Morgunblaðið - 27.04.2018, Blaðsíða 30

30 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. APRÍL 2018
✝ FriðbjörnGunnlaugsson
fæddist á Akureyri
15. janúar 1933.
Hann lést á líknar-
deild Landspít-
alans 11. apríl
2018. Foreldrar
Friðbjarnar voru
Gunnlaugur Frið-
riksson, smiður á
Akureyri, frá
Sandfellshaga í
Öxarfirði, f. 13.10. 1884, d.
26.9. 1972, og Sveinbjörg Sig-
urðardóttir, verkakona á
Akureyri, frá Hvammi í Lax-
árdal í Húnavatnssýslu, f.
16.11. 1905, d. 3.10. 1981. Syst-
ir Friðbjarnar sammæðra var
Elísabet María Jóhannsdóttir,
f. 10.1. 1941, d. 29.12. 1996.
Hinn 2. október 1954 kvænt-
ist Friðbjörn Sigríði Sigurðar-
Friðriki Jósafatssyni. Dætur
Freyju eru Regína, Ragna og
Halla. 4) Ása Fönn, f. 14.11.
1966. Börn Ásu eru Bertha
Þórbjörg og Björn Þórir.
Afkomendur Friðbjarnar og
Sigríðar eru nú orðnir 38.
Friðbjörn lauk gagnfræða-
prófi á Akureyri og kenn-
araprófi frá Kennaraskóla Ís-
lands 1954. Hann var kennari á
Patreksfirði frá 1954 til 1959,
skólastjóri á Stokkseyri frá
1959 til 1971 og skólastjóri í
Grindavík frá 1971 til 1977.
Friðbjörn var í námsleyfi og
stundaði nám í sérkennslu-
fræðum á Englandi 1977 til
1978. Hann kenndi við blindra-
deild Laugarnesskóla 1978 til
1983 og var sérkennari við
Álftamýrarskóla til starfsloka
2002.
Friðbjörn vann við
landmælingastörf á sumrin frá
1959 til 1971.
Hann var fulltrúi á þingum
SÍB frá 1956 til 1976.
Útför Friðbjarnar fer fram
frá Kópavogskirkju í dag, 27.
apríl 2018, klukkan 13.
dóttur, kennara
frá Djúpavík, f.
17.7. 1932, d. 5.5.
1990. Foreldrar
hennar voru Sig-
urður Pétursson,
útgerðarmaður og
símstöðvarstjóri, f.
6.3. 1912, d. 8.6.
1972, og Ína Jens-
sen húsmóðir, f.
2.10. 1911, d. 17.2.
1997.
Börn Friðbjarnar og Sigríð-
ar eru: 1) Sveinbjörg Anna, f.
9.3. 1955, gift Garðari Sig-
urvaldasyni. Börn þeirra eru
Friðbjörn Eiríkur, Vala Björg,
Friðrik Rúnar, Stefán Hjalti og
Þura Sigríður. 2) Gunnlaugur,
f. 27.3. 1959. Synir Gunnlaugs
eru Kristján Ingi og Julius
Frederik. 3) Álfheiður Freyja,
f. 11.3. 1960, í sambúð með
Elsku afi.
Nú er vegferð þinni lokið eft-
ir 85 ár og þremur mánuðum
betur.
Þú vissir vel hvað fram und-
an væri föstudaginn langa þeg-
ar þú varst fluttur á sjúkra-
húsið. Sagðir mér sjálfur að þú
yrðir hvíldinni feginn.
Í æsku minni dvaldist ég
löngum stundum hjá ykkur
ömmu á Rauðalæknum meðan
foreldrar mínir unnu að hús-
byggingu austur á Hornafirði.
Frá þeim tíma á ég einhverj-
ar mínar kærustu minningar.
Ég minnist þess hvað þú vaktir
mig alltaf blíðlega þrátt fyrir
að ég væri morgunsvæfur og
seinn í gang á morgnana. Þegar
ég hafði loksins skriðið á fætur
og sest við morgunverðarborðið
tók við stórmerkilegt sjónar-
spil.
Þú borðaðir, last blaðið og
rakaðir þig nokkurn veginn
samtímis, með annað augað á
speglinum og hitt á blaðinu,
hægri höndin hélt á suðandi
rakvélinni meðan sú vinstri
fletti og þegar þú fannst eitt-
hvað áhugavert að lesa greip
vinstri höndin skeiðina og mok-
aði upp hafragrautnum. Allt fór
þetta fram með svo skjótri
svipan, að mér þóttu skeiðarnar
vera þrjár á lofti að sjá, eins og
sverðin hjá Gunnari Hámund-
arsyni forðum.
Þú gafst mér tvær þær dýr-
mætustu gjafir sem nokkur
getur gefið öðrum; þú kenndir
mér að lesa og skrifa. Undir
leiðsögn þinni var ég orðinn
fluglæs fjögurra ára gamall og
farinn að lesa Íslendingasög-
urnar, sem þú hélst mjög að
mér.
Þegar mér þótti lesefnið orð-
ið heldur tyrfið sagðir þú að við
þyrftum að lyfta frásögninni af
blaðsíðunni, náðir í trésleifar í
eldhússkúffuna og síðan brugð-
um við okkur í líki Gunnars,
Grettis, Kára eða Skarphéðins
og skylmdumst þangað til
ömmu þótti nóg komið eða
vantaði sleifarnar í þarfari
verkefni.
Undantekningalaust leiddi
þessi leikur til þess að auka
áhuga minn á sögunum, en það
vissir þú auðvitað, enda kenn-
ari af náttúrunnar hendi og auk
þess með bréf upp á það frá
Kennaraskólanum.
Einn var sá maður sem að
þínu mati komst með tærnar
þar sem Gunnar og Skarphéð-
inn höfðu hælana, en það var
njósnari hennar hátignar,
James Bond.
Þegar von var á Bond hafðir
þú hraðar hendur og útvegaðir
miða á frumsýninguna, eins og
þú héldir að myndin glataði
einhverju af mætti sínum ef
einhver sæi hana á undan þér,
en sættir þig við að sjá mynd-
ina samtímis öðrum og þar á
meðal mér, sem þú jafnan
bauðst með.
Þið amma dvölduð flest sum-
ur æsku minnar í Bakkaseli og
þar áttum við góðar stundir.
Úti á vatni að veiða daglangt
eða inni í stofu við lestur eða
leik þegar hvítnaði í báru úti á
vatninu og þér þótti ekki óhætt
að setja út bátinn. Ég man
hvað mér þótti lyktin góð þegar
þú reyktir pípuna þína og þá
lykt tengi ég öllum þessum
góðu minningum sem rifjast
upp núna þegar að kveðjustund
er komið.
Það er mælt að fjórðungi
bregði til fósturs og fjórðungi
til nafns. Helminginn af mínu
veganesti fékk ég því hjá þér
og vona að það endist mér enn
um stund. Takk fyrir allt, afi
minn, og farðu vel.
Friðbjörn Eiríkur
Garðarsson.
Í dag kveð ég Bjössa, kæran
mág minn.
Bjössi var ekki bara mágur
minn heldur líka fóstri og fræð-
ari.
Það var eitt af lánum mínum
í lífinu að þegar ég var ellefu
ára, búsett í fámennri sveit
norður á Ströndum þar sem
ekki var í boði annað en að
sækja heimavistarskóla fjarri
heimili mínu, stóðu foreldrar
mínir frammi fyrir því að taka
ákvörðun um hvert væri hægt
að senda stúlkuna.
Á þessum tímapunkti voru
Sissa systir og Bjössi að taka
við kennarastöðum á Patreks-
firði. Þau sýndu mér þann
rausnarskap og kærleik að
bjóða mér búsetu og skólavist
hjá þeim.
Þetta er í huga mér einstakt
og skemmtilegt tímabil, en ég
dvaldi hjá þeim í tvö ár í skóla
og sumarvinnu.
Fyrir mig var þetta mikil
upplifun.
Bjössi og Sissa lögðu hjá
mér grunn að góðum gildum og
að bera virðingu fyrir fólki
hvar sem það væri statt í lífinu.
Á heimili þeirra voru allir vel-
komnir.
Mér var kennt mikilvægi
þess að fræðast ekki bara af
bókum, einnig fékk ég góða
innsýn í þjóðfélagsleg málefni.
Ég var eina barnið á heim-
ilinu og gleypti í mig hvert orð
sem fullorðna fólkið ræddi. Ég
skynjaði sterkt að ég yrði að
standa mig vel í skólanum svo
ég væri þeim ekki til skammar.
Bjössi var vel lesinn og voru
ekki ófá skiptin sem ég leitaði
hjá honum svara við hinum
ólíklegustu málum og ef hann
hafði ekki svörin á reiðum
höndum leitaði hann sér upp-
lýsinga um málið og gat ég
treyst á að svar frá honum væri
rétt.
Hann kenndi mér að koma
saman vísum og hefur sú
kennsla nýst mér vel. Hann var
kröfuharður kennari en gerði
einnig miklar kröfur til sjálfs
sín og var einstaklega vand-
virkur til orðs og æðis.
Á heimili þeirra hjóna kynnt-
ist ég í fyrsta sinn jafnrétti til
heimilisstarfa og var ég tals-
verðan tíma að venjast því að
ryksugan og uppvask væri
jafnt í höndum hans og systur
minnar. Það var ekki algengt á
þessum tíma.
Bjössi hafði fallega rödd sem
unun var að hlusta á bæði í
upplestri og söng. Það sem
hann las fyrir mig gleymdist
ekki.
Dvöl mín hjá þeim hjónum
mótaði mig mikið, ég lifði eins
og prinsessa hjá þeim.
Ég upplifði aldrei annað en
góðmennsku frá Bjössa. Trú-
lega hefur ekki verið auðvelt
fyrir nýgift hjónin að sitja uppi
með mig en aldrei var ég látin
finna það og eru árin á Patró
meðal bestu æskuára minna.
Það var mikið áfall fyrir
Bjössa þegar systir mín lést
langt um aldur fram. Þá kom í
ljós hversu vel gerður hann var
og tókst hann á við það af
æðruleysi.
Bjössi var hlédrægur maður
og var ekki mikið fyrir að trana
sér fram. Ég er ekki viss hvort
hann væri ánægður með mig
núna en ég hef reynt að ofgera
ekki lofi um hann. Það væri
ekki hans stíll.
Ég hef fyrir margt að þakka
í kynnum mínum af Bjössa.
Hann ræddi alltaf málefni við
mig eins og ég væri fullorðin og
hef ég notað þessa aðferð við
mín barnabörn og trúi þeim
boðskap hans að þannig eigi að
gera.
Ég votta börnum hans og af-
komendum samúð mína. Geng-
inn er góður maður og ein-
stakur afi.
Kristjana (Sjana).
Vorið 1954 luku 29 nemendur
kennaraprófi frá almennri deild
Kennaraskóla Íslands. Í þeim
hópi voru fulltrúar allra lands-
horna, á ýmsum aldri og með
fjölþætta reynslu að baki. Á
stund útskriftarinnar ríktu hóf-
legar efasemdir bæði meðal
hinna nýorðnu kennara og
hinna, sem verið höfðu læri-
meistarar þeirra, hvort leið
þeirra lægi greið til starfa í
skólum landsins. Sú varð þó
raunin á; ævistörf nær allra í
hópnum tengdust skólahaldi og
kennslu, fræðslumálum og
starfi að hagsmunamálum
barna, unglinga og forsjár-
manna þeirra.
Friðbjörn Gunnlaugsson var
einn þeirra sem luku kennara-
prófi 1954 og þar var einnig
bekkjarsystirin Sigríður Sig-
urðardóttir (17.7. 1932-5.5.
1990). Þau voru gefin saman í
hjónaband þá um haustið og
áttu samfylgd upp frá því með-
an báðum entist aldur.
Friðbjörn var einarður og
ótrauður áhugamaður um starf
sitt og umhverfi. Hugsjón hans
var skýr um þau mál er hann
taldi snerta almannaheill, og
hag skóla og menntunar bar
hann fyrir brjósti öðru fremur
hvert sem leið hans lá. Hann
nýtti þau tækifæri sem buðust
til þess að afla sér frekari
menntunar í fræðum sínum og
var ófeiminn við að skipta um
starfsvettvang ef svo bar undir.
Á meðan beggja naut við var
annað hjóna naumast nefnt
nema hins væri getið og þannig
minnumst við þeirra, Sissu og
Bjössa.
Friðbjörn Gunnlaugsson er
sá tuttugasti sem fellur frá úr
hópnum frá 1954. Við kveðjum
hann með virðingu og söknuði
og vottum ástvinum hans og
Sissu einlæga samúð.
Fyrir hönd Bekkjarfélagsins
Neista,
Hinrik Bjarnason.
Snemma á sjöunda áratug
síðustu aldar tóku sig til nokkr-
ir gamlir félagar úr Kennara-
skóla Íslands, kennarar af guðs
náð sem allir höfðu nú fengið
skóla til stjórnar, og keyptu
sumarbústað við Þingvallavatn,
stórt hús með mörgum vistar-
verum. Þessi hópur týnir sem
óðast tölunni og nú hefur borist
sú harmafregn að Friðbjörn
eða Bjössi sé allur.
Þeir félagarnir voru það
margir og sumarleyfið það
stutt að nokkrar fjölskyldur
deildu með sér bústaðnum
hverju sinni. Fjölskylda mín
deildi lengst af sínum tíma með
Friðbirni og hans fólki og ég
held að mér sé óhætt að segja
að þar hafi verið hnýtt þau
tryggðabönd sem seint munu
slitna.
Við veiddum silung allt hvað
af tók, snæddum og sungum
saman og þegar við krakkarnir
uxum úr grasi og barnabörn
komu til sögunnar, var þeim
ekki síður fagnað.
Friðbjörn var lykilmaður í
flestu því sem við tókum okkur
fyrir hendur, alltaf brosandi og
þess albúinn að leysa allan
vanda með hugmyndaríkum
bakkaselslausnum sem stund-
um þurfti fyrirvaralaust að
grípa til í gömlu húsi með flók-
inni olíukyndingu, vatnsdælu
og gömlum sportbáti í báta-
skýli, en langt var í næstu
verslun.
Bakkaselsævintýrinu lauk
um miðjan 10. áratug en
tengslin héldust þótt ekki væru
vinafundir jafn fastmótaðir og
þegar bústaðurinn var til stað-
ar. Nú verða þeir ekki fleiri en
á þessum sorgardegi get ég þó
rifjað upp ljúfar minningar í
fullvissu þess að við sem einu
sinni vorum krakkarnir í
Bakkaseli eigum eftir að hittast
aftur og aftur á góðra vina
fundi.
Ég og fjölskylda mín öll
sendum aðstandendum og ást-
vinum Friðbjarnar Gunnlaugs-
sonar okkar innilegustu sam-
úðarkveðjur við fráfall þessa
öðlings en minningin lifir.
Matthías Kristiansen.
Friðbjörn
Gunnlaugsson
✝ Jóhannes Guð-mundsson
fæddist á Sunnu-
hvoli á Stokkseyri
3. febrúar 1923.
Hann andaðist á
Hjúkrunarheim-
ilinu Grund 19. apr-
íl 2018.
Foreldrar hans
voru hjónin Guð-
mundur Gísli Sig-
urjónsson, skipa-
og húsasmiður, f. 5.10. 1889, d.
12.11. 1948, og Guðríður Adolf-
ína Jónsdóttir, f. 5.12. 1898, d.
16.6. 1992. Systkini Jóhannesar
voru Sigurður, f. 23.6. 1920, d.
25.5. 1981, Guðrún, f. 6.6. 1926,
d. 19.4. 1951, og Jón Guð-
mundur, f. 3.8. 1933, d. 5.2. 2011.
Þann 16. október 1948 kvænt-
ist Jóhannes Önnu Jónínu Þór-
arinsdóttur, f. 3. febrúar 1925 á
Fljótsbakka í Eiðaþinghá, d. 5.
mars 2012. Þau bjuggu nær alla
sína búskapartíð í Bólstaðarhlíð
þeirra eru Svava, Linda og Ing-
ólfur.
Barnabarnabörn Jóhannesar
og Önnu eru orðin 35.
Jóhannes lærði húsasmíði
ungur að árum og hóf störf hjá
Byggingafélaginu Stoð eftir
flutning til Reykjavíkur. Árið
1956 stofnaði Jóhannes ásamt
fjórum vinnufélögum sínum
byggingarfyrirtækið Viður s/f
sem varð vinnustaður hans til
starfsloka. Upphaflega byggðu
þeir félagarnir í Við s/f íbúðir til
sölu en síðar sáu þeir um ný-
byggingar og viðhald fyrir Olíu-
félagið Skeljung ásamt smiðum
þeirra í yfir 40 ár. Einnig ber að
nefna uppbyggingu aðstöðu
Björgunar hf., byggingu fjölda
einbýlishúsa fyrir einstaklinga
ásamt viðhaldi á húsum og skip-
um í mörg ár.
Á eftirlaunaárum sínum kom
Jóhannes sér upp vinnuaðstöðu í
bílskúrnum í Bólstaðarhlíðinni.
Jóhannes annaðist Önnu konu
sína eftir að hún missti heilsuna.
Þegar heilsan hjá Jóhannesi fór
að dala flutti hann á Dval-
arheimilið Grund.
Útför Jóhannesar fer fram
frá Háteigskirkju í dag, 27. apríl
2018, klukkan 13.
26 í Reykjavík.
Börn þeirra eru:
a) Guðríður, f. 3.
febrúar 1949. Son-
ur hennar og
Ágústs Einarssonar
er Jóhannes. b) Jó-
hanna Matthea, f.
12. maí 1951, maki
Árni Sigurðsson.
Börn þeirra eru
Sigurður Valur, Jó-
hannes Arnar,
Bjarki Már og Ragnhildur Ósk.
c) Guðmundur, f. 18. júní 1953,
maki Greta Jóna Sigurðardóttir.
Börn þeirra eru Tómas og Anna
Valborg. Guðmundur á einnig
soninn Jóhannes Baldur. d) Þór-
arinn, f. 23. ágúst 1957, maki
Anna Fr. Blöndal. Dóttir hans er
Anna Borg, móðir hennar er
Elsa Halldórsdóttir. Fósturbörn
hans eru Agnes Björk, Jónas
Friðrik og Elísabet Blöndal. e)
Óskar, f. 9. desember. 1958,
maki Sigrún Ingólfsdóttir. Börn
Elsku afi og langafi. Þú varst
alveg einstakur, hjartahlýr og
traustur. Ávallt var tekið á móti
manni í Bólstaðarhlíðinni með
opnum örmum, kleinum og kexi.
Það var bara þannig að maður
átti alltaf öruggt skjól þar alla
daga alltaf og þú fyrstur að bjóða
fram aðstoð þína ef einhverju
þurfti að redda. Vinnusamur
varstu, nýtinn og nákvæmur
ásamt því að galdra fram ótrú-
legustu trélistaverk með kruml-
unum þínum. Aldrei máttir þú
heyra nefndar á nafn greiðslur
fyrir verkin þín gegnum tíðina og
er yndislegt að hugsa til þess að
þau lifi áfram á heimilum fjöl-
skyldumeðlima, vina og ættingja.
Ég er svo þakklát fyrir þær
yndislegu samræður sem við átt-
um rétt áður en þú kvaddir. Þú
vissir upp á hár hversu stutt væri
í ferðalag þitt og að kveðjustund
okkar þennan dag yrði sú síð-
asta.
Við hugsum til ykkar ömmu
með ást, söknuði og þakklæti fyr-
ir allar okkar dásamlegu stundir
saman.
Anna Valborg, Rafn Alex-
ander, Guðmundur Leo,
Greta Björg og Guðný Júlía.
Látinn er í hárri elli stórvinur
og frændi, Jóhannes Guðmunds-
son eða Jói Guðmunds eða bara
Jói smiður, eins og hann var
gjarnan nefndur á meðal kunn-
ingja. Hann kvaddi þennan heim
sáttur við guð og menn og áreið-
anlega tilbúinn til þess að taka
við verkefni á nýjum vettvangi
væri þess óskað. Hann var búinn
að kveðja marga og fylgja síðasta
spölinn og ég tel víst að þegar
kallið kom hafi hann verið tilbú-
inn að kveðja og leita uppi sam-
ferðamenn og ættingja á nýju til-
verustigi, sé það einhvers staðar
að finna.
Jói starfaði við trésmíðar
stærstan hluta ævi sinnar. Ham-
ar, sög og hvers kyns smíðatól
tók hann snemma sér í hendur og
það var hans ævistarf að með-
höndla slíka gripi af kunnáttu og
leikni á meðan heilsa og kraftar
entust. Jói ólst upp á Stokkseyri
og sá staður var honum kær.
Snemma á lífsleiðinni hélt hann
að heiman og upp frá því var
höfuðborgarsvæðið hans starfs-
vettvangur.
Í Reykjavík kynntist hann
Önnu sem síðan varð konan hans,
ættuð austan af Héraði. Þau
bjuggu í Bólstaðarhlíðinni lengst
af og þangað var gott að koma og
vel á móti gestum tekið. Þegar
þau hjón brugðu sér út úr bæn-
um var stefnan gjarnan sett á
Austurland og þá á æskustöðvar
Önnu. Þá hafði Jói alltaf veiðidót
af ýmsum toga með í för. Þar
með var það tryggt að hann hefði
nóg fyrir stafni í sveitinni hvern-
ig svo sem viðraði.
Hann var afskaplega hjálp-
samur og alltaf tilbúinn að rétta
hjálparhönd ef um var beðið.
Vann hratt og af nákvæmni og
hljóp ekki frá hálfnuðu verki.
Þegar verki var lokið og komið
að uppgjöri vandaðist oft málið
því að Jói átti erfitt með að taka
gjald fyrir unnið starf. Spaug-
samur var hann og hafði gaman
af að slá á létta strengi. Frásagn-
argáfa hans var í góðu lagi og
hann fylgdist vel með málum líð-
andi stundar. Hugsun hans var
óbrengluð allt til síðustu stundar
og gátum við systkinin sótt fróð-
leik til hans um ættir og atburði
fyrri tíma sem voru honum ljósir
í huga og hann mundi vel.
Síðustu árin og einkum eftir
að Anna lést voru Jóa erfið. Gigt-
in og fleiri veikindi sóttu á og lík-
aminn tók að gefa sig enda hafði
honum ekki verið hlíft. Lengi vel
gat hann rölt út í bílskúr og unn-
ið þar að smíði ýmissa gripa sem
eru listavel gerðir og sýna hand-
bragð hans og vandvirkni mæta-
vel.
Hjúkrunarheimilið Grund var
dvalarstaður frænda míns allra
síðustu ár og lét hann vel af dvöl
sinni þar. Þar kvaddi hann þenn-
an heim og tel ég líklegt að hon-
um hafi þótt nóg komið.
Að leiðarlokum viljum við
systkinin frá Ranakoti senda
börnum, barnabörnum og ætt-
ingjum okkar hlýjustu samúðar-
kveðjur. Góður maður er horfinn
á braut en sjóður minninganna
er á sínum stað og í hann mun
sótt hvenær sem þörf er á.
Sigurður Bjarnason.
Jóhannes
Guðmundsson