Dagblaðið Vísir - DV - 15.11.2016, Page 10

Vikublað 15.–17. nóvember 201610 Fréttir
ÞITT BESTA VAL Í LITUM
HANNAH NOTAR
LIT 3-65
PALETTE DELUXE
NÚ MEÐ LÚXUS
OLEO-GOLD ELIXIR
GERÐU LIT
AÐ LÚXUS
FYRIR ALLT AÐ 30% MEIRI GLJÁ*
NR. 1 Í EVRÓPU
NÝTT
Vonast til að fá nýra áður en barnið fæðist
n Hannes Þórisson hefur beðið eftir nýju nýra í sjö ár n Einn tólf Íslendinga sem
É
g fékk nýra árið 2000 úr lif-
andi gjafa, móður minni. Við
Íslendingar erum svo heppn-
ir að við erum með rosalega
hátt hlutfall lifandi gjafa. En ég
fékk sýkingu í það og þurfti að byrja
aftur í blóðskilun. Hér er ég búinn að
vera í sjö ár,“ segir hinn 42 ára gamli
Hannes Þórisson, formaður Félags
nýrnasjúkra. Hann er einn tólf Ís-
lendinga sem nú eru á formlegum
biðlista eftir nýraígræðslu í gegnum
samstarf Norðurlandanna undir
merkjum ígræðslustofnunarinnar
Scandiatransplant sem starfrækir líf-
færabanka.
Fólkið á bak við biðlistann
Líffæri sem Íslendingar gefa fara í
bankann og ígræðsla fer oftast fram á
Sahlgrenska-háskólasjúkrahúsinu í
Gautaborg í Svíþjóð. Líkt og DV fjall-
aði ítarlega um í síðasta helgarblaði
þá hefur verkefnið gengið vel. Frá
2010 hafa að meðaltali fengist um
5–6 nýru til ígræðslu í íslenska nýrna-
sjúklinga með nýrnabilun á loka-
stigi, en árið í fyrra var sérstaklega
gott þegar átta aðgerðir voru fram-
kvæmdar. Það hefur hins vegar orðið
hrun í fjölda það sem af er þessu ári,
þar sem aðeins einn sjúklingur hefur
fengið nýra í gegnum samstarfið og
það var nú í byrjun nóvember.
Boðað hefur verið til fundar í Sví-
þjóð síðar í þessum mánuði til að
ræða stöðu mála og leita skýringa
á þessari fækkun, sem skiljanlega
kemur sér afar illa fyrir Íslendinga
sem eru nú í þeim erfiðu sporum að
bíða eftir nýju og bættu lífi sem fylgir
líffæragjöf af þessu tagi. En upplýs-
ingar um fjölda fólks á biðlista eru
bara tölur á blaði. DV vildi setja and-
lit á þessar tölur og ræða við fólkið
sem þessi bið hefur raunveruleg
áhrif á.
Á listanum í tvö ár
Blaðamaður og ljósmyndari DV
hitta Hannes á mánudagsmorgni
þar sem hann, ásamt fleirum, liggur
í blóðskilun á Landspítalanum við
Hringbraut. Hann liggur í rökkrinu
með heyrnartól á höfðinu og spjald-
tölvu fyrir framan sig, teppi yfir sér
og ber sig ágætlega miðað við að-
stæður. Það er líka nauðsynlegt að
fólk geti látið fara vel um sig í þess-
um aðstæðum. Hannes, líkt og fleiri í
hans stöðu, þarf að mæta á deildina
þrisvar í viku, í fjórar og hálfa klukku-
stund í senn og getur sig hvergi hrært
á meðan.
Þegar Hannes reisir sig við og
færir til teppið blasa við fjölmargar
leiðslur sem liggja úr handlegg
hans í stóra og augljóslega hátækni-
lega blóðskilunarvélina – gervi-
nýrað, eins og það er kallað. Maður
sér blóðið fara í gegnum vélina sem
malar í bakgrunni og það fyrsta sem
blaðamanni dettur í hug til að lýsa
hljóðinu er hljóðlát þvottavél sem
stillt er á væga skolun. Vélin er enda
að hreinsa blóð hans og bæta við
þeim nauðsynjum sem upp á vantar.
„Ég er búinn að vera á formleg-
um biðlista síðan í lok árs 2014,“ segir
Hannes þegar hann er spurður út í
biðlistann sem getur tekið langan
tíma að komast á þar sem fara þarf í
gegnum miklar undirbúningsrann-
sóknir. „Svíinn er svo erfiður að á
öllum pappírum þá virka ég víst svo
feitur að þeir vildu ekki setja mig á
lista. Svo komu þeir og sáu mig og þá
var allt í lagi. Þá voru þeir að lesa of
mikið í BMI-stuðulinn,“ segir Hannes.
Hann veiktist á tíunda áratug síð-
ustu aldar. Það var árið 1997–1998
sem hann greindist með nýrnabil-
un á lokastigi. Þá tók við tæpt ár í
blóðskilun þar til hann fór út til Dan-
merkur árið 2000 þar sem grætt var í
hann nýra sem móðir hans gaf. Eftir
um átta ár, eða í kringum hrun, fékk
hann sýkingu í nýrað og missti það
og þurfti að byrja aftur í skilun, þar
sem hann hefur verið síðan.
En hvernig lýsir það sér þegar
menn veikjast?
„Þetta byrjar með almennum
slappleika. Maður er alltaf þreyttur.
Nýrun eru svo rosalega mikilvægt og
merkilegt líffæri. Það hreinsar blóðið
af óhreinindum og sér um að allt
starfi og öll efni séu í réttum hlutföll-
um í skrokknum. Einhver sagði mér
eitt sinn að þetta væri næstflóknasta
líffæri okkar, á eftir heilanum. Einu
sinni sagði læknir mér að í gamla daga
hafi ekki verið óalgengt að þegar stóð
að fólk hefði dáið úr leti þá hafi í raun
verið um nýrnabilun að ræða,“ segir
Hannes.
Fimmtán tímar á viku
„Ég mæti hér þrisvar í viku í fjóra og
hálfan klukkutíma í senn. Þá fæ ég
mína nýrnahreinsun, um 65–70 pró-
sent af venjulegri hreinsun í þessa 15
klukkutíma á viku. Á meðan venju-
legur einstaklingur er með svona
80–100 prósent allan sólarhringinn,
allan ársins hring.“
Þegar menn eru svo háðir þessari
meðferð og í ljósi þess hversu tíma-
frek hún er þá er augljóst að þeir sjúk-
lingar sem eru í þessari stöðu gera
ekki mikið annað.
„Nei, ég geri nú ekki mikið ann-
að. Ég veit að sumir hafa getað unnið
eitthvað aðeins með þessu, létt skrif-
stofustörf og annað, en maður er
slappur eftir þetta og þreyttur. Það fer
dagurinn í þetta. Ég hef um einn og
hálfan tíma til að koma mér heim og
hvíla mig og þá er ég bara búinn í 2–3
tíma eftir það.“
Áhyggjufull yfir stöðunni
Sem nýrnasjúklingur á biðlista eftir
ígræðslu og formaður Félags nýrna-
sjúkra hefur Hannes fylgst vel með
þeirri alvarlegu stöðu sem upp er
„Fólk er því orðið
áhyggjufullt
Vélin sem heldur öllu gangandi Hannes Þórisson hefur í sjö ár mátt koma þrisvar í viku í rúma fjóra tíma í senn í blóðskilun á Landspítalanum. Í tæp tvö ár hefur hann verið á
formlegum biðlista eftir nýraígræðslu frá Svíþjóð. DV heimsótti hann í meðferðina á mánudagsmorgun. Mynd Sigtryggur Ari
Sigurður Mikael Jónsson
mikael@dv.is