Feykir - 27.11.2014, Side 11

1 12 01 4
Fram kemur í spjallinu við
Hjalta að mikið af því efni sem
safnað hefur verið saman vegna
útgáfunnar hefði auðveldlega
getað orðið glatkistum að bráð.
Hann nefnir sem dæmi langan
kafla í þessari nýjustu bók um
Bæ á Höfðaströnd. „Þarna voru
tveir þéttbýlisstaðir og mikil
útgerð. Á Bæjarklettum voru
gerðir út fyrstu þilfarsbátarnir í
Skagafirði, voru jafnvel smíðaðir
þarna. Það eru litlar minjar eftir
um þetta í dag.“ Hjalti segist
hafa náð í eldri menn sem gátu
sagt honum hluta úr þessari
sögu, en flestir þeirra séu látnir
síðan og það hefði því ekki mátt
tæpara standa að skrásetja þessa
merku sögu.
Ljóðalaut og
Rommpyttur
Mikið af starfi Hjalta, og þeirra
sem koma að ritun bókarinnar,
fer fram á vettvangi. Hann
segist leggja sig fram um
að skrásetja sögu eyðijarða,
skoða sig um og leita að
fornum mannabústöðum og
mannvistarleifum. Áhuginn
leynir sér ekki þegar Hjalti
útskýrir fyrir blaðamanni að
sig hafi „langað að finna kirkju“
á bænum Bjarnarstöðum í
Unadal. Það tókst þó ekki að
staðfesta að þessu sinni, enda
segir hann að hver rannsókn
sem ber árangur kveiki jafnan
Upp á
toppinn
með
ostinn
Mjólkursamlag KS Skagfirðingabraut 51 550 Sauðárkróki & 455 4600 Fax 455 4601 www.ks.is
RIFOSTUR
Ostablanda,
sérstaklega
ætluð fyrir
pizzur. Milt
bragð, góðir
bræðslueigin-
leikar og teygjanleiki eins og fagmenn
kjósa helst. Pizzaostur er blanda af
Mozzarella og Maribó osti.
MOZZARELLA
Íslenski
Mozzarella
osturinn er
framleiddur
úr kúamjólk
og hefur
verið leitast við að ná hinum sönnu
Ítölsku bragðgæðum. Mozzarella er
ferskur ostur geymdur í saltlegi og er
ýmist notaður eins og hann kemur fyrir
eða í matargerð, t.d. á pizzur.
SVEITABITI
Skagfirskur Sveitabiti er einstaklega
mjúkur ostur og mun mýkri en
sambærilegir fastir brauðostar sem
eru á markaðnum í dag.
GOTTI
Gotti er mjög bragðmildur og mjúkur
ostur en auðskeranlegur. Osturinn er
góður fyrir börn og þykir þeim hann
mesta lostæti. Þessi ostur hentar afar
vel á grill og í heita rétti því hann
bráðnar vel og fallega.
N
Ý
PR
EN
T
eh
f.
nýjar spurningar. Hann nefndir
dæmi um forvitnileg örnefni
eins og Ljóðalaut og Rommpytt,
sem hann telur að sér hafi tekist
að staðsetja en enginn viti
lengur af hverju þau nöfn eru til
komin.
Hjalti vill ítreka að svo
viðamikið verk sem byggða-
sagan er sé ekki eins manns
verk. Frá upphafi hafa alltaf
unnið tveir starfsmenn við ritun
bókanna, auk fleiri sem koma
að verkinu á einn eða annan
hátt. Egill Bjarnason, fyrrum
ráðunautur, var aðstoðarmaður
Hjalta við fyrri bækurnar en frá
2007 hefur Kári Gunnarsson
frá Flatatungu verið honum
til aðstoðar. Þá hefur hann átt
í miklu samstarfi við Guðnýju
Zoëga og fleiri starfsmenn
Byggðasafns Skagfirðinga.
Óli Arnar Brynjarsson hjá
Nýprenti á Sauðárkróki hefur
annast umbrot síðustu þriggja
bóka og segir Hjalti það muna
miklu að sú vinna geti farið
fram hér heima. „Það gefur mér
kost á að vera með í umbrotinu,
fylla upp í og fella úr eða auka í
eftir þörfum. Fyrir vikið verður
verkið þéttara, auk þess sem
Óli er mjög fær á sínu sviði og
samvinnan með ágætum.“
Byggðasagan hefur fengið
ákaflega góðar viðtökur, heima
í héraði og meðal brottfluttra
og annarra áhugasamra um
skagfirska sögu. Hjalti segir
hana til á ansi mörgum heim-
ilum í Skagafirði en lítið sé
orðið eftir af upplagi fyrstu
bókanna. Eins og nærri má
geta er útgáfan tímafrek og
útgáfukostnaður hvers bindis
hleypur á milljónum. „Þetta
skilar ekki peningalegum arði,“
segir Hjalti, „en vonandi menn-
ingarlegum.“
Aðspurður segir Hjalti að
söguáhuginn hafi alltaf loðað
við sig. Eftir að barnaskóla
lauk starfaði hann tvo vetur að
búi foreldra sinna „við að gera
eitthvað nytsamlegt.“ Síðar
lærði hann sagnfræði og tók
BA próf í þeirri grein. Hann
hóf störf á Héraðsbókasafni
Skagfirðinga 1976 en þegar
Kristmundur Bjarnason lét af
störfum við Héraðsskjalasafnið
árið 1990 færði Hjalti sig þangað
og starfaði til ársins 2000. Síðan
hefur hann alfarið helgað sig
ritun byggðasögunnar. Blaða-
maður getur ekki stillt sig um
að spyrja hvað taki við þegar því
verki lýkur, þó að ljóst sé að það
muni taka nokkur ár til viðbótar.
„Ætli ég fari ekki á elliheimilið,“
svarar Hjalti að bragði og bætir
því við að þegar þar að kemur
verði hann kominn nokkuð á
áttræðisaldur.
Upplýsingin syðra er svín
Eftirfarandi frásögn er rituð eftir Páli Hjálmarssyni frá Kambi. Segir hann
frá gamalli tíð þegar förumenn fóru milli bæja og þáðu mat og gistingu
fyrir ýmis viðvik.
Það var alltaf nógur matur til á Kambi, enda var þar stöðugur straumur
af fólki og öllum vel tekið. Til dæmis komu þar oft Símon Dalaskáld, sem
orti vísur um allt heimilisfólkið, Jóhann beri, Myllu-Kobbi og fleiri förumenn.
Það var þó einn förumaður, sem var sérstaklega velkominn. Það var
Sölvi Helgason og dvaldi hann oft um lengri eða skemmri tíma. Til að
borga eitthvað fyrir sig gaf hann húsráðendum tvö forláta blómamálverk.
Þau lentu síðar hjá Steinþóri Ásgeirssyni frá Kambi. Einnig kenndi Sölvi
þeim Hjálmari og Páli að lesa, skrifa og reikna. Hann var mjög vel að sér í
þessum fögum og skrifaði listavel.
Eitt sinn þegar hann kom að Kambi lá illa á honum. Hafði hann þá
sótt um listamannastyrk til Reykjavíkur en ekki fengið. Þegar hann gaf
strákunum forskrift um kvöldið var það ein setning og urðu þeir að skrifa
hana allt kvöldið: Upplýsingin syðra er svín.
Bjarni Friðriksson á Sunnuhvoli
var einu sinni á leiðinni út á
Krók ásamt Sigurði, bróður
sínum. Þegar komið var að
Halldórsstöðum spurði Siggi:
„Heyrðu, hafa orðið
ábúendaskipti hér á
Halldórsstöðum?“
Bjarni, sem var nú jafnan fámáll,
svaraði engu og áfram óku
bræðurnir út á Krók. Þar luku þeir
erindum sínum og héldu heim
á leið. Þegar komið var aftur að
Halldórsstöðum sagði Bjarni allt
í einu:
„Nú, ég veit það ekki!“
*
Þeir voru saman í kjörnefndinni í
Fellshreppi, höfðingjarnir Tryggvi í
Lónkoti og Gestur á Arnarstöðum.
Fyrir einar kosningar kom eldri
kona á kjörstað, sem bað um
aðstoð við að kjósa. Kjörnefndin
varð að verða við því og sagði þá
Tryggvi:
„Það er best að ég fari með
henni.“
Síðan leiddi Tryggvi konuna inn
í kjörklefann og
þaðan heyrðist
í honum eftir
smástund:
„Svo er það XD.“
Glettur
Úr Skagfirskum
skemmtisögum 4