu flæði
fjármagns, vöru og þjónustu vill hún viðhalda eins og
kostur er. Hún hefur sömuleiðis sagt að útganga Breta
úr Evrópusambandinu megi ekki þýða að tengslin við
Evrópu rofni.
Vonandi verður henni að ósk sinni. En þá þurfa báðir
að láta hagsmuni ráða frekar en hefndarhug.
Brexit einstigi
Aðalfundur KEA
verður haldinn í Menningarhúsinu Hofi miðviku-
daginn 26. apríl kl. 20:00.
Á dagskrá fundarins eru venjubundin aðalfundar-
störf samkvæmt samþykktum félagsins.
Dagskrá og ársreikningur munu liggja frammi
á skrifstofu félagsins viku fyrir aðalfund.
Einnig verður hægt að nálgast upplýsingar
á heimasíðunni www.kea.is
2 2 . a p r í l 2 0 1 7 l a U G a r D a G U r16 s k o ð U n ∙ F r É T T a B l a ð i ð
SKOÐUN
2
2
-0
4
-2
0
1
7

0
4
:1
4
F
B
1
0
4
s
_
P
1
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
8
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
0
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
C
B
1
-C
6
7
8
1
C
B
1
-C
5
3
C
1
C
B
1
-C
4
0
0
1
C
B
1
-C
2
C
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
1
A

F
B
1
0
4
s
_
2
1
_
4
_
2
0
1
7
C
M
Y
K