Morgunblaðið - 12.03.2018, Page 26

26 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 12. MARS 2018
Bragð af
vináttu
• Hágæða gæludýrafóður
framleitt í Þýskalandi
• Bragðgott og auðmeltanlegt
• Án viðbættra litar-, bragð- og rotvarnarefna
Útsölustaðir: Byko, Dýraland, Gæludýr.is, 4 loppur, Multitask, Launafl, Vélaval, Landstólpi.
Svavar Knútur og gömlu góðu söngperlurna
Ánægðar Ólafía Harðardóttir og Gréta Guðmundsdóttir í Hannesarholti.
Glaðar Þorgerður Guðfinnsdóttir og Hanna Rún Eiríksdóttir.
VIÐTAL
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Undanfarinn áratugur hefur verið
sannkallað blómaskeið í íslensku tón-
listarlífi. Á öllum sviðum hefur verið
mikil gróska, íslensk bönd orðið
heimsfræg og íslensk tónskáld látið
að sér kveða bæði í Evrópu og
Bandaríkjunum.
Sigtryggur Baldursson, fram-
kvæmdastjóri Útflutningsskrifstofu
íslenskrar tónlistar (Útón), segir að
með auknum stuðningi hins opinbera
frá og með 2012 hafi tónleikhald ís-
lensks tónlistarfólks erlendis stór-
aukist. „Árið 2012 reiknaðist okkur til
að tónleikarnir hafi verið um 700 tals-
ins, en árið 2013 voru þeir orðnir um
1.400 sem er tvöföldun á milli ára. Á
kollegum mínum hjá útflutnings-
skrifstofum tónlistar annars staðar í
Evrópu heyri ég að fólki þykir þetta
íslenska útflutnings-sumar merkilegt
fyrirbrigði og er nú svo komið að við
eigum fleiri alþjóðlega þekkt tónlist-
aratriði en flest önnur norræn lönd.“
Kreppa, samstarf
og góðar fyrirmyndir
Margir þættir hafa virkað saman
til að skapa þetta blómaskeið. Einn
mikilvægur áhrifavaldur var stofnun
Útón sem hefur frá árinu 2006 unnið
að því að auka hróður íslenskrar tón-
listar um allan heim. Í síðustu viku
efndi Útón til tíu ára afmælisveislu,
þó tæknilega hafi skrifstofan þá verið
orðin 11 ára gömul en kennitala Útón
er frá árinu 2007. Segir Sigtryggur að
dregist hafi að halda upp á tíu ára af-
mælið vegna anna og pólitískra vær-
inga á síðasta ári sem urðu til þess að
tafðist að endurnýja þriggja ára sam-
starfssamning Útón og mennta-
málaráðuneytisins. Er samningurinn
núna í höfn og gildir til 2020.
Fleira hefur orðið til þess að efla ís-
lenskt tónlistarfólk og nefnir Sig-
tryggur efnahagshrunið sem dæmi:.
„Rannsóknir hafa sýnt að hrunið
hafði hvetjandi áhrif á allar list-
greinar á Íslandi og tónlistarlífið þar
á meðal. Kreppan virðist hafa orðið til
þess að fólk leitaði meira inn á við og
fann sér útrás í listunum. Einnig virð-
ist það vera styrkleiki íslenskrar tón-
listar að mikil samvinna á sér stað
þvert á listaheiminn, og mikil sam-
verkun á milli listafólks úr ólíkum átt-
um. Það kann að vera ein skýringin á
því að hér hafa orðið til skemmtilegar
blöndur af tónlist sem þykja nokkuð
sérstakar og erfitt að flokka í tiltekin
hólf.“
Góðar fyrirmyndir hafa líka rutt
brautina samhliða því að tónlistar-
markaðurinn hefur orðið dreifstýrð-
ari og auðveldara en nokkru sinni fyr-
ir neytendur að finna tónlist eftir sínu
höfði frekar en að þurfa að láta sér
nægja misgott úrvalið í næstu plötu-
búð. „Ungt fólk á Íslandi sem hefur
áhuga á tónlist hefur mjög sterkar
fyrirmyndir, og voru Björk og Sigur
Rós lengi stærstu sendiherrarnir þó
fleiri hafi bæst við í seinni tíð. Mark-
aðurinn býður tónlistarfólki síðan
upp á að skapa tónlist á eigin for-
sendum, eftir eigin höfði, frekar en að
verða að eltast við einhverjar stað-
almyndir til að geta átt möguleika á
að koma sér á framfæri.“
Sigtryggur bendir líka á þann
grundvallarmun á íslenskum tónlist-
armönnum og erlendum kollegum
þeirra að íslenski markaðurinn er
smár, sem knýr stéttina til útrásar.
„Íslenskt tónlistarfólk sem er alvara
með sinni tónlist þarf að komast úr
landi, og íslenski markaðurinn er of
smár til að hægt sé að lifa af honum
með góðu móti. Til samanburðar eru
Danmörk, Finnland og Noregur með
meira en fimm milljónir íbúa hvert
um sig og í Svíþjóð búa nærri 10
milljón manns.“
Tónlist fyrir myndefni
vaxandi tekjustofn
Á undanförnum tíu árum hefur
tekjuumhverfi íslensks tónlistarfólks
lika breyst. Styrkjum hefur fjölgað,
sjóðirnir stækkað, og markaðurinn
fyrir tónlist breyst töluvert. Í rann-
sókn sem Útón og Samtök tónlistar-
rétthafa létu framkvæma kom í ljós
að hartnær þriðjungur íslensks tón-
listarfólks hefur tónlistina sem sitt
aðalstarf. „Tónlistarstreymi er að
koma inn sem mikilvæg tekjulind á
síðastliðnum árum en á sama tíma
hefur vægi plötusölu fallið og fyrir
flesta er stærsti tekjustofninn lifandi
flutningur á tónlist,“ segir Sig-
tryggur.
Smæð íslenska
markaðarins
krefst útrásar
 Sigtryggur vill stofna tónlistarklasa
og lítur á tónlist sem sprotageira
Morgunblaðið/Kristinn Magnúss
Auðlind Tónlistarsenan er orðin þjóðhagslega mikilvæg. Bara útgjöld gesta
tónlistarhátíða eins og Iceland Airwaves eru mikil innspýting. Úr safni.