Ráðunautafundur - 11.02.1979, Side 39

31
Með framræslu og þurrkun má breyta gróðurfari í graslendi og vistkerfi
mýranna úr votlendi í þurrlendi. Þessi ræktunaraðferð hefst á fyrri
hluta þessarar aldar en verður fyrst veruleg eftir síðustu heimsstyrjöld.
Er nú talið að um og yfir 1000 km2 mýrlendis hafi verið þurrkaðir með
skurðum eða tíundi hluti allra mýra á landinu. Þurrkunaraðferðir hafa verið
með ýmsum hætti og mikil reynsla fengin í framræslustarfi. Hins vegar
hefur verið lítið um skipulegan samanburð á gæðum framræsluaðferða og
fátt um rannsóknir á þeim breytingum sem verða á jarðvegi og lífríki
mýranna við uppþurrkun. Er þó augljóst að talsverð röskun verður á
þessu votlendiskerfi. Til þess að fá staðgóða vitneskju um hvers eðlis
þessar breytingar væru, var hafist handa vorið 1975 og gert gaumgæfilegt
skipulag mýrarrannsóknar. Þar skyldu kannaðir flestir þættir vist-
kerfisins og fylgst með breytingum sem á þeim verða við uppþurrkun. Hér
er um að ræða yfirgripsmikið verkefni, sem krefst þekkingar á fjölmörgum
sviðum, efnafræði, bútækni og náttúruvísindum. Tóku ýmsir starfsmenn
Rannsóknastofnunar landbúnaðarins og annara stofnana að sér rannsóknir á
einstökum þáttum þessa samvinnuverkefnis.
Margar spurningar bíða svars. Mætti til dæmis nefna: Hver er myndunar-
saga mýrarinnar og hvaða lífræn efni og steinefni hefur hún að geyma?
Hver er rotnunarhraði lífrænna efna hennar eftir uppþurrkun? Hvernig er
varið vatnsbúskap mýrar fyrir og eftir uppþurrkun? Verða rof á skurðum og
hvað berst fram með afrennslisvatni. Þornar nærliggjandi mólendi um of
við þurrkun mýrarinnar? Hvernis sígur yfirborð mýrarinnar? Hvernig
breytist nærveður svæðisins (microclimate)? Hvaða lífverur hafa afnot af
mýrinni, hver verða afdrif þeirra og hvað kemur í staðinn? Að hve miklu
leyti hefur búfé afnot af mýrinni og hvernig breytast afnotin? Um margt
fleira mætti spyrja.
Lýsing verkefnis.
Rannsóknasvæði var ákveðið á mýrlendi sunnan þjóðvegar á mörkum
Hests og Mávahlíðar í Borgarf jarðarsýslu. Er hér- um að ræða hallamýri,
sem má telja gott dæmi um fjölda hallamýra víða um land. Var ákveðið að
gera nákvæma forrannsókn á vistkerfi mýrarinnar, en að lokum ræsa hluta
hennar fram og fylgjast með breytingum.
Mýrin og nánasta umhverfi hennar var afmarkað af leiðarmerkjum og
nefnd svæði II. Er þar um að ræða hluta af vatnssvæði, sem að mýrinni liggur,
nokkuð af holti og mólendi. Á þessu svæði var gerð lausleg úttekt á
plöntum og dýrum . Yfir mýrina þvera var síðan afmörkuð ferhyrnd skák