Morgunblaðið - 23.05.2017, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. MAÍ 2017
Garðs Apótek Sogavegi við Réttarholtsveg
Opið kl. 9-18 virka daga | Sími 568 0990 | www.gardsapotek.is
Appótek: www.appotek.is
Einkarekið apótek í 60 ár
Lágt lyfjaverð - góð þjónusta
eða -fræsurum undir merki Pipe-
ferret (pípumörður).
Jón sagði að verið væri að hanna
nemana sem greindu úrgangsefni
frá fíkniefnaframleiðslu. Pípu-
mörðurinn verður notaður til að
flytja nemana á líklega staði í lögn-
unum og koma þeim þar fyrir.
Svipuðum aðferðum var beitt í
Kólumbíu við að þefa uppi kókaín-
verksmiðjur. Þá voru settir nemar
í ár og læki sem fundu úrgangsefni
frá verksmiðjunum. Síðan var
hægt að rekja sig eftir vatnsföll-
unum í átt að verksmiðjunum.
„Margar ár og lækir í þéttbýli
Evrópu renna nú í rörum,“ sagði
Jón. Þess vegna verður farið í
götulagnirnar að leita að þessum
úrgangsefnum.
Jón sagði mikilvægt að greina
þessi úrgangsefni, sem eru hættu-
leg. Ekki aðeins til að koma upp
um bófana sem framleiða þau held-
ur einnig til að vernda umhverfið.
„Víða í Evrópu er farið að
endurnýta skólpið. Ef þú ferð t.d. í
sturtu við neðanverða Thames-á í
London getur þú búist við að vatn-
ið hafi verið endurnýtt 10-12
sinnum. En þeir ná ekki að hreinsa
öll efni úr vatninu, þar á meðal am-
fetamín, og leifar af því geta verið
í vatninu,“ sagði Jón.
ingarnar frá sér. Auk Jóns vinna
við verkefnið hér á landi íslenskir
sérfræðingar á ýmsum sviðum.
Þungamiðja amfetamín- og
MDMA-framleiðslu í Evrópu er í
Hollandi og Belgíu. Auk þess fer
amfetamínframleiðsla einnig fram
í Póllandi, Eystrasaltslöndunum,
Búlgaríu og Þýskalandi, sam-
kvæmt heimasíðu Micromole.
Fóðraði 150 km af lögnum
Jón hefur langa reynslu af notk-
un þjarka sem fara um lagnakerfi
og vinnur að þróun þeirra í fyrir-
tæki sínu Pipeferret.
„Ég byrjaði með lagnafóðranir
hér á Íslandi upp úr árinu 1990 og
fóðraði um 150 kílómetra af götu-
lögnum í Reykjavík,“ sagði Jón.
Við lagnafóðrun er tækið sent í
gegnum lagnirnar, hvort heldur
neysluvatns- eða skólplagnir. Þar
setur tækið sokk eða stoðnet innan
í rörin sem síðan er hert með
epoxý-efni eða glertrefjaefni sem
storknar á staðnum. Þannig verður
til ný lögn innan í pípunni og engin
þörf að grafa lögnina upp til að
gera við hana. Jón sagði þetta ekki
vera ósvipað og hjartalæknar gera
við æðar sumra sjúklinga. Hann
seldi fyrirtækið árið 2007 og fór þá
út í framleiðslu á lagnaþjörkum
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Íslenska fyrirtækið JGK Tech -
Pipeferret (pipeferret.is) tekur
þátt í hönnun búnaðar sem ætl-
að er að þefa uppi ólöglega
framleiðslu á amfetamíni, MDMA
og fleiri fíkniefnum. Auk Pipe-
ferret taka þátt í Evrópuverkefn-
inu fimm háskólar í Belgíu, Frakk-
landi, Hollandi, Póllandi og
Þýskalandi, rannsóknastofur lög-
reglu í Póllandi og Þýskalandi,
þýskur nýsköpunarsjóður og tvö
hátæknifyrirtæki í Póllandi og Sví-
þjóð.
Þróunarverkefnið, sem er upp á
5,5 milljónir evra (617 milljónir
króna), á að taka um þrjú ár og er
það nú statt á miðri leið, að sögn
Jóns Guðna Kristinssonar, fram-
kvæmdastjóra JGK Tech - Pipe-
ferret. Fyrirtæki hans kemur að
þróun vélræna hlutans.
Pipeferret smíðar fjarstýrð tæki
sem komast um holræsalagnir og
aðrar pípur. Þar á tækið að koma
fyrir nemum sem kallaðir eru
„microMole“. Þeir eiga að geta
greint úrgangsefni frá fíkniefna-
verksmiðjum í skólpi og sent upp-
lýsingarnar þráðlaust til lögreglu.
Tilgangurinn er að gera lögreglu-
yfirvöldum kleift að uppræta
glæpastarfsemi og draga úr skað-
legum áhrifum fíkniefna. Einnig
mun þetta stuðla að umhverfis-
vernd með því að koma í veg fyrir
að óæskileg eiturefni berist út í
náttúruna. Jafnframt er unnið að
þróun fjarskiptabúnaðar sem sér
um að nemarnir geti sent upplýs-
Morgunblaðið/Eggert
Framkvæmdastjóri Jón Guðni Kristinsson hefur langa reynslu af notkun þjarka sem fara um lagnakerfi.
„Þefa uppi“ fíkniefna-
leifar í skólplögnum
Pipeferret Nýjasta kynslóð þjarka
sem fóðrar niðurgrafnar pípur.
 Íslenskt fyrirtæki tekur þátt í þróun nýs hátæknibúnaðar
Theodór Kr. Þórðarson
Borgarnesi
Hettumávurinn Örvar, sem hlaut
viðurnefni sitt vegna aðskota-
hlutar eða örvar sem sat föst í
hálsi hans í fyrra, er aftur kominn
á heimaslóðir í Borgarnesi. Þar sá
fréttaritari Morgunblaðsins til
fuglsins á sunnudaginn, hann var
þar að leita að æti og hafði þá
ekki sést síðan í fyrrahaust.
Fuglinn sást fyrst í Borgarnesi
með örina í sér 21. apríl í fyrra og
síðan af og til, síðast í byrjun sept-
ember. Svo virðist sem fuglinn
hafi flogið yfir hafið og til baka
aftur og verið allan tímann með
þessa stóru ör í brjóstinu, sem
virðist vera jafn föst sem áður.
Örvar á í nokkrum erfiðleikum
með að ná niður ef hart er undir
en, þó merkilegt sé, virðist örin
ekki há honum neitt að ráði að
öðru leyti.
Örin enn í Örvari
 Kominn á heimaslóðir í Borgarnesi
Morgunblaðið/Theodór Kr. Þórðason
Örvar Til hans sást í Borgarnesi um
helgina, örin er enn föst í hálsi hans.
Vegagerðin telur að of dýrt hefði
verið að leigja bílferju frá útlönd-
um til að leysa Vestmannaeyjaferj-
una Herjólf af á meðan hann er í
slipp. Þá sé ekki endilega víst að
slíkar ferjur gætu siglt bæði í
Landeyjahöfn og til Þorlákshafnar.
Í samningum Vegagerðarinnar
við Eimskip er kveðið á um að
Vegagerðin leigi skip til afleysinga
þegar Herjólfur þarf að fara í
slipp. Núna er Breiðafjarðarferjan
Baldur notuð en hún er í eigu Eim-
skips. Baldur er talsvert minna
skip og hefur auk þess ekki leyfi til
að sigla til Þorlákshafnar þegar
ófært er í Landeyjahöfn. Það olli
erfiðleikum fyrst eftir að Herjólfur
sigldi af stað til Danmerkur, vegna
óveðurs sem gekk yfir landið.
Baldur eini kosturinn
Guðmundur Helgason, forstöðu-
maður greiningardeildar Vega-
gerðarinnar, segir að kostnaður
við leigu á Baldri sé áætlaður um
60 milljónir króna. Sérfræðingar
sem Vegagerðin leitaði til töldu að
það yrði dýrt að leigja ferju frá út-
löndum, mundi kosta hundruð
milljóna, auk þess sem erfitt væri
að fá hentugt skip. Þá segir hann
að leiga á Baldri hafi verið eini
kosturinn miðað við þær fjárveit-
ingar sem Vegagerðin hafi í verk-
efnið.
Fulltrúar notenda Breiðafjarðar-
ferjunnar hafa lýst yfir megnri
óánægju með að Baldur hafi verið
tekinn úr rekstri þar án þess að
annað skip væri fengið í staðinn.
Það hafi skaðað atvinnulífið, ekki
síst ferðaþjónustuna. Guðmundur
bendir á að Flatey sé þjónað með
öðru skipi, að vísu ekki bílferju.
Hann upplýsir að ríkið styrki
ferjusiglingar yfir Breiðafjörðinn
yfir veturinn vegna slæmra vega
en útgerðin reki ferjuna á við-
skiptagrundvelli á sumrin. Þá eigi
fólk þann valkost að aka fyrir
Breiðafjörðinn.
Áætlað var að Herjólfur hæfi
siglingar að nýju um liðna helgi en
viðgerðin tók lengri tíma en reikn-
að var með og því hefur hann ekki
siglingar til Eyja fyrr en næst-
komandi föstudag. Þá fer Baldur
aftur á Breiðafjörðinn.
helgi@mbl.is
Of dýrt að leigja erlenda ferju
 Vegagerðin áætlar að kostnaður við notkun Baldurs á meðan Herjólfur er í slipp verði 60 milljónir
 Ekki til fjármagn til að leigja stærri bílferju frá útlöndum  Erfitt að fá hentugt skip
Vestmannaeyjaferja
» Baldur hefur leyst Herjólf af
frá 2. maí en þá sigldi Herjólfur
til Danmerkur þar sem hann
fór í slipp.
» Áformað var að skipið kæmi
aftur inn í áætlun 21. maí en
það frestast til 26. maí vegna
þess að viðgerð tók lengri tíma
en áætlað var.
Hreiðar Már Sigurðsson telur sig
geta fullyrt að hann hafi ekki heyrt
minnst á félagið Dekhill Advisors
Limited, sem fékk helmingshlut
hagnaðar af sölu bréfa í Búnaðar-
bankanum, fyrr en í bréfi rann-
sóknarnefndar Alþingis sem hann
fékk í mars á þessu ári. Þar var
hann spurður út í viðskipti með
45,8 hlut í Búnaðarbanka Íslands.
Í svari við fyrirspurn mbl.is vísar
Hreiðar Már til svarbréfs síns til
rannsóknarnefndar þar sem hann
tekur fram að hann svari eftir besta
minni þar sem hann sé að rifja upp
14 ár aftur í tímann. Kaus hann að
tjá sig ekki frekar um málið.
Ólafur Ólafsson fjárfestir, sem
fór fyrir S-hópnum við kaup á
Búnaðarbankanum af íslenska rík-
inu, vísaði í viðtali í Kastljósi í síð-
ustu viku á stjórnendur Kaupþings
og þýska bankans Hauck & Aufhäu-
ser til að upplýsa
hver hefði fengið
hinn hagnaðinn
af fléttunni í
tengslum við
kaupin. Ólafur
hefur þvertekið
fyrir að kannast
við Dekhill og
sagði í viðtalinu
að hann hefði
samið við Kaup-
þing um skiptingu hagnaðarins af
umræddri fléttu. Ólafur fékk um
fjóra milljarða í sinn hlut og Dekhill
mun hafa fengið annað eins. Hagn-
aður aflandsfélagsins Welling &
Partners var greiddur út 2006, en
það var hagnaður þýska bankans af
viðskiptunum. Helmingur fór til fé-
lags Ólafs, Marine Choice Limited,
en tæpur helmingur til Dekhill Ad-
visors.
Kannast ekki við Dekhill Advisors Limited
Hreiðar Már
Sigurðsson