Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.01.2018, Blaðsíða 30

Alþjóðlegar mælingar sýna aðÍslendingar eru vinnusömþjóð. Á lista OECD yfir
fjölda árlegra vinnustunda hjá 35
löndum hafnar Ísland í tíunda efsta
sæti, með 1.883 klst. Til samanburðar
er hinn dæmigerði Dani í vinnunni
1.410 klukkustundir á ári, næstneðst
á listanum, og munurinn því 473
stundir, eða á við tæplega tólf 40
stunda vinnuvikur.
Öll þessi vinna er slítandi og saxar
líka á þann tíma sem við höfum til að
verja með ættingjum og vinum, slaka
á, og njóta þess að vera til. Hrefna
Guðmundsdóttir segir mikinn ávinn-
ing geta verið fólginn í því að vinna
minna, og útkoman orðið meiri lífs-
gæði jafnvel þó að tekjurnar lækki.
Hrefna er vinnu- og félagssálfræð-
ingur og ritstjóri fræðsluvefsins
Hamingjuvisir.is, og segir hún skilj-
anlegt að Íslendingar séu vinnufúsir,
enda geti flestir hugsað sér að fá
meira útborgað í lok mánaðarins –
hvern langar ekki að eiga eins og
hundrað þúsund krónur til viðbótar
inni á bankareikningi?
En það er kannski einmitt þetta
hugarfar sem þarf að athuga nánar,
því hamingjan er ekki alltaf fólgin í
meiri neyslu, og hvað þá þegar neyslan
kallar á mikla vinnu. Kannski leiðir
vandleg skoðun í ljós að lífið getur orð-
ið betra ef við gerum okkur minna að
góðu og höfum þá meiri tíma fyrir
hugðarefni okkar og ástvini. „Áhuga-
vert er að skoða hamingjumælingar á
Íslandi árin í kringum hrun, og hvað
hamingjan minnkaði lítið þrátt fyrir að
margir glímdu við verulega fjárhags-
lega erfiðleika. Það sýnir ef til vill að
við leggjum stundum of mikla áherslu
á peningana, og að þeir skipti mestu,
þegar það eru í raun aðrir hlutir sem
skipta meira máli þegar upp er staðið.“
Tími fyrir það sem
skiptir máli
Auðvelt er að gera sér í hugarlund
hver ávinningurinn væri ef vinnuvikan
væri fjórir dagar frekar en fimm, eða
vinnudagurinn tveimur tímum styttri:
„Fyrir marga gæti þessi viðbótartími
t.d. þýtt að þeir þyrftu ekki að eiga bíl,
enda ekki sama þörfin fyrir að vera á
þönum á milli staða fyrir og eftir
vinnu – og það gæti síðan sparað
heilmikið í heimilisútgjöldunum að
losna við bílinn. Styttri vinnuvika gæti
líka þýtt að fólk hefði meiri tíma til að
matreiða heima, og um leið borða holl-
ari mat, að ekki sé talað um að sinna
börnunum eða huga að öldruðum ætt-
ingjum. Að vinna minna getur hjálpað
fólki að leysa alls kyns vandamál sem
orsakast af almennu tímaleysi.“
Hrefna tekur það þó fram að vissu-
lega geti vinnan líka verið gefandi, og
að flestum þyki gott að fá að takast á
við ögrandi og krefjandi verkefni á
vinnustaðnum, auk þess sem vinnan
leyfir fólki að tilheyra samfélagi og
vera innan um annað fólk. Spurningin
sé bara hvar besta jafnvægið liggur,
og hvenær ávinningurinn er meiri af
því að vinna minna frekar en meira.
Hrefna leggur til þá æfingu fyrir
lesendur að þeir geri sér í hugarlund
hinn fullkomna dag. „Hvernig væri
þessi fullkomni dagur, allt frá sjö á
morgnana til tíu á kvöldin? Hvað er
það sem auðgar líf okkar og gerir það
innihaldsríkara? Ef allt væri eins og
við vildum hafa það, hvernig væri líf-
ið? Mátum svo þennan fullkomna dag
við lífið eins og það er hjá okkur í dag,
og þá gæti komið í ljós hvað það er
sem við viljum helst breyta.“
En hvert væri næsta skref ef fólk
vill stytta vinnuvikuna? Hrefna segir
það hægara sagt en gert að vinna
minna. „Ég held að það að skipta um
vinnu sé ekki endilega lausnin, og
raunar alls ekki að því hlaupið að finna
laus hlutastörf. Orð eru til alls fyrst,
og fyrsta skrefið að opna betur um-
ræðuna um styttri vinnudag. Í stærra
samhengi gæti þetta síðan verið mál
sem ætti heima á vettvangi stéttar-
félaganna og stjórnmálanna,“ segir
Hrefna og minnir á að minni vinna
geti hugsanlega líka verið lykillinn að
því að laga ýmsa kvilla. „Í dag er tals-
vert um streitusjúkdóma; fólk glímir
við of háan blóðþrýsting, svefnvanda-
mál og fleira, og notkun lyfja af ýmsu
tagi er meiri hér en í öðrum löndum.
Ætli þarna gæti orðið talsverð breyt-
ing á ef við myndum vinna minna?“
Hjólað meðfram Grandagarði á blíðviðris-
degi. Margir finna það vel þegar auka frídagur
lendir á virkum degi hvað styttri vinnuvika
getur verið góð, og gefið okkur tækifæri til
að sinna áhugamálum og ástvinum betur.
Morgunblaðið/Eggert
Hraust og sæl
ef við vinnum
minna
Með því að stytta vinnuvikuna gæti gefist
tími til að hugsa betur um heilsuna og
mataræðið, og lifa innihaldsríkara lífi.
Ásgeir Ingvarsson ai@mbl.is
Hrefna Guðmundsdóttir seg-
ir vert að skoða hvort styttri
vinnuvika gæti haft jákvæð
áhrif á streitu fólks og sjúk-
dóma sem henni tengjast.
Morgunblaðið/Styrmir Kári
HEILSA Vísindamenn á Ítalíu hafa þróað fullkomna gervihönd sem gerir notand-anum kleift að finna snertingu. Til að höndin virki sem skyldi þarf fullkom-inn tölvubúnað sem notandinn ber á bakinu. Rafskaut á upphandleggnum
fá skilaboð frá tölvunni um áferð þeirra hluta sem snertir eru.
Gervihönd sem greinir snertingu
30 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7.1. 2018
Til stendur að í 11. útgáfu flokkunarkerfis Alþjóða-
heilbrigðismálastofnunarinnar um sjúkdóma (ICD) verði
leikjafíkn í fyrsta skipti skilgreind sem sjúkdómur.
BBC upplýsir að í drögum að nýjustu útgáfunni sé sjúk-
dómnum lýst sem ítrekaðri leikjanotkun sem tekin er fram
yfir aðra iðju daglegs lífs. Ný útgáfa ICD mun koma út á
þessu ári, en 10. útgáfan kom út árið 1992.
Samkvæmt nýju útgáfunni kann fólk að vera haldið leikja-
fíkn ef það hefur takmarkaða stjórn á því hversu oft, mikið
eða lengi það spilar leiki; ef það gefur leikjanotkun vaxandi
forgang fram yfir aðra iðju, og ef haldið er áfram að spila
þrátt fyrir að leikjanotkunin sé farin að hafa neikvæð áhrif.
Til að einstaklingur teljist haldinn leikjafíkn ættu einkenn-
in að hafa varað í a.m.k. tólf mánuði, nema þau séu þeim
mun alvarlegri.
Leikjafíkn virðist vera vaxandi vandamál víða um heim,
en sérfræðingar segja tilvikin þó enn tiltölulega fátíð, og að
það þurfi ekki endilega að vera mikið áhyggjefni fyrir for-
eldra ef börnin þeirra hafa brennandi áhuga á tölvuleikjum.
ai@mbl.is
SJÚKDÓMASKRÁIN ENDURSKOÐUÐ
Leikjafíkn flokkuð sem sjúkdómur
Frá leikjamóti háskólanemenda. Að spila tölvuleiki er
góð skemmtun, en fer úr böndunum hjá sumum.
Morgunblaðið/Kristinn
Sími 775 1832 | Happie furniture - húsgögn
Sérsmíðuð húsgögn
fyrir heimili og fyrirtæki
Happie furniture
Draumasmíði