Morgunblaðið - 04.04.2018, Qupperneq 15

FRÉTTIR 15Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. APRÍL 2018
Funahöfða 7, 110 Reykjavík | Sími 577 6666
., '*-�-��,�rKu�,
KIEL/ - OG FRYSTITJEKI
Iðnaðareiningar
í miklu úrvali
Markmið okkar er að spara
viðskiptavinum tíma,
fyrirhöfn og fjármuni.
VANTAR ÞIG STARFSFÓLK
Handafl er traust og fagleg
starfsmannaveita með
margra ára reynslu á markaði
þar sem við þjónustum
stór og smá fyrirtæki.
Við útvegum hæfa
starfskrafta í flestar
greinar atvinnulífsins
Suðurlandsbraut 6, Rvk. | SÍMI 419 9000 info@handafl.is | handafl.is
Norður-Íshafið verður að mestu ís-
laust sum ár ef hitinn á jörðinni
hækkar um tvær gráður á Celsíus
miðað við meðalhitann við upphaf
iðnvæðingarinnar, að sögn vísinda-
manna. Þeir segja að ef hitinn hækk-
ar um 1,5°C minnki líkurnar á haf-
íslausum árum stórlega.
Markmiðið með Parísarsáttmála
197 ríkja frá desember 2015 er að
hitastig jarðar hækki ekki meira en
2°C miðað við meðalhitann við upp-
haf iðnvæðingarinnar og að leitast
verði við að halda hækkuninni undir
1,5°C.
Samkvæmt niðurstöðum rann-
sóknar, sem voru birtar í vísinda-
tímaritinu Nature Climate Change
yrði Norður-Íshafið íslaust að mestu
fjórða hvert ár ef hitastigið hækkar
um 2°C. Hækki hitinn um 1,5°C yrði
hafið íslaust að meðaltali einu sinni á
hverjum 40 árum.
„Ég bjóst ekki við því að hálf
gráða myndi skipta miklu máli, en
niðurstaðan varð sú,“ hefur frétta-
veitan AFP eftir Alexöndru Jahn,
höfundi greinar um rannsóknina og
aðstoðarprófessor við Colorado-
háskóla í Boulder.
Útbreiðslan minnkaði um 40%
Hafísinn í Norður-Íshafi var 4,64
milljónir ferkílómetra í september
síðastliðnum. Ísinn var þá talsvert
meiri en árið 2012 þegar hann var
minni en nokkru sinni fyrr, eða 3,39
milljónir ferkílómetra. Lang-
tímaþróunin er þó óyggjandi því að
lágmarksútbreiðsla hafíssins hefur
minnkað um 40% að meðaltali á síð-
ustu fjórum áratugum.
Vísindamenn spá því að Norður-
Íshafið verði íslaust að mestu á
sumrin um miðja öldina ef losun
gróðurhúsalofttegunda verður ekki
minnkuð verulega eins og gert er
ráð fyrir í Parísarsáttmálanum.
Samkvæmt skilgreiningu vísinda-
mannanna er þá miðað við að haf-
ísinn verði minna en milljón ferkíló-
metrar við norðurheimskautið.
Mjög líklegt er að hlýnun jarðar á
síðari helmingi 20. aldar megi rekja
til aukningar gróðurhúsalofttegunda
í lofthjúpi jarðar, að því er fram
kemur í grein á vef Veðurstofu Ís-
lands. Þar segir að um 20-30% af
þeim plöntu- og dýrategundum sem
hafa verið rannsakaðar verði í auk-
inni útrýmingarhættu ef hlýnun fer
yfir 1,5 til 2,5°C. Ef hlýnun fer yfir
þessi mörk samfara aukningu kol-
tvíoxíðs í andrúmslofti megi ætla að
miklar breytingar verði á vistkerf-
um. Aukið magn koltvísýrings í and-
rúmsloftinu valdi því að sjórinn verði
súrari en áhrif súrnunarinnar á líf-
ríki hafsins séu enn ókunn.
bogi@mbl.is
Hafísinn í Norður-Íshafi
Meðalstærð
ísbreiðunnar frá
1981
Svæði sem var þakið
hafís í september
2017
Á síðasta ári
var þykkur ís
21% breiðunnar,
en hann var
45% árið 1985
Byggist á
skýrslunni
Arctic Report
Card 2017
GRÆNLAND
KANADA
RÚSSLAND
NOREGUR
ÍSLAND
ALASKA
Hækki hitastig jarðar um 2oC miðað viðmeðalhitann við upphaf
iðnvæðingarinnar verður Norður-íshafið íslaust aðmeðaltali fjórða
hvert ár. Hækki hitinn um 1,5oCminnka líkurnar á því í einn ámóti 40,
aðmati vísindamanna
Heimild: NASA/NOAA: Arctic Report Card/Nature Climate Change
Hálf gráða hefði
mikil áhrif á ísinn
 Norður-Íshafið íslaust fjórða hvert ár?
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Leiðtogar Eistlands, Lettlands og
Litháens ræddu við Donald Trump
Bandaríkjaforseta í Hvíta húsinu í
gær og hvöttu hann til að fjölga
bandarískum hermönnum í Eystra-
saltslöndunum þremur og efla loft-
varnir NATO á svæðinu.
Dalia Grybauskaité, forseti Lithá-
ens, Kersti Kaljulaid, forseti Eist-
lands, og Raimonds Vejonis, forseti
Lettlands, voru boðin í Hvíta húsið í
tilefni af því að hundrað ár eru liðin
frá því að löndin urðu sjálfstæð lýð-
veldi.
Fréttaveitan AFP hafði eftir hátt
settum embættismanni frá Litháen
að forsetar Eystrasaltsríkjanna
hefðu óskað eftir því að Bandaríkin
sendu þangað Patriot-varnarflaugar
oftar til heræfinga og að eldflauga-
varnarkerfi Atlantshafsbandalags-
ins í Evrópu næði til landanna
þriggja. „Ég vona að Bandaríkja-
menn og aðrir bandamenn okkar
skilji að lofthelgi Eystrasaltsland-
anna þarfnast meiri verndar,“ sagði
Grybauskaité í viðtali við ríkissjón-
varp Litháens fyrir fundinn í Hvíta
húsinu. „Það er mikilvægt að banda-
rískt herlið verði varanlega í öllum
Eystrasaltsríkjunum.“
Hafa minni áhyggjur af Trump
Ráðamenn í Eystrasaltslöndunum
höfðu áhyggjur af sigri Donalds
Trumps í forsetakosningunum
vestanhafs í nóvember 2016, meðal
annars vegna yfirlýsinga hans um að
NATO væri úrelt og tregðu hans til
að gagnrýna Vladimír Pútín, forseta
Rússlands.
Skoðanakönnun sem gerð var í
Litháen á síðasta ári benti til þess að
tveir þriðju íbúa landsins treystu
ekki Trump til að taka réttar ákvarð-
anir í mikilvægum málum. Afstaða
Eystrasaltsþjóðanna til forsetans
hefur þó breyst, einkum eftir að
hann samþykkti að Bandaríkin út-
veguðu Úkraínuher flugskeyti gegn
skriðdrekum til að efla varnirnar
gegn uppreisnarmönnum sem njóta
stuðnings stjórnvalda í Rússlandi.
„Margir í Eystrasaltslöndunum
höfðu í fyrstu áhyggjur af afstöðu
hans til NATO, en dregið hefur úr
þeim á síðustu mánuðum,“ hefur
AFP eftir Kestutis Girnius, fræði-
manni við Háskólann í Vilnius.
Stjórnmálaskýrendur í Litháen telja
að sú ákvörðun Bandaríkjastjórnar
að vísa 60 meintum njósnurum
Rússa úr landi bendi einnig til þess
að Trump hafi tekið harðari afstöðu
til stjórnvalda í Rússlandi.
Báðu Trump um aukna
vernd gegn Rússlandi
 Forsetar Eystrasaltsríkjanna á fundi í Hvíta húsinu
AFP
Viðræður Donald Trump ræðir við
leiðtoga Eystrasaltslandanna.
Þýskir saksóknarar hafa óskað eftir
því að dómstóll í Slésvík-Holtseta-
landi fyrirskipi að Carles Puigde-
mont, fyrrverandi forseti héraðs-
stjórnar Katalóníu, verði framseldur
til Spánar þar sem hann hefur verið
ákærður fyrir uppreisn og misnotk-
un á opinberu fé vegna þjóðar-
atkvæðagreiðslu um sjálfstæði
Katalóníu í október.
Þýska lögreglan handtók Puigde-
mont á pálmasunnudag þegar hann
var á leiðinni til Belgíu eftir ferð til
Finnlands. Honum er nú haldið í
bænum Neu-
münster. Dóm-
stóll í Slésvík-
Holtsetalandi
þarf fyrst að
ákveða hvort
lagalegur grund-
völlur sé fyrir því
að halda Puigde-
mont í varðhaldi
meðan fjallað er
um mál hans.
Dómstóllinn úrskurðar síðar hvort
framselja eigi Puigdemont sem get-
ur áfrýjað úrskurðinum til dómstóls
þýska sambandsríkisins.
Þýskir dómstólar geta ekki sam-
þykkt framsal nema hinn handtekni
sé sakaður um brot sem telst refsi-
vert samkvæmt þýsku hegningar-
löggjöfinni. Uppreisn er ekki refsi-
verð skv. þýskum lögum. Öðru máli
gegnir um landráð en slík brot þurfa
að tengjast ofbeldi. Nokkrir þýskir
lögspekingar telja líklegra að
Puigdemont verði framseldur á
grundvelli ákærunnar um misnotk-
un á opinberu fé.
Saksóknarar óska eftir framsali
 Talið er líklegra að Puigdemont verði framseldur til
Spánar fyrir misnotkun á opinberu fé en fyrir uppreisn
Carles
Puigdemont