Morgunblaðið - 24.03.2018, Page 2

Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Ráðherra Með stofnun dómstólsins
er verið að tryggja sjálfstæði.
Dómstóll um endurupptöku
 Sigríður Andersen dómsmálaráðherra lagði fram frumvarp um endurupptöku-
dómstól  Hæstiréttur yrði bundinn af niðurstöðunni  Verði skipaður fjórum
Andri Steinn Hilmarsson
ash@mbl.is
Endurupptökudómur kemur í stað
endurupptökunefndar, nái nýtt
frumvarp Sigríðar Andersen dóms-
málaráðherra fram að ganga en
frumvarpið lagði hún fram á Alþingi
í gær og hyggst mæla fyrir því strax
eftir páska.
Dómsmálaráðherra segir að með
stofnun þessa nýja dómstóls sé verið
að tryggja sjálfstæði dómstóla þann-
ig að framkvæmdavaldið leggi ekki
mat á hvort endurupptaka eigi
dóma. „Menn hafa bent á að endur-
upptökunefnd sé stjórnsýslunefnd,
sem er hluti af framkvæmdavaldinu,
og það sé óeðlilegt að hún hafi það
vald að ákveða hvort dómar skuli
enduruppteknir eða ekki,“ segir Sig-
ríður Andersen.
Dómstóllinn skipaður fjórum
Réttarfarsnefnd lagði grunninn að
frumvarpinu fyrir ráðherra en lagt
er til að dómstóllinn verði skipaður
fjórum einstaklingum, einum úr
hverju dómstiganna þriggja; héraðs-
dómi, landsrétti og hæstarétti, auk
eins sem yrði skipaður eftir auglýs-
ingu að uppfylltum skilyrðum um
hæfi til að geta gegnt stöðu dómara.
Þrír dómarar kveða upp niðurstöðu
hverju sinni, en dómari þess dóm-
stigs sem hafði dæmt í því máli sem
óskað er eftir endurupptöku á mun
sitja hjá við meðferð þess hjá endur-
upptökudómi.
Sigríður segir að Hæstiréttur hafi
fyrir tveimur árum komist að þeirri
niðurstöðu að endurupptökunefnd
gæti ekki fellt dóma dómstóla úr
gildi þar sem slíkt stæðist ekki
stjórnarskrá. Á því yrði breyting
með tilkomu endurupptökudómstóls
því Hæstiréttur væri þá bundinn af
niðurstöðu hans.
2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. MARS 2018
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Sigurður Nordal vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/senda grein Prentun Landsprent ehf.
„Við munum
herða á kröfum
okkar og nú er
svo komið að
framhaldsskóla-
kennarar ræða í
fullri alvöru að
boða verkfall.
Möguleikinn er
að minnsta kosti
fyrir hendi þótt
vonandi komi
ekki til slíkra aðgerða,“ segir Guð-
ríður Arnardóttir, formaður Félags
framhaldsskólakennara. Samninga-
nefnd félagsins hefur verið boðuð til
fundar næstkomandi mánudag þar
sem farið verður yfir stöðuna í yfir-
standandi viðræðum. Í framhaldinu
verða trúnaðarmenn úr skólunum
mögulega kallaðir saman til funda
strax eftir páska. Samningar félags-
ins við viðsemjandann runnu út í
ágúst 2016 en friðarskylda gilti þó
fram í október í fyrra.
Framhaldsskólakennarar og ríkið
gerðu sín í milli kjarasamning árið
2014 og meðal ákvæða þar var nýtt
vinnumat auk þess sem meta átti
áhrif þeirra miklu kerfisbreytinga
sem stytting framhaldsskólanáms úr
fjórum árum í þrjú hefur haft á starf
kennara. Við það segir Guðríður
ekki hafa verið staðið. Henni finnst
skjóta skökku við að á sama tíma og
fullyrt er að framlög til framhalds-
skólanna hafi aukist um 1.290 millj-
ónir króna á milli ára strandi gerð
nýrra kjarasamninga á vanefndum
ráðuneytisins, meðal annars vegna
fjárskorts.
Allt verði efnt
„Við tökum þetta alla leið og göng-
um ekki frá borði með viðsemjend-
um okkar fyrr en allt í fyrri samningi
hefur verið efnt,“ segir Guðríður og
minnir á að fyrir liggi úrskurður fé-
lagsdóms um þau efnisatriði sem
samið hafi verið um en ekki efnd.
sbs@mbl.is
Málið tekið alla leið og verk-
fallsboðun er í umræðunni
 Félag framhaldsskólakennara kallar á samninganefndina
Guðríður
Arnardóttir
Alþingi samþykkti í gær lagabreyt-
ingu á kynferðisbrotakafla almennra
hegningarlaga með 48 atkvæðum
gegn engu. Einn sat hjá.
Breytingin felur í sér breytta skil-
greiningu kynferðisbrota og er með
lagabreytingunni skerpt á orðalagi
þar um, þá sérstaklega um sam-
þykki við kynlífsathafnir. Segir í
þessum nýsamþykktu lögum að
nauðgun felist í samræði eða kyn-
ferðismökum við mann án sam-
þykkis viðkomandi. Segir í lögunum:
„Samþykki telst liggja fyrir ef það
er tjáð af frjálsum vilja. Samþykki
telst ekki liggja fyrir ef það er fengið
með ofbeldi, hótunum eða annars
konar ólögmætri nauðung.“
Steinunn Gyðu- og Guðjónsdóttir,
verkefnastýra hjá Vegamótum,
fagnar hinum nýsamþykktu lögum í
samtali við Morgunblaðið og segir
þau endurspegla breytt viðhorf sam-
félagsins til kynferðisbrota. „Það
hefur orðið mikil breyting á almenn-
um vettvangi um hvað felst í nauðg-
un,“ segir Steinunn. „Við erum sem
samfélag farin að skilgreina nauðg-
un þar sem skortur er á samþykki.“
Steinunn segir að gömlu lögin hafi
gert ráð fyrir að nauðgun hafi falið í
sér innrás í líkama manneskju með
ofbeldi eða hótunum um það og þess
vegna hafi umræðan oft „farið að
snúast um hvort hún barðist á móti
og meiri áhersla lögð á verknaðar-
aðferðirnar en það sem nauðgunin
raunverulega fólst í, sem er brot á
kynfrelsi manneskjunnar“, segir
Steinunn.
Á sama tíma og Steinunn fagnar
skýrum stuðningi á Alþingi á hún
ekki von á að ný lög breyti miklu fyr-
ir brotaþola kynferðisofbeldis.
„Við stöndum frammi fyrir kerfi
þar sem konum er oft ekki trúað,“
segir Steinunn. ash@mbl.is
Breyttur
kynferðis-
brotakafli
 Breytt viðhorf að
mati Stígamóta
Morgunblaðið/Ernir
Druslugangan Nýju lögin fela í sér
breytta skilgreiningu á brotum.
Lið Fjölbrautaskólans í Garðabæ bar sigur úr
býtum í úrslitaþætti spurningakeppni fram-
haldsskólanna, Gettu betur, á RÚV í gærkvöldi.
FG fékk 34 stig en lið Kvennaskólans í Reykjavík
24 og voru úrslit ráðin þegar enn átti eftir að
spyrja tveggja spurninga. Brutust þá út mikil
fagnaðarlæti, en þetta er í fyrsta sinn sem
Garðabæjarskólinn sigrar í keppninni, sem var
fyrst efnt til 1986. Lið FG skipuðu Jóel Ísak
Jóelsson, Gunnlaugur Hans Stephensen og Guð-
rún Kristín Kristinsdóttir. „Ég held að mér hafi
aldrei liðið jafn vel,“ sagði Gunnlaugur við
blaðamann að lokinni keppni. Sigrinum lýsti lið-
ið sem afrakstri vinnu og þrotlausra æfinga
undanfarið. olofr@mbl.is, sbs@mbl.is
Innlifun á sigurstundu í Gettu betur
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Héraðsdómur Reykjavíkur hefur
dæmt karlmann á fertugsaldri,
Þórð Juhasz, í fjögurra ára fangelsi
fyrir að hafa nauðgað 14 ára stúlku
2016. Henni á hann einnig að greiða
1,6 milljónir króna í bætur, auk
vaxta. Maðurinn var ákærður fyrir
að hafa sótt stúlkuna og ekið með á
afvikinn stað, haft við hana mök og
nýtt yfirburði sína gagnvart henni.
Vegna rannsóknar lagði lögregla
hald á tölvu ákærða. Þar fundust
ýmis gögn um einstaklinga, svo sem
um kynferðislegar athafnir. Í síma
brotaþola fundust gögn sem stað-
festu samskipti hennar og ákærða.
Ákærði neitaði sök og staðhæfði
fyrir dómi að kynferðislegar at-
hafnir sínar og brotaþola hefðu ver-
ið með samþykki. Maðurinn var í
héraðsdómi 2008 dæmdur í eins árs
fangelsi fyrir manndráp af gáleysi.
Dæmdur í fjögurra
ára fangelsisvist
fyrir nauðgun
Innheimtu veggjalda í Hvalfjarðar-
göngum mun að öllum líkindum
ljúka síðari hluta september á
þessu ári. Frá þessu var greint í
gær á aðalfundi Spalar ehf. sem á
og rekur göngin. Vegagerðin tekur
við mannvirkinu þegar innheimtu
lýkur og er það í samræmi við þá
samninga sem gerðir voru þegar
tekin var ákvörðun um fram-
kvæmdir. Nákvæm dagsetning í
þessu sambandi ætti að liggja fyrir
í maímánuði.
Skuldbindingar Spalar eru nú
um 1,3 milljarðar króna. Stærsti
bitinn þar er endurgreiðsla veg-
lykla og afsláttarkorta til við-
skiptavina þegar gjaldtöku verður
hætt, eða 422 millj. kr. Útlit er fyrir
mikla aukningu umferðar um göng-
in nú í mars frá sama mánuði í
fyrra. sbs@mbl.is
Ókeypis verður í
Hvalfjarðargöngin
í september