Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1989, Blaðsíða 31

GUÐMUNDUR SNORRASON löggiltur endurskoðandi
UM STAÐAL ALÞJÓÐA
REIKNINGSSKILANEFNDARINNAR
NR. 8
Grein þessi er samhljóða erindi sem flutt var á hádegisverðar-
fundi FLE hinn 1. febrúar 1989
Ég mun hér í stuttu máli gera grein fyrir staðli Alþjóð-
legu reikningsskilanefndarinnar nr. 8. Þessi staðall fjall-
ar um það hvernig fara skuli með eftirfarandi atriði í
rekstrarreikningi:
A Ovenjulega liði
B. Leiðréttingar vegna fyrri tímabila
C Breytingar á reikningsskilavenjum
D Breytingar á matsreglum
Staðallinn tekur hvorki á endurmati né skattalegri með-
ferð þessara liða. Stundum er talað um þessa liði í einu
lagi sem „óreglulegar tekjur og gjöld."
Skýringar:
Rekstrarreikningur fyrirtækis sýnir árangur af starfsemi
þess fyrir tiltekið tímabil. Tvenns konar sjónarmið eru
einkum uppi um það hvaða rekstrarliði skuli taka með
við ákvörðun á hagnaði eða tapi tímabils.
a) Sumir álíta skynsamlegt að halda óreglulegum liðum
utan við hagnað eða tap tímabils eða sýna þá sér-
staklega í rekstrarreikningi á eftir hagnaði tímabils-
ins eða sem leiðréttingu á eigin fé. Þeir sem mæla
með þessari aðferð álíta að samanburður milli tíma-
bila verði auðveldari. Hættan er hins vegar sú að
þeir sem lesa slfkan ársreikning geri sér ekki fulla
grein fyrir mikilvægi þeirra liða sem haldið er utan
hins eiginlega rekstrarreiknings.
b) Margir telja á hinn bóginn eðlilegra að hagnaður
tímabils feli í sér óreglulega jafnt sem reglulega
rekstrarliði. Óreglulegir liðir yrðu samt sem áður
oftast sýndir sérstaklega í rekstrarreikningi eða
þeirra getið í skýringum. Þótt fleiri aðhyllist þessa
skoðun kann í sumum tilvikum að vera æskilegra að
halda tilteknum liðum utan við rekstrarreikning
tímabilsins.
Hvort sem farin er fyrrnefnda eða síðarnefnda leiðin
er yfirleitt gert ráð fyrir því að óreglulegum liðum sé
haldið utan við hagnað af reglulegri starfsemi tímabils-
ins.
A. Óvenjulegir liðir:
Óvenjulegir liðir eru hér skilgreindir sem hagnaður eða
tap sem á rætur að rekja til atburða eða atvika sem eru
ekki hluti af reglulegri starfsemi fyrirtækis og þess
vegna ekki gert ráð fyrir að þeir endurtaki sig oft eða
reglulega. Sem dæmi um slíkt má nefna ef fyrirtæki
verður fyrir verulegu tapi á sölu fastafjármuna eða ef
það hagnast verulega á slíkum viðskiptum.
Ákvörðun um það hvort tiltekinn hagnaður eða tap
skuli teljast óvenjulegur liður ræðst ekki eingöngu af
því hvers eðlis hagnaðurinn eða tapið er, heldur einnig
af eðli þeirrar starfsemi sem fyrirtækið hefur með hönd-
um. Hagnaður af sölu fastafjármuna teldist t.d. ekki
óvenjulegur liður hjá fyritæki þar sem meginstarfsemin
væri fólgin í að kaupa og selja slíkar eignir. Söluhagnað
ber annars almennt ekki að telja sem óvenjulegan lið
nema um verulegar fjárhæðir sé að ræða.
Mikilvægt er að ekki sé ruglað saman óvenjulegum
liðum sem tengjast ekki eiginlegri starfsemi þess. Sem
dæmi um það fyrrgreinda má nefna þegar tapaðar við-
skiptakröfur ncma verulegum fjárhæðum. Slíka liði skal
31