Dagblaðið Vísir - DV - 19.08.2016, Blaðsíða 35

Helgarblað 19.–22. ágúst 2016 Lífsstíll 31
Álag í
starfinu
Hjúkrunarfræðingar starfa á mismun-
andi stöðum í heilbrigðiskerfinu. Flestir
hjúkrunarfræðingar vinna á Landspít-
ala og öðrum heilbrigðisstofnunum
en einnig vinna hjúkrunarfræðingar á
heilsugæslustöðvum, öldrunarstofnunum, endurhæfingarstofnunum, dvalarheimilum og
ýmsum öðrum stofnunum innan heilbrigðiskerfisins. Einnig vinnur talsverður hluti hjúkrunar-
fræðinga hjá einkaaðilum eins og lyfjafyrirtækjum, fyrirtækjum sem starfa að vinnuvernd
og fyrirtækjum sem selja hjúkrunar- og lækningavörur. Álag í starfi hjúkrunarfræðinga er
misjafnt eftir því hvar innan heilbrigðiskerfisins þeir starfa. Flestir hjúkrunarfræðingar þurfa
að vinna undir miklu vinnuálagi í starfi vegna fjölda veikra skjólstæðinga, fjölgunar aldraðra
og skorts á hjúkrunarfræðingum til starfa. Forgangsatriði flestra hjúkrunarfræðinga er þó
öryggi skjólstæðinga sinna og einnig að veita þeim sem besta hjúkrun. Það tekst sem betur
fer oft en vegna álagsins þurfa hjúkrunarfræðingar oft að forgangsraða í störfum sínum til
að tryggja að skjólstæðingar þeirra fái góða og örugga hjúkrun.
Skólarnir
Tveir háskólar bjóða upp á nám í hjúkrunarfræði, Háskóli Íslands og Háskólinn
á Akureyri. Grunnnám hjúkrunarfræðinga er fjögur ár og eftir námið útskrifast
hjúkrunarfræðingar með B.Sc.-gráðu í hjúkrunarfræði. Til að mega starfa sem
hjúkrunarfræðingur þarf viðkomandi að hafa gilt hjúkrunarleyfi og öðlast hann
það eftir að hafa lokið námi í hjúkrunarfræði. Hjúkrunarfræðingar geta bætt
við sig námi að loknu grunnámi og geta þá farið í meistaranám í hjúkrunarfræði
sem er tveggja ára nám eða
diplómanám í ýmsum sérgreinum
hjúkrunar. Einnig er algengt að
hjúkrunarfræðingar bæti við
sig námi í öðrum greinum eins
og viðskiptafræði, lögfræði eða
opinberri stjórnsýslu.
Námið
Hjúkrunarnámið er fjögurra ára, 240 eininga nám.
Hjúkrunarfræði er kennd í hjúkrunarfræðideild
HÍ og HA. Það byggir á bæði bóklegu og verklegu
námi og lýkur með BS-gráðu. Hægt er að bæta
við sig bæði meistara- og doktorsnámi í hjúkrun
við hjúkrunarfræðideild HÍ auk þess sem deildin
býður upp á diplómanám á ýmsum sér-
sviðum hjúkrunar. Má þar nefna gjörgæslu-
hjúkrun, svæfingarhjúkrun, skurðhjúkrun,
öldrunarhjúkrun, geðhjúkrun, hjúkrun
aðgerðarsjúklinga og viðbótarnám í hjúkr-
unarstjórnun. Háskólinn á Akureyri býður
einnig upp á framhaldsnám. Þar er boðið
upp á þverfaglegt diplóma og meistaranám
í heilbrigðisvísindum. Í HA er hægt að stunda
hjúkrunarnám í fjarnámi.
Námið er fjölbreytt og nýtist vel bæði innan og
utan heilbrigðiskerfisins. Atvinnumöguleikar
hjúkrunarfræðinga erlendis eru einnig miklir
og fjölbreyttir. Að námi loknu geta hjúkrunar-
fræðingar valið sér starf á ýmsum sviðum hjúkr-
unar, í heilsugæslu, á sjúkrahúsum, á öldrunar-
stofnunum, í kennslu og stjórnun.
hjúkra segir Róbert hafa verið að
vekja karlmenn til umhugsunar um
að skoða þann möguleika af alvöru
að fara í hjúkrunarnám. Erlendis fara
miklu fleiri karlmenn í þetta nám og
þar af leiðandi eru þeir töluvert fleiri
að störfum á spítölum þar en hér
heima. Hann segir brýnt að á þessu
verði breyting og vonandi gerist það á
næstu árum.
Ingi Þór Ágústsson er 44 ára gam-
all og útskrifaðist úr hjúkrunarfræði
árið 1997 og síðar úr MPA-námi
(Master of Public Administration).
Hann hefur verið viðskiptastjóri hjá
Icepharma frá árinu 2009. Eftir út-
skrift úr hjúkrunarfræðinni hóf
hann störf á Fjórðungssjúkrahús-
inu í Neskaupstað og starfaði þar á
almennri deild. Árið 1998 hóf hann
störf fyrir Friðargæsluna og starfaði í
tæplega ár í breska hernum í Bosníu-
Hersegóvínu. Að því loknu hóf hann
störf á Heilbrigðis stofnun Vestfjarða
og vann bæði á skurð- og slysadeild
sem og almennum deildum í fimm ár.
„Ég hef svo gaman af mannlegum
samskiptum og ætli það hafi ekki ver-
ið meginástæðan fyrir því að ég valdi
hjúkrun. Ég sá líka fyrir mér að þetta
gæti orðið skemmtilegt starf í fjöl-
breyttu umhverfi. Það þarf ekki endi-
lega að vinna á sjúkrahúsi eins raunin
hefur orðið í mínu tilfelli. Ég tók mér
frí í eitt ár eftir menntaskólann og í
kjölfarið tók ég þá ákvörðun að fara í
hjúkrunarnám. Ég sé aldrei eftir þeirri
ákvörðun en launin hefðu mátt vera
betri á þessum tíma. Maður er búinn
að kynnast mörgu góðu og skemmti-
legu fólki og hefur búið víðs vegar um
landið og erlendis,“ sagði Ingi Þór.
Ingi Þór segist ekki hafa svör á tak-
teinum um af hverju karlmenn hafi
ekki sýnt þessu fagi áhuga. Kannski
að einhverju leyti vissir fordómar,
lág laun og lengstum hefur þetta ver-
ið kvenmannsstétt. „Þetta eru ástæð-
urnar að mínu mati sem hafa aftrað
karlmönnum að fara út í hjúkrunar-
námið.“
Að starfa á sjúkrahúsi er
skemmtilegt
„Ég er nokkuð viss um að á þessu
verður breyting á næstu árum þegar
ungt fólk áttar sig á því að starfið er
mjög fjölbreytilegt á allan hátt. Að
starfa á sjúkrahúsi er skemmtilegt,
þar vinnur meginþorri í hjúkrunar-
stétt, en ýmsir aðrir möguleikar eru í
boði. Það má ekki gleyma því í þessari
umræðu að námið er krefjandi og
það þarf að leggja hart að sér. Námið
er umfram allt áhugavert og eitthvað
sem maður býr að alla ævi. Launin og
vaktavinnan heillar ekki einhverja og
svo hefur umræðan um umönnunar-
stéttir í samfélaginu ekki verið bein-
línis hvetjandi og hamlað því að karl-
menn leggi þetta fag fyrir sig. Það eru
hins vegar margir kostir í starfinu og
ég hvet karlmenn til að skoða þenn-
an möguleika af alvöru. Ekki loka dyr-
um, vertu heldur jákvæður því starfið
er gefandi í góðu umhverfi. Þetta hef-
ur verið gríðarlega góður skóli hvað
mig varðar og ég sé aldrei eftir að hafa
gengið þennan veg,“ segir Ágúst Þór.
Birgir Örn Ólafsson er 36 ára Hver-
gerðingur, kvæntur og tveggja barna
faðir. Hann útskrifaðist úr hjúkrunar-
fræði frá Háskóla Íslands árið 2004,
lauk diplómanámi í skurðhjúkrun
frá HÍ árið 2008 og var að útskrifast
úr meistaranámi í júní síðastliðnum.
Birgir er skurðhjúkrunarfræðingur
og starfar á skurðstofum Landspítala
við Hringbraut og hefur gert meira
eða minna síðan hann var hjúkr-
unarnemi. Einnig er hann í hlutastarfi
á heilbrigðis- og upplýsingadeild
Landspítala sem klínískur ráðgjafi.
„Hugmyndin að stofnun þessar-
ar Facebook-síðu þar sem við erum
að hvetja karlmenn til að fara í hjúkr-
un kemur frá Helgu Ólafs sem er rit-
stjóri Tímarits hjúkrunarfræðinga.
Hún heldur utan um síðuna og skrif-
ar inn á hana. Það er stefna Félags ís-
lenskra hjúkrunarfræðinga að fjölga
hjúkrunarfræðingum og þá ekki síst
karlmönnum í stéttinni og hefur um-
fjöllun um þetta efni birst af og til í
Tímariti hjúkrunarfræðinga. Liður í
þessari vakningu var að stofna síð-
una Karlmenn hjúkra,“ segir Birgir
Örn.
Hjúkrun er líka starf fyrir karla
„Heilt
yfir er
umhverfið í
starfinu samt
afskaplega
gefandi og
heillandi
Íslandi er aðeins um 2 prósent
Laun
Algeng dagvinnulaun nýútskrifaðs
hjúkrunarfræðings eru um 359 þúsund
kr. á mánuði miðað við fullt starf og
heildarlaun í kringum 467 þúsund.
Meðal dagvinnulaun hjúkrunarfræðinga
eru 488 þúsund kr. og heildarlaun
um 679 þúsund miðað við fullt starf.
Hjúkrunarfræðingar eru að meðaltali
í 80 prósent starfshlutfalli. Flestir
hjúkrunarfræðingar vinna vaktavinnu
en einnig vinnur talsverður hluti
hjúkrunarfræðinga dagvinnu. Mun á
dagvinnulaunum og heildarlaunum
hjúkrunarfræðinga má að stórum hluta
rekja til greiðslu fyrir vaktaálag vegna
vinnu á kvöldin, um helgar og á stórhá-
tíðardögum en einnig vegna yfirvinnu
sem til kemur vegna álags og manneklu
á vinnustöðum hjúkrunarfræðinga.
Mikil ganga
Sem dæmi má nefna að vaktstjóri á bráðamót-
töku gengur um ellefu kílómetra á annasamri
átta klukkustunda vakt.
Starf hjúkrunarfræðingsins
Var ákveðinn sem unglingur í að
verða hjúkrunarfræðingur
Birgir Örn segir að hann hafi sem
unglingur verið ákveðinn í að verða
hjúkrunarfræðingur. Það var það sem
hann langaði til að gera og hann sjái
ekki eftir því. Starfið er skemmtilegt,
fjölbreytt og ekki síður fyrir karlmenn
en konur.
„Það sem hefur kannski haldið
aftur af karlmönnum að fara í hjúkr-
unarfræði er að þetta hefur af mörg-
um verið talið kvennastarf. Við verð-
um að koma því meira á framfæri
hvað hjúkrunarstarfið felur í sér og
hvað það er fjölbreytt. Með því væri
hægt að fjölga hjúkrunarfræðing-
um og þá sér í lagi karlmönnum í
stéttinni. Margir hafa kannski einnig
skakka mynd af vinnutímanum og
við séum alltaf að vinna á þrískipt-
um vöktum og mikil kvöld- og nætur-
vinna sé þar að baki. Þetta er bara
alls ekki þannig því ég held að allt
að helmingur hjúkrunarfræðinga
á Íslandi vinni nær eingöngu dag-
vinnu. Mikið af hjúkrunarstörfum er
unnið á daginn eins og í skurð- og
svæfingarhjúkrun, vinna á göngu-
og dagdeildum og í heilsugæslunni.
Einnig er hægt að benda á kennslu
og rannsóknarvinnu sem hjúkrunar-
fræðingar eru að sinna af miklum
dug. Ef við gerum fleirum það ljóst
að þetta er fjölbreytt starf gætum við
snúið þessari þróun við. Flestir sem
á annað borð hafa áhuga á störfum í
þessum geira geta örugglega fundið
eitthvað við sitt hæfi,“ segir Birgir Örn.
Birgir Örn segir að heilbrigðisráð-
herra hafi gefið það út nýlega að það
þyrfti að fjölga hjúkrunarrýmum um
400. Það þýðir að það vantar hjúkr-
unarfræðinga af báðum kynjum á
næstu árum. Karlmenn eiga ekki síst
að skoða hjúkrun sem hugsanlegan
starfsvettvang.
„Það er hugsanlegt að launin hafi
fælt karlmenn frá hjúkrunarfræðinni.
Laun hjúkrunarfræðinga hjá hinu
opin bera eru ekki mikið síðri en hjá
öðrum starfsstéttum, hvort sem um
er að ræða viðskipta- eða lögfræðinga
svo eitthvað sé nefnt. Launin hafa svo
sannarlega skánað hjá hjúkrunar-
fræðingum og launin eiga því ekki
að fæla frá fólk sem er að hugsa um
að leggja hjúkrunina fyrir sig. Ég er
ánægður í mínu starfi, vinn mikið í
teymisvinnu sem skurðhjúkrunar-
fræðingur sem hentar mér vel. Svo
eru aðrir sem velja sér að vinna á
hjúkrunardeildum og allt þar á milli.
Starfið er fjölbreytt og ég skora á alla
að skoða þennan möguleika til hlítar,“
segir Birgir Örn. n