Kvennaframboðið - 01.05.1982, Síða 15

Maí 1982
ISÍfg /.
SIÐA 15
Ast og
Þvi hefur verið haldið
fram að aðeins sé hægt
að stjórna gerðum fólks
á tvennan hátt, með ást
og með stjórnmálum.
Þessi tvö hugtök eiga
hvort sitt svið, ástin
snýr að nánasta um-
hverfi hvers og eins, en
stjórnmál að samfélag-
inu öllu. Einhver kynni
að segja að stjórnmál
eigi ekki við þar sem
ástin á við og öfugt. En
einstaklingurinn býr i
samfélagi og samfélagið
samanstendur af ein-
staklingum og þvi fer
viðs fjarri að ást og
stjórnmál séu hvort öðru
óviðkomandi. Einstak-
lingar geta þvi aðeins
lifað mannsæmandi lifi
að samfélaginu sé vel
stjórnað. Stjómum get-
ur þvi aðeins tekist vel
að þegnar samfélagsins
sjái tilgang og merkingu
með þvi skipulagi, sem
samfélagið mótar og
lýtur. Ást og stjórnmál
hljóta þvi að vera tengd
órjúfanlegum böndum,
skarast og hafa áhrif
hvortáannað.
Lita má á að Kvennaframboðið
sé reist á þessari skörun, sem
andsvar við þvi hversu reynsla
einkalifsins er litils metin þegar
ákvarðanir i stjórnmálum eru
teknar. Æ fleiri finna til van-
máttakenndar gagnvart stjórn-
málum, þar sem áhersla er stöð-
ugt lögð á fræðilega gerð og
tæknilega virkni samfélagsins og
lögmáleinkalifsins litt i hávegum
höfð. Eins og málum er háttað
mun einstaklingurinn ráða sifellt
minna yfir sinum eigin at-
höfnum og samhliða þvi glata
þeirri ábyrgðartilfinningu sem
hvert lýðræðisþjóMélag byggist
á.
Efnahagsleg sjónarmið
á kostnað manneskju-
legra
Hér er timabært að staldra við
og hugleiða hvort hinn almenni
þjóðfélagsþegn, konur og karlar
eigi ekki erindi á stjórnpall. Það
er svo sannarlega timi til kominn
að draga fram i' dagsljósið þann
vanda sem konur, karlar og af-
kvæmi þeirra biía við i einkali'fi
sinu og li'ta á hann sem sam-
félagslegt vandamál.
Margt af þvi sem skapar
þennan aðstöðuvanda einkalifsins
stendur djúpum rótum i þeim
samfélagsháttum sem mótast
Eftir Astu Ragnarsdóttur
hafa með okkur á siðustu ára-
tugum. Viðhöfum lagt alltkappá
að styrkja stjórnmálalegt og
efnahagslegt sjálfstæði þjóðar-
innar og jafnframt efnahagslega
uppbyggingu fjölskyldunnar.
Flest önnur mál hafa fallið i
skugga þessara baráttumála Is-
lendinga. An þess að draga i efa
mikilvægi þessara þátta hlýtur
hverjum og einum að vera ljóst
að meira þarf til svo einstakl-
ingar fái dafnað i þjóðfélaginu.
Röskun á búsetu milli sveita og
bæja og lausnir húsnæðismála,
þróun launa- trygginga- og skóla-
mála eru meðal þeirra þátta, er
valdið hafa þvi að losnað hefur
um rætur einstaklingsins i fjöl-
skyldunni og rætur fjölskyld-
unnar í samfélaginu. Með nokkr-
um ýkjum má segja að þróunin
stefni iþá átt að gera sérhvern ts-
lending að einstæðingi sem lifir i
ópersónulegu og vélrænu um-
hverfi.
I stað aðhalds og hlýju fjöl-
skyldunnar, sem áður var hluti af
rótgrónu samfélagslifi, hefur
komið þjónusta til einstakra
sundurgreindra og sér-
hæfðra þarfa. Þessi þjónusta er
vissulega góðra gjalda verð. A
hana berþófyrst og fremst að lita
sem hjálpartæki til viðhalds fjöl-
skyldunni en ekki sem staðgengil
hennar.
Nýjar aðstæður fjöl-
skyldunnar — breytt
viðhorf
Sá misskilningur virðist vera
rikjandi meðal fólks að Kvenna-
framboðið sé til komið vegna
þarfa kvenna til að losna úr faðmi
fjölskyldunnar. Hér er um dæmi-
gerða einföldun að ræða, sem
hefur án efa orðið til þess að villa
mörgum sýná tilgangi framboðs-
ins. Eitt af megin baráttumálum
þess er einmitt að sýna fram á
mikilvægi fjölskyldunnar og gera
hlut hennar meiri við ákvarðana-
töku í stjórnmálum.
Það er staðreynd að breyttir
þjóðfélagshættirhafa í rikummæli
komið niður á stöðu kvenna. Sú
staða og reynsla, sem henni teng-
ist, hefur gert konum ljóst að
samfélagið þrjóskast við og tekur
mið af fjölskylduformi sem ekki
er lengur við lýði.
Vissulega kemur engum i hug
að snúa megi þjóðfélagsþróuninni
við. Viðleitnin til að viðhalda fjöl-
skyldunni er fyrir hendi hjá
flestum, en ef vel á að takast,
verður hún að byggja á nýjum
forsendum, þar sem lausna er
leitað með tilliti til nýrra að,-
stæðna og breyttra viðhorfa.
Ef einstaklingum er ekki gert
kleift að bera hag sinna nánustu
fyrir brjósti geta þeir vart talist
hæfir til að taka ákvarðanir og
axla ábyrgð.sem varðar þjóðina i
heild. Það er þvi óvéfengjanlegt
að þeir aðilar, sem starfa að
stjórn samfélagsins verða ætiðað
láta ást og stjórnmál haldast i
hendur.
Asta Ragnarsdóttir
Stærðir: 0
m vórum.
— 16 ára.
KVENNA
^ ERAMBOÐIN
1908—1926
eftir Auði Styrkársdóttur
Kemur út i april
i bókinni er rakin saga kvennaframboðanna í
upphafi þessarar aldar og fjallað um stefnu-
mál þeirra, árangur i kosningum, forystu-
konur og tengsl þeirra við valdakerfið, þjóðfé-
lagslegan jarðveg framboðanna og endalok.
Kynnið ykkur kvennaframboðin 1908—1926!
Kvennaframboð þá og kvennaframboð nú!
/ __
Utg. Félagsvísindadeild
Háskóla íslands
og Örn og Örlygur