Dagblaðið Vísir - DV - 15.11.2016, Blaðsíða 31

Vikublað 15.–17. nóvember 2016 Menning 23
U
m 42 árum eftir að Hið ís­
lenska bókmenntafélag réðst
í útgáfu heillegrar Íslands­
sögu fyrir almenning kemur
loks út síðasta bindið í ritröðinni.
Verkefnið hófst á 1000 ára afmæli
byggðar árið 1974, en þá var ákveðið
að gefa út sögu Íslands við almenn­
ings hæfi frá upphafi byggðar og til
vorra daga. Ellefta og síðasta bindið
í Sögu Íslands fjallar um árin 1918–
2008 og kemur í búðir í vikunni.
Bindið hefst árið sem Ísland
varð sjálfstætt ríki og lýkur í árs­
byrjun 2009, þegar bankahrun og
búsáhaldabylting skóku íslenskt
samfélag. Samkvæmt tilkynningu
frá Bókmenntafélaginu er dregin
upp mynd af „mannlífi og menn­
ingu í samfélagi sem var eitt hið fá­
tækasta í Vestur­Evrópu en var um
miðbik 20. aldar komið í hóp þeirra
efnuðustu og hélt þeirri stöðu fram
á 21. öld þótt ýmiss konar áföll riðu
yfir þjóðina. Þá er greint frá sögu ís­
lensks réttarfars á 20. öld og jafn­
framt dregnir upp meginþræðir ís­
lensks menningarlífs og sjónum
einkum beint að undirstöðum list­
sköpunar. Þetta eru miklir umbrota­
tímar í sögu þjóðarinnar sem veita
jafnframt mikilvæga innsýn í helstu
átakamál og viðfangsefni samtím­
ans.“
Höfundar efnis eru Jón Karl
Helgason, Pétur Hrafn Árnason og
Sigurður Líndal og ritstjórar eru þeir
Pétur Hrafn og Sigurður, en hann
hefur stýrt útgáfunni frá upphafi. n
kristjan@dv.is
S HELGASON
- Steinsmiðja síðan 1953
Opnunartími
Mán - fim 9:00 -18:00
Föstudaga 9:00 - 17:00
Laugardaga 10:00 -14:00
Sími: 557 6677
Netfang: shelgason@shelgason.is
www.shelgason.is
Optrel Vegaview
2.5 DIN er
heimsmeistarinn
Optrel
fótósellu-
hjálmar
fyrir
rafsuðu
una norsku. Fjölmörg laga Cohens
fjalla einmitt um ástina og var hann
annálaður kvennamaður.
Í leit að guðdóminum
I've heard there was a
secret chord // That David
played and it pleased the
Lord // But you don't
really care for music, do
you?
Lagið Halelujah er ef­
laust eitt allra þekktasta
lag Cohens en það kom
út á plötunni Various
Positions árið 1984.
Sagan segir að Cohen
hafi unnið í laginu í um
fimm ár, skrifað meira en
80 erindi, áður en hon­
um tókst að festa það
niður og taka upp. Lag­
ið vakti enga sérstaka
athygli fyrr en
13 árum seinna,
í millitíðinni
hafði John Cale
úr Velvet Under­
ground gert
ábreiðu af því
með öðrum er­
indum af lager
Cohens, ungur
maður að nafni
Jeff Buckley
hafði svo heyrt
útgáfu Cales og
tekið sjálfur upp og gefið
út á frumraun sinni Grace
– en lagið sló endanlega
í gegn eftir að Buckley
drukknaði aðeins 29 ára
gamall árið 1997. Eins
og í svo mörgum text­
um Cohens eru trúar­
legu þemu og leit eftir
guðdóminum áberandi.
Cohen stundaði alla tíð
gyðingatrúna sem hann
ólst upp við en samhliða
því stundaði hann zen­búddisma og
hvarf raunar um nokkurra ára skeið
úr sviðsljósinu og gekk í búddískt
munkaklaustur á tíunda áratugnum.
Myrk sýn á heiminn
They sentenced me to twenty years
of boredom // For trying to change
the system from within // I'm com-
ing now, I'm coming to reward them
// First we take Manhattan, then we
take Berlin
Leonard Cohen heimsótti Ísland
árið 1988 og spilaði á tónleikum í
Laugardalshöll sem voru hluti af
Listahátíð í Reykjavík. Lagið First we
take Manhattan er eitt þekktasta lag
plötunnar I'm Your Man sem hann
hafði þá nýlega sent frá sér og var
það á meðal þeirra 29 laga sem hann
flutti í Höllinni. Lag­
ið er myrkur eitís
dansslagari inn­
blásinn af þýska
skæraliðahópn­
um Rote Arme
Faction (Baader­
Meinhof) en
Cohen sagði að
honum þætti af­
staða og afdráttar­
leysi hryðjuverka­
manna almennt
vera heillandi, þótt
hann styddi ekki
aðgerðir þeirra.
Sáttur við
dauðann
I wish there
was a treaty we
could sign // It's
over now, the
water and the
wine // We were
broken then
but now we're
borderline //
And I wish
there was a
treaty // I wish
there was a
treaty between your
love and mine.
Þetta eru síð­
ustu orðin á síð­
ustu plötu Leonards
Cohen, You want it
darker, sem kom út
þann 21. október,
rúmum tveimur
vikum fyrir dauða
skáldsins. Dauðinn
svífur yfir vötnum
í þessum magnaða
svanasöng skáldsins.
Í viðtali við The New Yorker í
október hafði Cohen lýst því yfir að
hann teldi sig eiga stutt eftir: „Ég er
tilbúinn til að deyja. Ég vona bara
að það verði ekki of óþægilegt – það
er svo sem ekki mikið meira sem ég
hef áhyggjur af,“ sagði Cohen. Hann
sagðist enn fremur helst vilja ná að
hnýta sem flesta lausa enda á sköp­
unarverki sínu, sortera og klára
ókláruð ljóð og lög – en ef það tækist
ekki gerði það lítið til. Sonur Cohens
sagði föður sinn hafa unnið að þessu
allt fram á dauðadag. n
Tók 42 ár að klára Sögu Íslands
Ellefta og síðasta bindið í ritröðinni Saga Íslands kemur út
Sigurður
Líndal Hefur
ritstýrt ellefu
bindum af Sögu
Íslands á 42
árum.
Segir engar
heimildamyndir
jafnast á við South Park
Adam Curtis segir heimildamyndaformið í krísu
H
inn vinsæli en umdeildi breski
heimildamyndagerðarmaður
Adam Curtis segir að hefð­
bundnum heimildamyndum
hafi hreinlega mistekist að útskýra
hinn ofurflókna samtíma okkar fyrir
áhorfendum, skáldskapur sem notast
við heimildir sé mun gagnlegri til að
varpa ljósi á raunveruleikann. Þetta
segir hann í viðtali við breska dagblað­
ið The Guardian um stöðu heimilda­
myndarinnar.
Curtis nefnir til dæmis kvikmyndir
á borð við The Big Short og American
Honey, og þáttaraðirnar This is Eng­
land og South Park sem dæmi um verk
sem varpi nýju ljósi á veruleikann – en
síðastnefndu þættina segir hann vera
tæra snilld.
„Öll þessi verk snúast um að sýna
fólki raunveruleikann, en þau gera það
á óvæntan og hugvitsamlegan hátt. Þau
bjóða þér að horfa á heiminn á nýjan
hátt, á meðan hefðbundnar heim­
ildamyndir virðast sitja fastar,“ segir
Curtis sem nýlega sendi frá sér heim­
ildamyndina HyperNormalisation á
BBC. n kristjan@dv.is