Fréttablaðið - 18.11.2017, Blaðsíða 30

Ég byrjaði að læra á píanó þegar ég var sex ára en svo hætti ég á píanóinu eftir um þrjú ár og var á kafi í fótbolta og hand­bolta og ég held eftir á
að hyggja að ég hafi hætt mest af
því að það var svo lítill félagsskapur
í kringum námið. Maður var bara
alltaf einn að æfa sig eða skott­
ast í píanótíma og það var ekkert
sem hélt utan um þetta félagslega
ólíkt því sem var hjá blásara­ eða
strengjanemendum sem voru ýmist
í lúðrasveitum eða strengjasveitum.
Það er hættan fyrir unga píanó­
leikara hvað þetta getur verið ein­
manalegt,“ segir Daníel Bjarnason
tónlistar maður, nánar tiltekið tón­
skáld, stjórnandi og staðarlistamað­
ur Sinfóníuhljómsveitar Íslands.
Daníel flutti til Kaupmanna­
hafnar með foreldrum sínum eftir
að hann kláraði Hagaskóla og fór
þar í menntaskóla. Hann hélt áfram
í íþróttunum og gekk vel. Hann var
í marki í fótbolta og varð bikar­
meistari með sínu liði í Danmörku
og þar lögðu menn fast að honum
að sækja um danskan ríkisborgara­
rétt til þess að vera gjaldgengur með
þeirra unglingalandsliðum. Hann
var hins vegar byrjaður að spila með
íslenska unglingalandsliðinu en
þrátt fyrir það var það tónlistin sem
varð fyrir valinu. „Ég náði ósköp
litlu sambandi við þessa stráka
sem ég var að æfa með fótbolta úti
í Danmörku, þeir voru bara á ann­
arri bylgjulengd. Á þessum aldri er
maður er reyna að átta sig á hver
maður er, hvað maður vill, og þarna
fann ég að það var eitthvað sem var
að taka yfir áhuga minn og að það
tengdist tónlist og listum almennt,
en ekki fótbolta. Þarna byrjaði ég að
kafa ofan í þessa klassísku tónlist,
eiginlega í fyrsta skipti fyrir alvöru
og mér fannst þetta vera það áhuga­
verðasta sem ég hafði komist í og þá
varð ekki aftur snúið.“
Tónlistina frekar en landsliðið
Daníel segir að þrátt fyrir gott gengi
í íþróttunum hafi þó tónlistin alltaf
togað í hann. „Finnur bróðir sem
er sex árum eldri en ég byrjaði að
læra söng og fór að draga mig á tón­
leika. Þá kviknaði aftur á einhverri
peru þannig að þegar við fluttum
til Danmerkur settist ég aftur við
píanóið. Þá var áhuginn eiginlega
orðinn meiri en hann hafði verið
áður því þá gerði ég þetta alfarið á
eigin forsendum og fór alveg á kaf í
þetta. Valdi að fara á tónlistarbraut
í menntaskóla þar, og þar sem ég
hafði verið ári á undan heima og
menntaskólinn í Danmörku var
bara þrjú ár þá var ég orðinn stúd­
ent átján ára. Þá gat ég komið heim
og farið bara á fullt í píanónámið.
Ég hafði aðeins klárað eitt stig á
píanó þegar ég hætti en kom þarna
heim og tók sjöunda stigið á píanó
og hoppaði þar með yfir stig tvö til
sex,“ segir Daníel og hlær við til­
hugsunina um þennan sérstæða
námsferil. „Tók svo burtfararpróf
tveimur árum seinna og fór þá í tón­
fræðideildina og þá var ég byrjaður
að semja og einnig kominn með
áhuga á hljómsveitarstjórnun.“
Daníel útskrifaðist úr Tónlistar­
skólanum í Reykjavík með ígildi
BA í tónsmíðum og segir að það
hafi í framhaldinu verið meðvituð
ákvörðun um að fara ekki í fram­
haldsnám í tónsmíðum heldur
frekar hljómsveitarstjórnun. „Ég
var smeykur við tónsmíðanámið,
það er kannski smá hrokafullt en
ég treysti mér til að standa á eigin
fótum og fannst að það gæti verið
stórhættulegt fyrir mig að fara inn í
of akademískt umhverfi með mína
tónlist. Mér fannst vera mikilvægast
fyrir mig að halda áfram að skrifa, fá
tónlistina mína flutta og finna mína
rödd sem tónskáld. Ég ákvað því að
hljómsveitarstjórnunin skyldi vera
mín leið til að þroskast bæði sem
stjórnandi en líka sem tónskáld.“
Samkenndin forsenda lista
Daníel segir að það hafi orðið mikil
breyting á umhverfi tónskálda á
síðustu árum og listrænt séð þá sé
í raun allt leyfilegt. „Það er allt svo
brotakennt núna. Það eru ekki eins
skýrar línur og áður fyrr enda má
allt í dag. Það er það sem er svolítið
erfitt. En sem listamaður er maður
í raun alltaf að opinbera sjálfan
sig sem manneskju. Maður getur
aðeins búið til sína list út frá því
hver maður er og hvaða menntun
og bakgrunn maður hefur. Maður
setur hlutina fram á ákveðinn hátt
og í ákveðnu samhengi og þeir sem
taka á móti þurfa að lesa inn í það
samhengi að einhverju leyti. Ef þú
ert að vísa í aðra listamenn, önnur
listaverk eða eitthvað slíkt þá getur
enginn lesið í það nema hann hafi
einhvern skilning á því um hvað er
að ræða, skilning á samhenginu. Ef
Eigum að vera stolt af
árangri okkar í listum
Árið hefur verið viðburðaríkt og gjöfult fyrir Daníel Bjarnason tónlistarmann sem segir
samkenndina forsendu allra lista. Daníel bendir á að við þurfum að huga vel að grunn-
stoðum tónlistarnáms, enda fari því fjarri að velgengni íslenskrar tónlistar sé sjálfsprottin.
Fyrrverandi unglingalandsliðsmaðurinn í fótbolta og núverandi tónverkamaðurinn Daníel Bjarnason á heimili sínu ásamt tíkinni Vöku. FréTTaBlaðið/STeFán
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is
þú ert að tala inn í samfélag þá er
áhugavert að hugsa um inn í hvaða
samfélag þú ert að tala. Ertu að tala
við þröngan eða breiðan hóp?
Það er oft mjög flókið að átta sig
á þessu og oft er listamaðurinn alls
ekki meðvitaður um þetta. En það
er samt að einhverju leyti þessi sam­
mannlegi þáttur sem er grunnur
allrar listsköpunar. List er í eðli sínu
samskiptaform. Samkenndin, hið
sammannlega, er í raun forsenda
þess að list sé þess virði að fram­
kvæma hana. Án hennar er listin
bara eintal dagbókarinnar. Maður
verður að vera trúr sinni eigin sýn.
Ekki vanmeta sjálfan sig eða við­
takendur. Það sem þú upplifir sem
áhugavert mun líka höfða til ann­
arra. Kannski ekki allra, en það er
ekki þitt að hafa áhyggjur af því.
Góð list er alltaf marglaga og virkar
á mismunandi dýptargráðum allt
eftir því hver móttakandinn er og
hversu djúpt er kafað.“
Ópera allra stríða
Árið sem er að líða er búið að vera
viðburðaríkt. Daníel er starfandi
sem staðarlistamaður Sinfóníu­
hljómsveitar Íslands en á árinu voru
frumflutt eftir hann bæði ópera í
Danmörku og fiðlukonsert í Holly­
wood Bowl í Los Angeles. Daníel
segir að óperan hafi verið pöntuð frá
Dönsku þjóðaróperunni en óperu­
stjórinn sem hafi pantað verkið hafi
verið írsk kona sem Daníel efast
hlæjandi um að hafi nokkuð vitað
um tengsl hans við Danmörku, hvað
þá fótboltaferilinn. Óperan er byggð
á kvikmynd Susanne Bier, Brødre,
en höfundur textans er hin sænska
Kerstin Perski og leikstjóri Kasper
Holten.
„Ég var búinn að vera lengi að
hugsa um að skrifa óperu. Var með
nokkrar hugmyndir en eftir að ég
horfði á myndina fannst mér þetta
vera frábær efniviður. Við tók mikil
vinna með Kerstin Perski að ákveða
hvernig við ætluðum að segja þessa
sögu á sviði sem endaði með því
að vera dáldið mikið öðruvísi en í
myndinni en sama kjarnasaga. Það
sem er áhugavert við þessa sögu er
að hún er svo erkitýpísk. Þetta er
nánast eins og grísk goðsögn
Góð list er alltaf
marGlaGa oG virkar á
mismunandi dýptar-
Gráðum allt eftir því
hver móttakandinn
er oG hversu djúpt er
kafað.
↣
1 8 . n ó v e m b e r 2 0 1 7 L A U G A r D A G U r30 H e L G i n ∙ F r É T T A b L A ð i ð
1
8
-1
1
-2
0
1
7

0
4
:3
7
F
B
1
2
0
s
_
P
1
0
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
9
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
1
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
3
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
E
4
0
-4
F
4
4
1
E
4
0
-4
E
0
8
1
E
4
0
-4
C
C
C
1
E
4
0
-4
B
9
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
A

F
B
1
2
0
s
_
1
7
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K