Morgunblaðið - Sunnudagur - 31.12.2017, Blaðsíða 30

Morgunblaðið - Sunnudagur - 31.12.2017, Blaðsíða 30
STJÓRNMÁL 30 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31.12. 2017 Lýðræðið átti undir högg að sækja árið 2017. Blikur eru álofti þegar leiðtogi hins svokallaða frjálsa heims beitirendurtekið rödd sinni og valdi til þess að grafa undan grunnstoðum lýðræðisins. Á því tæpa ári sem Donald Trump hefur gegnt embætti forseta Bandaríkjanna hefur hann skipað dóttur sína og tengdason í mikilvæg embætti, rekið yfirmann alríkslögreglunnar í miðri rannsókn á forsetanum sjálfum og neitað að opinbera skattskýrslur sínar. Atburðarásin vestan- hafs minnir oft á lygasögu frekar en raunveruleikann í vest- rænu lýðræðisríki. Á Íslandi hófst stjórnmálaárið 2017 á því að Bjarni Bene- diktsson, þáverandi fjármálaráðherra, birti loksins tvær mik- ilvægar skýrslur, sem þó voru löngu tilbúnar. Þetta voru annars vegar skýrsla um leiðréttinguna svokölluðu og hins vegar skýrsla um eignir Íslendinga í skattaskjólum. Bjarni gekkst við því að hafa ekki birt skýrslurnar fyrir alþingiskos- ingarnar 2016 vegna þess að hann vildi ekki að þær yrðu til umræðu í kosningabaráttunni. Þetta var þó ekki nóg til að fæla fulltrúa Viðreisnar og Bjartrar framtíðar frá því að fara í ríkisstjórn undir hans forsæti og Bjarni varð forsætisráð- herra. Aðför að sjálfstæði dómstóla Í febrúar var dómsmálaráðherra, Sigríði Á. Andersen, vanda- samt og ábyrgðarmikið verk á höndum þegar auglýst var eftir 15 dómurum til að skipa nýtt dómstig, Landsrétt. Dómsmála- ráðherra hafði það í hendi sér að efla traust á dómstólum á Ís- landi líkt og stefnt var að í stjórnarsáttmála nýju ríkisstjórnar- innar. Þess í stað kaus ráðherra að fara gegn faglegu mati hæfnis- nefndar og handvelja fjögur dómaraefni, þröngva málinu í gegn um þingið á allt of stuttum tíma og með aðferðafræði sem margítrekað var lýst sem andstæðri stjórnsýslulögum og skýru dómafordæmi hæstaréttar. Þótt mánuður væri til stefnu greiddu allir stjórnarliðar, sem í stjórnarsáttmála skreyttu sig með nýjum vinnubrögð- um og eflingu trausts á Alþingi og dómstólum, atkvæði gegn frávísunartillögu stjórnarandstöðunnar, sem miðaði að því að vinna skipanirnar af vandvirkni og yfirvegun. Því lauk fyrsta þingi í stjórnartíð ríkisstjórnar Bjarna Benediktssonar með því sem varla verður kallað annað en gróf aðför fram- kvæmdavaldsins og meirihluta löggjafarvaldsins að sjálfstæði dómstóla. Leyndarhyggja ráðherra Snemma sumars bárust fréttir af því, að Róberti Árna Hreið- arssyni hafði verið veitt uppreist æru vegna endurtekinna kyn- ferðisbrota gegn ungum stúlkum. Þess var óskað að ráðherra upplýsti hverjir hefðu mælt með því. Ráðherra neitaði, og braut þar með upplýsingalög. Það var vegna óþreytandi baráttu þeirra einstaklinga sem sameinuðust undir myllumerkinu #höfumhátt að upplýsingar fengust um þetta mál og önnur sama eðlis. Þá kom í ljós að faðir forsætisráðherra hafði skrifað upp á meðmæli með því að Hjalti Sigurjón Hauksson, annar ófyrirleitinn barnaníðingur, fengi uppreist æru. Þrátt fyrir að dómsmálaráðherra skýldi sér bak við þagnar- skyldu, þegar hún neitaði fjölmiðlum og öðrum um þessar upp- lýsingar, ákvað hún að upplýsa forsætisráðherra um aðkomu föður hans að málinu. Í sameiningu ákváðu þau Sigríður Á. Andersen og Bjarni Benediktsson að halda þessum upplýs- ingum frá þolendum, fjölmiðlum, þingmönnum og samráðherr- um sínum í ríkisstjórn að því er virðist til að verja persónulega hagsmuni forsætisráðherra. En þetta lak út og ríkisstjórnin sprakk í september vegna trúnaðarbrests. Samdægurs felldi héraðsdómur Reykjavíkur dóm yfir embættisfærslu dómsmálaráðherra er hún skipaði dómara í Landsrétt: Ráðherra hafði gerst brotleg við stjórn- sýslulög. Árás á upplýsingafrelsið Efnt var til óvæntra kosninga sem einkenndust af miklum og ófyrirleitnum áróðri nafnlausra aðila gegn líklegum sigurveg- ara kosninganna; Vinstri-grænum. Ómældum fjármunum var varið í þessa ófrægingarherferð í aðdraganda kosninga. Steininn tók þó úr þegar sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu samþykkti lögbannskröfu á umfjöllun Stundarinnar um fjármála- gjörninga þáverandi forsætisráðherra, Bjarna Benediktssonar, í aðdraganda bankahrunsins. Tveimur vikum fyrir kosningar. Viðbrögð Pírata við þessum atburðum voru að benda á það sem var að gerast og krefjast umræðu og viðeigandi viðbragða. Við bentum á lögbrot dómsmálaráðherra í landsréttarmálinu og kröfðumst umræðu þar um. Við stóðum að opnum nefndar- fundum um uppreist æru, upplýsingagjöf ráðherra og brot hennar á upplýsingalögum, og við gáfum þolendum rödd á þinginu. Við stóðum líka að opnum fundi um lögbannið á frétta- flutning Stundarinnar. Ræktum lýðræðið Nú hefur tekið við ný ríkisstjórn sem boðar ný vinnubrögð og aukið traust á Alþingi og æðstu stofnanir ríkisins. Hún hafði ekki starfað nema örfáar vikur þegar hæstiréttur staðfesti að dóms- málaráðherra braut stjórnsýslulög við val sitt á dómurum í Landsrétt. Ekkert útlit er þó fyrir að ríkisstjórn Katrínar Jak- obsdóttur og þingmenn meirihlutans á bak við hana geri þá sjálf- sögðu kröfu að dómsmálaráðherra axli ábyrgð á alvarlegu lög- broti, sem hún framdi vísvitandi eftir að hafa margítrekað verið vöruð við. Meðal annars af þingmönnum núverandi meirihluta. Píratar brugðust við pólitískum skipunum dómsmálaráð- herra í stöðu dómara við Landsrétt með því að standa að rann- sókn stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar á embættisathöfnum ráðherra. Við féllumst á að bíða á meðan réttarhöld stóðu yfir í málinu. Nú þegar þeim er lokið munum við halda rannsókn okk- ar áfram og skoða m.a. hvort tilefni sé til að stefna ráðherra fyrir Landsdóm. Píratar hafa frá upphafi barist fyrir auknu lýðræði, þar sem tjáningarfrelsi allra er tryggt, og munu gera það áfram. Píratar brugðust við lögbanni á fréttaflutning frjáls og óháðs fjölmiðils með því að leggja fram frumvarp sem færir ákvörðunarvaldið í málum sem þessu frá sýslumanni í hendur dómara. Við munum fylgja því frumvarpi eftir á komandi ári. Við erum farin að taka lýðræðinu sem gefnu. Sem sjálfsögð- um og óhagganlegum hluta af tilveru okkar. Það eru mistök. Víða um heim er sótt að lýðræðinu, sumstaðar af mikilli hörku. Ég hef þegar minnst á Bandaríkin í því sambandi. Það þarf ekki að minnast á Kína, Rússland, Norður-Kóreu, Erítreu, Súdan eða Sádi-Arabíu. En við sjáum það á því sem er að gerast í Suð- ur-Afríku, í allt of mörgum ríkjum Suður-Ameríku, í Tyrklandi og líka enn nær okkur; í Póllandi, Ungverjalandi og jafnvel Austurríki, að það má ekki ganga að lýðræðinu sem gefnu. Að það má aldrei hætta að hlúa að því, rækta það, næra og styrkja. Því þá er voðinn vís. Píratar berjast fyrir lýðræði og réttlátu samfélagi, þar sem réttarríkið tryggir hlutleysi og sjálfstæði dómara. Við höfum barist og munum áfram berjast fyrir samfélagi, þar sem kosn- ingar byggjast á upplýstri ákvörðun almennings, laus við áróð- ur fjársterkra afla sem gæta eigin hagsmuna frekar en almenn- ings. Píratar eru stjórnmálahreyfing sem vinnur að eflingu lýðræðis. Við trúum því nefnilega að lýðræðið og grunnstoðir þess séu fótfesta og undirstaða siðaðs og manneskjulegs sam- félags í síbreytilegum heimi. Morgunblaðið/Kristinn Magnússon ÞÓRHILDUR SUNNA ÆVARSDÓTTIR, ÞINGMAÐUR PÍRATA Dómsdagar lýðræðisins ’ Við erum farin að taka lýðræðinusem gefnu. Sem sjálfsögðum ogóhagganlegum hluta af tilveru okkar.Það eru mistök. Víða um heim er sótt að lýðræðinu, sumstaðar af mikilli hörku.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið - Sunnudagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið - Sunnudagur
https://timarit.is/publication/1078

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.