Dagblaðið Vísir - DV - 12.04.2016, Blaðsíða 2

2 Fréttir Vikublað 12.–14. apríl 2016
Vill leyfa álftaveiði
n Tjónið af álftum metið á tugi milljóna árlega n Álftarstofninn tífaldast á hálfri öld
F
jórir þingmenn Fram-
sóknarflokksins hafa lagt
fram frumvarp á Alþingi,
sem heimilar veiðar á álft.
Álftin hefur verið friðuð á
Íslandi, eins og í flestum löndum
í rúma öld, eða frá árinu 1913.
Ástæður fyrir friðun voru fyrst og
fremst fagurfræðilegs eðlis segir
í greinargerð með frumvarpinu.
Í áliti nefndar sem fjallaði um
friðun álftarinnar á Alþingi árið
1913 segir að „Álftin þyki fagur og
tignarlegur fugl, auk þess sem lítil
hefð hafi verið fyrir því að veiða
álftir til matar.“
Talningar benda til að íslenski
álftarstofninn hafi ekki verið nema
þrjú til fimm þúsund fuglar í kring-
um 1960. Nokkur fjölgun varð svo
fram til 1986 og hélst stofninn
stöðugur næsta áratug, en hefur
farið vaxandi síðan. Frá árinu
1991 hafi fjölgun í stofninum sam-
kvæmt talningu numið um 2,5% á
ári að meðaltali. Ekki virðast vera
til nýrri tölur, en ef miðað er við
2,5% fjölgun áfram má leiða líkur
að því að stofninn sé nú að nálgast
35 þúsund fugla
Í greinargerðinni kemur fram
að ágangur gæsa og álfta hafi
aukist að sama skapi og að ástæð-
una megi m.a. rekja til breyttra bú-
hátta. Ræktun á korni og repju hafi
aukist til muna sem leiddi til þess
að tjón á ræktarlöndum bænda
jókst.
Varnartæki fyrir bændur
Silja Dögg Gunnarsdóttir, þing-
maður Framsóknarflokksins í
Suðurkjördæmi, er fyrsti flutn-
ingsmaður frumvarpsins. „Ég er
fyrst og fremst að hugsa um hags-
muni bænda og að þeir hafi tök á
að verjast þessum mikla ágangi,“
sagði Silja Dögg í samtali við DV.
Hún segir ástæðuna fyrir því að
málið komi núna fram vera að hún
hafi hlustað á kornræktendur og
repjubændur sem hafi greint frá
umtalsverðu tjóni vegna ágangs
gæsa og álfta. „Bæði hef ég verið
á fundum þar sem þessi mál hafa
brunnið á fólki og einnig fengið
símtöl og átt samtöl við bændur.“
Árin 2014 og 2015 var bændum
gefinn kostur á að tilkynna um tjón
af völdum álfta og gæsa á Bænda-
torginu sem er vefsíða þar sem
bændur geta m.a. nálgast hagnýtar
upplýsingar um búreksturinn.
Fyrra árið tilkynntu 130 bændur
um tjón í gegnum Bændatorgið en
árið 2015 voru þeir aðeins 46.
Í greinargerðinni með frum-
varpinu er bent á að kornrækt
hafi dregist saman milli áranna og
kunni það skýra fækkun á tjónstil-
kynningum. Álft olli tjóni á 183
hekturum af korni á þessum árum
og grágæs á 175 hekturum, heiða-
gæs á 90 hekturum og aðrir fuglar
á 28 hekturum.
Tjónið tugir milljóna
Fjárhagslegt tjón af völdum álfta
og gæsa er mest á túnum og sam-
kvæmt útreikningum í greinargerð
frumvarpsins nemur það 70 til 90
milljónum króna.
Lagt er til í frumvarpinu að ráð-
herra geti í reglugerð og að fengn-
um tillögum Umhverfisstofnunar
og Náttúrufræðistofnunar Íslands
aflétt friðun álftar innan sömu
tímamarka og gilda nú um gæsir.
Silja Dögg býst ekki við að þetta
frumvarp komist á dagskrá þings-
ins fyrr en í haust, þar sem fjöldi
mála bíður afgreiðslu.
Hún segist ekki hafa haft tök
á kynna sér afstöðu þingmanna
almennt og renni því blint í sjóinn
með þetta mál.
En hefur þú borðað álft?
„Nei það hef ég ekki gert.“
En last þú Dimmalimm þegar
þú varst lítil?
„Já, það gerði ég. Svanurinn
er mjög fallegur fugl en ég er að
hugsa þetta mál fyrir hönd bænda
og þeirra sem þurfa að verja lönd
sín.“ n
Eggert Skúlason
eggert@dv.is
Tjónvaldar Álftir í korni á
Suðurlandi. Stofninn hefur
vaxið undanfarin ár um
2,5% árlega. Líklega eru
nú um 35 þúsund álftir sem
heimsækja Ísland árlega.
Tjónið sem þær valda á
ræktuðu landi nemur tug-
um milljóna á ári hverju.
Vill leyfa veiði Silja Dögg Gunnarsdóttir
er fyrsti flutningsmaður frumvarpsins.
Stærð álftar-
stofnsins
Ár Fjöldi álfta í janúar
1986 17 þúsund fuglar
1991 18 þúsund fuglar
1995 16 þúsund fuglar
2000 21 þúsund fuglar
2005 26 þúsund fuglar
2010 29 þúsund fuglar
2016 35 þúsund fuglar (áætlun)
„Ég er að hugsa
þetta mál fyrir
hönd bænda og þeirra
sem þurfa að verja
lönd sín