Morgunblaðið - 12.03.2018, Síða 29

MENNING 29
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 12. MARS 2018
ICQC 2018-20
:
Glæsilegt páskablað
fylgirMorgunblaðinu
föstudaginn 23.mars
NÁNARI UPPLÝSINGAR:
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105
kata@mbl.is
PÖNTUN AUGLÝSINGA:
fyrir mánudaginn 19. mars.
–– Meira fyrir lesendur
SÉRBLAÐ
Girnilegar uppskriftir af veislumat
og öðrum gómsætum réttum
ásamt páskaskreytingum,
páskaeggjum, ferðalögum og fleira.
AF MYNDLIST
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Einhver leiðigjarnasta og vitlausasta
umræða um myndlist sem heyrist er
sú hvort málverkið sé dautt. Sem það
getur ekki verið, enda málverkið –
með öllum þeim endalausu mögu-
leikum sem felast í þessu orði – einn
þeirra mörgu miðla sem myndlistar-
menn geta gripið til og beitt í sköpun
sinni. En hitt er þó rétt að á undan-
förnum áratugum hefur málverkið
verið mismikið í tísku hjá þeim sýn-
ingarstjórum sem áhrifamiklir teljast
á hverjum tíma, og í þeim söfnum og
sýningarstöðum sem einkum er horft
til. Fyrir vikið eru nýjungar í miðl-
inum mis-sýnilegar, frá einu ári til
annars. Hluti myndlistarmanna held-
ur þó alltaf áfram að starfa að sinni
list í sífelldri glímu við þetta form,
málverkið, (rétt eins og aðrir glíma
við þrívíð verk, innsetningar, ljós-
mynda- eða myndbandsverk…) og
inni á milli er fólk sem tekst að koma
með nýjungar og ferskar, áhrifamikl-
ar hugmyndir.
Um þessar mundir er málverkið af-
ar áberandi í samtímamyndlistinni. Fí-
gúratíft og abstrakt, tví- eða þrívítt;
ótalmargir listamenn leita út um allt
leiða til að tjá sig í miðlinum. Það mátti
sjá á síðasta Whitney-tvíæringi í New
York – fulltrúar málara hafa ekki ver-
ið jafn margir á þeirri sýningu í ára-
tugi, það má sjá í galleríum stórborga
austanhafs sem vestan og málverkið
er nú víða hyllt á sýningum stærstu
safna. Ein þeirra athyglisverðu sýn-
inga er í Tate Britain í London, All
Too Human nefnist hún og undirtitill-
inn skýrir rammann: Bacon, Freud
and a Century of Painting Life.
Myndefnið teygt og togað
Í Tate Modern er áhorfandinn
leiddur gegnum ellefu sali þar sem
völdum verkum fígúratífra málara
og áhrifavalda í breski myndlist síð-
ustu öldina hefur verið stillt upp.
Horft er til listamanna sem tjáð hafa
í málverkum lífið í kringum sig, og
hafa teygt og togað möguleika mið-
ilsins. Sumir máluðu alltaf fyrir-
myndir sem þeir höfðu fyrir framan
sig, ættingja, vini eða elskhuga, eða
landslag nærumhverfisins. Aðrir
hafa viðað að sér allrahanda mynd-
efni og hugmyndum að vinna úr
ímyndaðar senur eða frásagnir.
Sýningin byrjar á verkum lista-
manna á borð við W.R. Sickert, So-
utine og Stanley Spencer, þá hafði
William Coldstream áhrif, með ná-
kvæmum portrettum, og Slade-
skólinn. Þar kemur ungur Lucian
Freud inn, annar tveggja risa á sýn-
ingunni og í þessari sögu, en hann
kenndi við skólann. 17 verk eftir
Freud eru á sýningunni, heillandi í
nákvæmninni og túlkun á fólki. Og
mjög gott úrval verka eftir hinn ris-
ann, Francis Bacon. Þegar nær kem-
ur okkur í tíma verða konur áhrifa-
meiri, Paula Rego til dæmis, Jenny
Saville og Celia Paul. Síðastnefnda
varð ung ástkona og barnsmóðir
Freuds, sem var þá á sextugsaldri.
Sjá má áhrif frá honum í verkunum
en þau eru engu að síður persónuleg
og áhrifamikil, þar sem Paul málar
sjálfa sig og ættingja á afhjúpandi
hátt. Og þannig er þessi ágæta sýn-
ing; ein sýn á sögu miðils og efnistök;
spennandi sýn á möguleika og mikil-
vægi málverksins í breskri myndlist
liðnnnar aldar. Á fjölæran miðil sem
blómstrar enn.
Mennskan í
málverkinu
Fjölskylda Paula Rego (f. 1935): „The Family,“ 1988. Akríllitir á pappír sem
límdur er á striga, 213 x 213 cm. Upplifanir kvenna eru oft myndefni Rego.
Mannamyndir Til vinstri : Celia Paul
(b.1959): „Painter and Model,“ 2012.
137 x 76 cm. Að ofan: Francis Bacon
(1909-1992). „Study for Portrait of
Lucian Freud ,“ 1964. 198 x 148 cm.
Eiginkona Lucian Freud (1922-2011). „Girl with a White Dog,“ 1950-51. Olíulitir á striga, 76 x 102 cm. Verk
frá fyrra tímabili Freuds, málað með fínlegum penslum af mikilli nákvæmni. Seinna hlóð hann litunum upp.
Kona Jenny Saville (f.1970). „Reverse,“ 2002-3. Olíulitir á striga,
213 x 249 cm. Saville vinnur eftir ljósmyndum, flennistór verk.
 Fígúratíft málverk í Tate-safninu
© Jenny Saville. Með leyfi listamannsins og Gagosian.
Marlborough International Fine Art © Paula Rego
© Celia Paul and Victoria Miro, London
© Tate
© The Estate of Francis Bacon. DACS, London