Morgunblaðið - 24.03.2018, Qupperneq 30

30 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. MARS 2018
Allt útlit er fyrir æsispenn-andi lokasprett áskor-endamótsins í skák semnú stendur yfir í Berlín,
en Bandaríkjamaðurinn Fabiano
Caruana heldur hálfs vinnings for-
ystu á Aserann Shakhriyar Mamed-
yarov þegar fjórar umferðir eru
eftir. Átta skákmenn unnu sér rétt
til þátttöku í áskorendamótinu og
tefla þeir tvöfalda umferð. Fyrsta
sætið skiptir öllu máli, því að sigur-
vegarinn vinnur réttinn til að skora
á heimsmeistarann Magnús Carl-
sen í einvígi um heimsmeistaratit-
ilinn sem mun hefjast í London 9.
nóvember næstkomandi. Staðan
eftir jafnteflisskák efstu manna á
fimmtudaginn er þessi:
1. Caruana 6½ v. (af 10) 2.
Mamedyarov 6 v. 3. Grischuk 5½ v.
4.-5. Karjakin og Ding 5 v. 6. Kram-
nik 4½ v. 7. So 4 v. 8. Aronjan 3½ v.
Þar sem Elo-stigamunur á kepp-
endum er sáralítill og varla mark-
tækur virtust allir keppendur eiga
sigurmöguleika við upphaf móts.
Armenar, sem eignuðust heims-
meistara árið 1963 þegar Tigran
Petrosjan vann Mikhael Botvinnik
12½:9½ í Moskvu, hafa lengi alið þá
von í brjósti að Aronjan myndi feta í
fótspor níunda heimsmeistarans.
Aronjan hefur hins vegar ekki náð
sér á strik; hann situr einn í neðsta
sæti og á enga möguleika á sigri.
Vladimir Kramnik fékk 2½ vinn-
ing úr fyrstu þrem skákunum en
hreppti þá mikinn mótbyr, tapaði
fjórum skákum en vann þó aftur í
10. umferð. Kínverjinn Ding hefur
gert jafntefli í öllum tíu skákum
sínum. Sergei Karjakin vann síð-
asta áskorendamót en er ekki lík-
legur til að ná þeim frábæra enda-
spretti sem honum er nauðsynlegur
og einungis Alexander Grischuk
virðist geta blandað sér í baráttu
Caruana og Mamedyarovs um sig-
urinn.
Hvað samsetningu keppendalista
mótsins varðar er það að segja að
manni finnst að Vachier-Lagrave
og Nakamura ættu að vera þarna.
Það er eins og Rússarnir nái alltaf
að fjölmenna eftir einhverju reglu-
verki sem virðist henta þeim vel. Þó
hafa þeir fyrir löngu glatað forystu-
hlutverki sínu í skákheiminum.
Fjölmargar skemmtilegar skákir
hafa séð dagsins ljós en stórbrotinn
sigur Kramniks yfir Aronjan ber af
öðrum:
Áskorendamótið í Berlín 2018; 2.
umferð:
Levon Aronjan – Vladimir
Kramnik
Spænskur leikur
1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. Bb5 Rf6 4.
d3 Bc5 5. Bxc6 dxc6 6. 0-0 De7 7. h3
Hg8!
„Þetta er bara eins og Benóný sé
að tefla,“ sagði Jón L. Árnason um
þennan frumlega hróksleik. Svartur
er þess albúinn að ráðast fram með
g-peðið eins og Benóný gerði oft í
spænska leiknum.
8. Kh1 Rh5 9. c3 g5 10. Rxe5 g4!
Annar bráðsnjall leikur sem bygg-
ist á hugmyndinni 12. hxg4 Dh4+
13. Kg1 Rg3! og mátar á h1.
11. d4 Bd6 12. g3 Bxe5 13. dxe5
Dxe5 14. Dd4 De7 15. h4 c5 16. Dc4
Be6 17. Db5 c6 18. Da4 f5!
Herjar á hvítu reitina, 19. exf5 má
svara með 19. … Rxg3+! t.d. 20.
fxg3 Bd5+ 21. Kg1 De2 og mátar.
19. Bg5 Hxg5!
Vitaskuld kýs hann hraðann og
frumkvæðið.
20. hxg5 f4! 21. Dd1 Hd8 22. Dc1
fxg3 23. Ra3 Hd3 24. Hd1
Reynir að spyrna við fótum en
slagkrafturinn í næsta leik Kram-
niks er mikill.
24. … Bd5! 25. f3 gxf3 26. exd5
De2!
Leyfir leppun drottningarinnar.
Hugmyndin skýrist strax í næsta
leik.
27. He1 g2+!
Glæsilegur lokahnykkur. Nú er
28. Kh2 (28. Kg1 strandar á 28. …
f2+) svarað með 28. … g1(D)+! 29.
Kxg1 f2+ og vinnur. Aronjan gafst
upp.
Skák
Helgi Ólafsson
helol@simnet.is
Caruana líklegasti áskor-
andi Magnúsar Carlsen
Morgunblaðið/Ómar Óskarsson
Fabiano Caruana Líklegastur til að verða áskorandi Magnúsar Carlsen.
Bandaríkjamaðurinn er hér að tafli á Reykjavíkurskákmótinu 2012.
Sími 555 2992 og 698 7999
• Við hárlosi
• Mýkir liðina
• Betri næringar-
upptaka
Náttúruolía sem hundar elska
Við höfum notað Dog Nikita hundaolíu fyrir hundana
okkar í 3 ár og við erum ekkert á því að hætta.
Feldurinn á þeim er mjúkur, fallegur og hárlosið á
þeim gengur fyrr yfir. Þófarnir eru mjúkir og sléttir
en ekki harðir og grófir eins og þeir verða oft.Við
mælum með Dog Nikita hundaolíu.
Páll Ingi Haraldsson
EldurÍs hundar
Við mælum með Dog NIKITA hundaolíu
NIKITA hundaolía - Selaolía fyrir hunda
• Gott við exemi
• Betri og sterkari
fætur
Talið er að yfir þrjú
hundruð þúsund íbúar
Bandaríkjanna og Kan-
ada séu af íslenskum
ættum. Tímabil hinna
miklu þjóðflutninga til
Norður- Ameríku er
jafnan talið vera frá
1870 til 1914 og áætlað
að um fimmti hver Ís-
lendingur hafi þá flust
vestur.
Allt frá 1996 þegar
Vesturfarasetrið á Hofsósi var stofnað
hefur hver atburðurinn rekið annan til
eflingar samskipta Íslendinga við
Bandaríkja- og Kanadamenn af ís-
lenskum ættum. Ört vaxandi áhugi er
hér á landi á að þekkja sögu þeirra
ættingja sem fluttu til Ameríku, bæði
þeirra sem löngu eru gengnir og hinna
sem enn eru á lífi. Að sama skapi breið-
ist út áhugi afkomenda íslenskra land-
nema vestra á að kynnast uppruna sín-
um ekki aðeins ættfræðinni heldur
einnig lífi, sögu og staðháttum forfeðr-
anna sem yfirgáfu gamla landið.
Almennt er talið vestra að eitt
stærsta skrefið, á seinni árum, við að
efla tengslin við Ísland og auka meðvit-
und um íslenskan uppruna hafi verið
tekið árið 1999 þegar hleypt var af
stokkunum svokölluðu Snorraverkefni.
Snorraverkefnið er þríþætt, ungmenni
frá N-Ameríku koma til Íslands og
dvelja hér í sex vikur, fá fræðslu um
land og sögu, ferðast um og hitta ætt-
ingja sína. Þessi ungmenni hafa heim
komin sannarlega sett mark sitt á sam-
félagið og félagsstarf í íslensku byggð-
unum í Vesturheimi. Í öðru lagi fara ís-
lensk ungmenni vestur þar sem þau
dvelja í góðu yfirlæti og eiga samskipti
við ættingja þar. Þriðji hópurinn innan
Snorraverkefnisins er fólk frá N-
Ameríku, komið yfir þrítugt sem kem-
ur hingað til að fræðast, sjá landið og
hitta ættingja.
Hægt er að telja fjölmargt annað
sem gert er til að efla tengslin milli Ís-
lendinga og fólks af íslenskum ættum í
N-Ameríku en nú hin seinni ár hefur
ekki farið fram hjá neinum sem áhuga
hefur á þessum samskiptum að sjálfs-
eignarstofnunin „Icelandic Roots“ hef-
ur boðið stóraukna þjónustu við að
veita upplýsingar um sögu og ættfræði
vesturfaranna. Upphafið má rekja til
gagnagrunns sem Hálfdan Helgason
byggði upp og Sunna Furstenau festi
kaup á og tók við fyrir fjórum árum.
Í gagnagrunninum eru nöfn fólks
sem hefur flust búferlum frá Íslandi.
Verið er að setja inn á vefinn nákvæm-
ar GPS-upplýsingar um staðinn/
bæinn/bújörðina sem fólkið fór frá og
hvert það flutti. Þá er skrá yfir afkom-
endurna hvar sem þeir eru nið-
urkomnir. Allar upplýsingar um fólkið
eru sannprófaðar áður en þær eru birt-
ar á vefnum og að sjálfsögðu farið í öllu
að lögum.
Undanfarin 20 ár hef ég heimsótt
flestar landnáms-
byggðir Íslendinga í
Kanada og Bandaríkj-
unum og kynnst þar
fjölda fólks af íslenskum
ættum. Einnig hef ég
verið fararstjóri margra
íslenskra hópa sem hafa
heimsótt þessar byggð-
ir. Það er einstök upp-
lifun þegar gestir frá Ís-
landi hitta ættingja
fyrir vestan í fyrsta sinn
fyrir tilstilli Icelandic
Roots. Þá er mjög
áhrifamikið að taka þátt í gleðinni
þegar afkomendur íslenskra land-
nema koma hingað til lands forfeðr-
anna og hitta skyldmenni sín sem þeir
fundu á vefnum.
Vefurinn icelandicroots.com er rek-
inn án hagnaðarsjónarmiða. Auk ætt-
fræðiþjónustunnar sem er aðalverk-
efni vefjarins veitir Icelandic Roots
styrki til þátttakenda í Snorraverk-
efninu sem vinnur að skiptiheimsókn-
um ungmenna frá Íslandi og N-
Ameríku eins og áður segir. Enn
fremur hefur Icelandic Roots stutt við
þáttttöku barna af íslenskum ættum í
vikudvöl í íslenskum sumarbúðum
(Icelandic Camp) í Gimli og veitt
námsstyrki til íslenskunáms við Há-
skóla Íslands.
Námskeið Icelandic Roots
Dagana 10. – 12. apríl nk. verður
námskeið á vegum Endurmenntunar
Háskóla Íslands þar sem ættfræðivef-
urinn Icelandic Roots verður kynntur
ítarlega. Aðalkennari verður Sunna
Furstenau, höfundur og hugmynda-
fræðingur ættfræðivefjarins og með
henni verður íslenskumælandi aðstoð-
arfólk sem greiðir úr spurningum
sem upp kunna að koma.
Hér er kjörið tækifæri til að læra
að kanna á eigin spýtur ættir og sögu
vesturfaranna, afkomenda þeirra og
skyldleika þeirra við bæði núlifandi og
látna Íslendinga. Vefurinn er lifandi
og nýjum upplýsingum er daglega
bætt inn á hann. Þátttakendur í nám-
skeiðinu þurfa ekki að vera þraut-
þjálfaðir tölvunotendur, áhugi er í
raun allt sem þarf.
Snemmskráningu á námskeiðið
lýkur 31. mars nk. Sjá:
www.endurmenntun.is/namskeid
Rætur á Íslandi
Eftir Almar
Grímsson
» Ört vaxandi áhugi er
hér á landi á að
þekkja sögu ættingja
sem fluttu til Ameríku,
bæði þeirra sem löngu
eru gengnir og hinna
sem enn eru á lífi.
Almar
Grímsson
Höfundur er er áhugamaður um auk-
in tengsl Íslands við afkomendur ís-
lenskra landnema í Vesturheimi
almar1604@gmail.com.