Morgunblaðið - Sunnudagur - 31.12.2017, Blaðsíða 24

STJÓRNMÁL
24 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31.12. 2017
Jól og áramót er tími samverustunda með fjölskyldum og vin-um. Þá lítum við gjarnan yfir farinn veg, rifjum upp helstuviðburði og metum hvernig árið hefur verið fyrir okkur og þá
sem standa okkur næst. Sumum breytingum fögnum við, öðrum
ekki eins og gengur. Óhætt er að segja að árið sem senn er á enda
hefur verið viðburðaríkt og lærdómsríkt á hinu pólitíska sviði.
Kosningabaráttan á árinu var gefandi og skemmtileg og er
ég gríðarlega þakklátur fyrir þann stuðning og traust sem kjós-
endur sýndu okkur. Óeigingjörn vinna frá sterku baklandi skil-
aði sér þegar á brattann var að sækja allt fram á síðustu
stundu. Dýrmætt og ómetanlegt var að finna einlæga gleði frá
sameinuðum og sterkum hóp flokksmanna.
Þetta rifjar upp þá samstöðu og þann baráttuvilja sem ríkti
meðal bænda sem komu saman til fundar að Þjórsártúni fyrir
meira en hundrað árum síðan og vildu berjast fyrir jákvæðari
byggðaþróun og uppbyggingu landsins. Framsóknarflokkurinn
er umbótaflokkur og vill beita aðferðum vísinda og þekkingar
til að ryðja framþróuninni braut. Um allt land var verk að
vinna, rétt eins og nú. Sé litið til síðustu 100 ára hafa tækni-
breytingar á öllum sviðum fært okkur úr stöðnuðum heimi for-
tíðar inn í nútímann sem frjáls og fullvalda þjóð.
Á öllum sviðum hefur þjóðin náð að nýta sjálfstæði sitt til
framfara og þróunar. Vegir, hafnir, brýr, flugvellir, allt þetta
varð að byggja frá grunni. Í því sambandi má minnast þess að
þegar fyrir lá að Friðrik VIII Danakonungur heimsækti landið
fyrir rúmri öld síðan réðust landsmenn í að leggja veg til að
þjóðhöfðinginn gæti ferðast um Suðurland og séð áhugaverð-
ustu ferðamannastaðina. Engir bílfærir vegir voru á landinu
svo heitið gæti enda hafði fyrsti bíllinn komið til landsins ein-
ungis þremur árum áður.
Sterkt samfélag
Mikið vatn hefur runnið til sjávar síðan fyrsti ferðamannaveg-
urinn var lagður. Atvinnuhættir þar sem áherslur hafa breyst
frá landbúnaði yfir í sjávarútveg og síðan yfir í þjónustu og
tæknistörf hafa tekið miklum stakkaskiptum. Tæknibreytingar
og vélvæðing hafa leitt til fækkunar einhæfra starfa og margar
blómlegar byggðir eiga undir högg að sækja, oft vegna skorts á
öruggum samgöngum, raflögnum og nettengingum. Nú er svo
komið að í einstökum byggðarlögum heyrir föst búseta jafnvel
til undantekninga og sveitarfélög eiga í erfiðleikum með að
halda uppi grunnþjónustu sem er hverju samfélagi nauðsynleg.
Núverandi ríkisstjórnarsamstarf þriggja stærstu þingflokk-
anna á Alþingi byggist á sameiginlegri sýn ólíkra flokka sem
hafa það sameiginlega markmið að vinna að ákveðnum lykilverk-
efnum sem koma Íslandi í fremstu röð. Þar skiptir mestu að
auka samkeppnishæfni landsins til að unga fólkið okkar velji Ís-
land til búsetu. Efling atvinnulífs og nýsköpun þarf að vera í for-
gangi svo að Ísland verði í fararbroddi í verðmætasköpun,
menntun og lífsgæðum um land allt. Einstaka svæði eiga í vök að
verjast og leita þarf leiða til að snúa við vítahring íbúafækkunar
og einhæfs atvinnulífs hjá fámennum byggðarlögum. Liður í því
er að virkja námslánakerfið til að efla búsetu á þeim svæðum
sem lið í uppbyggingu. Samgöngur og fjölbreyttir atvinnumögu-
leikar þurfa að haldast hönd í hönd og verka á hvert annað til að
styrkja innviði samfélagsins. Sterk vinnusóknarsvæði með skil-
virkum samgöngum sem tengja saman byggðakjarna þar sem
landsmenn hafi jafnan aðgang að ásættanlegri heilbrigðisþjón-
ustu og möguleikum til að afla sér menntunar, atvinnutækifær-
um og lífskjörum er forsenda þess að byggð haldist um landið.
Traust á tækninni
En samgöngur eru ekki einungis flutningur fólks og varnings
eftir vegum, á láði eða í lofti. Þeim hefur jafnan fylgt flutningur
upplýsinga og hugmynda. Á sama hátt og þær tengja svæði
þarf að tryggja að landið sé tengt öðrum löndum með sæ-
strengjum sem búa yfir mikilli getu til gagnaflutninga. Ljós-
leiðaratenging til allra landsmanna sem verður lokið innan
þriggja ára mun skipa okkur í fremstu röð upplýsinga- og
tæknisamfélaga. Atvinnutækifærum landsmanna fjölgar og
velferð fólks eykst.
Að því sögðu mun tækniþróunin sem slík ekki hljóta fram-
gang ef öryggi og traust á henni er ekki til staðar. Á sama hátt
og við erum stöðugt að efla öryggi samgangna, sem er lykillinn
að framförum að okkar samfélagi og lífsgæðum fólks, þurfum
við að geta treyst því að upplýsingarnar fari eftir öruggum leið-
um í netheimum.
Án trausts á tækninni nýtum við ekki fjarskiptamöguleikana
til samskipta, viðskipta eða öflunar fróðleiks. Örugg upplýs-
ingatækni mun jafnframt hafa mikil áhrif á samgöngur framtíð-
arinnar. Í því sambandi má nefna að auknir möguleikar til eft-
irlits og sjálfstýringar geta dregið úr slysum í samgöngum, sem
er ekki einungis mannlegur harmleikur, heldur einnig beinn og
óbeinn þjóðfélagslegur kostnaður.
Tölum íslensku
Þó að tæknin og sjálftæknivæðing geti ýtt undir verðmæta-
sköpun þá megum við ekki slá af kröfum til varðveislu tungu-
málsins okkar. Íslenskan og fjarlægðin voru okkur áður viss
vörn gegn mörgum ógnum en svo er ekki lengur. Varðveisla
tungumálsins sem sameinar okkur sem þjóð og stöðu hennar í
hinum stafræna heimi er verkefni sem okkur ber stöðugt að
vinna að. Aðgerðaráætlun um máltækni hefur nú verið hrundið
fram og fyrstu skref tekin í áttina að því að íslenskan verði hluti
af stafrænum heimi framtíðarinnar. Við þurfum að tryggja að
hægt sé að nota íslensku í samskiptum við tæki og í allri upplýs-
ingavinnslu til að varðveita hana eins og best verður á kosið,
eins og okkur sem búum hér, er falið að gera.
Góðir landsmenn.
Við sem búum hér hundrað árum eftir að fyrsti bíllinn kom til
landsins stöndum frammi fyrir einstöku tækifæri í samgöngu-
málum. Loftslagsbreytingar og tækninýjunar munu hafa áhrif
á þróun samgangna, uppbyggingu þeirra í þéttbýli og í allri
byggðaþróun. Tryggja þarf örugga raforku fyrir alla lands-
menn til að flutnings- og dreifikerfið mæti betur þörfum at-
vinnulífs og almennings.
Með skýrri stefnu í samgöngumálum getum við náð forskoti
á aðrar þjóðir í innleiðingu tækninýjunga í orkuskiptum. Við
forgangsröðun í samgöngum verður litið til ólíkra stöðu svæða,
ferðaþjónustu og öryggissjónarmiða. Við þurfum að spyrja
okkur hvernig við getum sem best tryggt að byggð haldist um
landið og þjónað íbúum og ferðamönnum við að komast á
öruggan hátt á milli svæða.
Innanlandsflug þarf að vera mikilvægari hluti af almennings-
samgöngum sem við þurfum að tengja betur við alla landshluta
og verða hagkvæmari kostur fyrir íbúa landsbyggðanna. Sam-
göngunetið þarf að tvinnast saman, verða ein heild og hver hluti
tengjast öðrum í byggðakjörnum svo hér fái allir sem jafnasta
þjónustu. Ákvarðanir um staðsetningu flugvalla hljóta alltaf að
þurfa að taka mið af hvað sé best fyrir landsmenn til lengri
tíma.
Já, skrefin eru vissulega mörg og sum munu taka lengri tíma
en önnur. Það sem skiptir mestu máli er að þetta séu verkefni
sem skipta velferð íbúa landsins miklu. Það mun hjálpa til séum
við öll sammála um hvert við erum að fara. Það er hægt og þá
mun okkur farnast vel um ókomna framtíð.
Ég óska ykkur öllum gleðilegs nýs árs.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Fjölbreytt og kröftugt atvinnulíf
’ Já, skrefin eru vissulega mörg og summunu taka lengri tíma en önnur. Þaðsem skiptir mestu máli er að þetta séuverkefni sem skipta velferð íbúa landsins
miklu. Það mun hjálpa til séum við öll
sammála um hvert við erum að fara.
SIGURÐUR INGI JÓHANNSSON, SAMGÖNGU- OG SVEITARSTJÓRNARRÁÐHERRA OG FORMAÐUR FRAMSÓKNARFLOKKSINS