Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1989, Blaðsíða 32

sýna sem hluta af reglulegri starfsemi í rekstrarreikn-
ingi. Oft eru þeir þó tilgreindir sérstaklega.
Alþjóðlega reikningsskilanefndin mælir ekki fyrir um
það hvar skuli staðsetja óvenjulega liði í rekstrarreikn-
ingi. Hins vegar leggur hún áherslu á að óvenjulegir lið-
ir séu sýndir sérstaklega ásamt skýringum.
B. Leiðréttingar vegna fyrri tímabila:
Leiðréttingar vegna fyrri tímabila eru tekjur eða gjöld
sem uppgötvast á yfirstandandi uppgjörstímabili en
hafa orðið til vegna skekkju eða yfirsjónar við uppgjör
fyrra tímabils eða fyrri tímabila.
1) Leiðréttingar vegna fyrri tímabila eru stundum
gerðar með færslu á óráðstafað eigið fé þannig að
yfirfærslufjárhæð frá fyrra tímabili er leiðrétt.
2) Stundum eru slíkar leiðréttingar þó sýndar sem
óreglulegur liður í rekstrarreikningi. Jafnframt er
oft skýrt frá því hvaða áhrif þessir liðir hefðu haft á
afkomu þeirra tímabila sem þeir raunverulega til-
heyrðu.
3) Til að auðvelda samanburð á afkomu milli tímabila
er stundum farin sú leið að léðrétta fjárhæðir í
rekstrarreikningi fyrra tímabils þar sem það á við.
Hvort sem farin er leið 1, 2 eða 3 er mikilvægt að gerð
sé fullnægjandi grein fyrir því hvað felist í lciðrcttingun-
um og hvaða fjárhæðir er um að ræða.
C. Breytingar á reikningsskilavenjum:
Ein meginregla reikningshalds er að byggt skuli á sömu
reikningsskilavenjum frá einu tímabili til annars. Ekki
skal breyta um reikningsskilavenju nema lög eða staðl-
ar mæli fyrir um slíkt eða ef breytingin er óumdeilan-
lega til bóta. Ef tekin er ákvörðun um breyttar reikn-
ingsskilavenjur er nauðsynlegt að gera grein fyrir
ástæðum og eðli breytinganna í skýringum.
Ahrif breytinganna má sýna á fleiri en einn veg:
a) Gera má grein fyrir áhrifum á hagnað fyrri tímabila,
ef hinum nýju reikningsskilavenjum hefði verið
beitt.
b) Hægt er að leiðrétta samanburðartölur fyrri upp-
gjörstímabila til samræmis við hinar nýju reiknings-
skilavenjur.
c) Einnig er hægt að sýna uppsöfnunaráhrif vegna fyrri
tímabila sem leiðréttingu á óráðstöfuðu eigin fé í
byrjun uppgjörstímabilsins. Jafnframt væri greint frá
áhrifum breytinganna á hagnað fyrri tímabila.
D. Breytingar á matsreglum:
Við ársreikningsgerð þarf oft að taka afstöðu til ýmissa
álitamála sem háð eru aðstæðum hverju sinni. Þetta á
t.d. við um mat á innheimtanleika viðskiptakrafna en
það getur breyst frá einum tíma til annars. Áhrif af
breyttum matsreglum eru yfirleitt felld inn í viðeigandi
liði rekstrarreiknings sem hluta af reglulegri starfsemi
án þess að þau séu sýnd sérstaklega. Ef um verulegar
fjárhæðir er að ræða þarf þó að sýna þessi áhrif sérstak-
lega. Stundum er erfitt að greina á milli þess hvort um
breytingar á matsreglum eða reikninsskilavenjum er að
ræða. Þá er venjan sú að meðhöndla breytinguna eins
og um breytingu á matsreglu væri að ræða en gera sér-
staklcga grein fyrir áhrifunum í skýringum.
Ég hef nú reynt að skilgreina og skýra helstu atriði
sem staðall nr. 8 byggir á en nauðsynlegt er að þau séu
höfð í huga þegar staðallinn er lesinn.
í stuttu máli gerir staðallinn ráð fyrir eftirfarandi:
A. Óvenjulegir liðir skulu koma fram í rekstrarreikn-
ingi og vera hluti af hagnaði tímabilsins. Sýna skal
hvern slíkan lið sérstaklega ásamt skýringum.
B. Lciðréttingar vegna fyrri tímabila skal annað hvort
færa sem leiðréttingu á eigin fé í byrjun uppgjörs-
tímabilsins eða sem sérstakan lið í rekstrarreikn-
ingi. I báðum tilvikum skal framsetning þessara
liða vera þannig að samanburður milli tímabila sé
sem auðveldastur.
C. Breytingar á reikningsskilavenjum skulu ekki gerð-
ar nema lög eða staðlar mæli fyrir um slíkt eða ef
nýja venjan er ótvírætt betri en sú sem notuð hefur
verið. Ef breyting á reikninsskilavenju hefur veru-
leg áhrif á upgjörstírnabilið eða komandi tímabil
skal gera sérstaklega grein fyrir henni, þ.e. þeim
fjárhæðum sem um er að ræða ásamt ástæðum fyrir
breytingunni.
D. Áhrif af breytingum á matsreglum skal færa í
rekstrarreikning sem hluta af reglulegri starfsemi.
Ef áhrif breyttra matsreglna eru veruleg skal gera
sérstaklega grein fyrir þeim. Staðall nr. 8 tók gildi
1. janúar 1979.
Eins og menn sjálfsagt vita er félag okkar aðili að Al-
þjóðlegu reikningsskilancfndinni. Samkvæmt því ber
okkur skylda að tryggja að reikningsskil séu í samræmi
við staðlana. Það er von mín að þessi stutta umfjöllun
undirstriki enn frekar þá grundvallarþýðingu sem staðl-
arnir hafa.
32