Morgunblaðið - 14.05.2018, Page 14

Ágúst Ásgeirsson
agas@mbl.is
Malbiksholur eru víðar til ama en
í Reykjavík. Í vikunni sagði Félag
breskra bifreiðaeigenda (AA) mal-
biksholur á breskum vegum vera
þjóðarskömm. Talið er að þar í
landi sé minnst rúmlega tvær
milljónir hola að finna.
Samkvæmt rannsóknum AA
valda holurnar tjóni á bifreiðum
sem kostar að minnsta kosti millj-
ón punda á mánuði, 140 milljónir
króna, að gera við.
Tryggingadeild AA segir að
bótakröfur vegna malbiksholanna
hafi nærri því þrefaldast á fyrsta
fjórðungi ársins frá því sem var
sama tímabil í fyrra. Og við lok
nýliðins aprílmánaðar voru kröfur
orðnar hærri en fyrir allt árið
2017. Fjöldi krafna var orðinn
rúmlega 4.200 og var meðalupp-
hæð viðgerðarreikninganna um
þúsund pund, 140 þúsund krónur.
Álitið er að tjón verði á miklu
fleiri bílum en eigendur þeirra
hirði ekki að sækja um bætur fyr-
ir ónýtt dekk eða beyglaða felgu
þar sem þeir myndu tapa af-
sláttum á iðgjöldum. Það sé og í
raun miklu meira tjón sem óskað
er bóta fyrir.
Bætur fyrir líkamstjón eru
miklu hærri en fyrir viðgerðir á
bílum. Í sýslunni Kent voru manni
greidd 581.633 pund, jafnvirði um
70 milljóna króna, fyrir meiðsl
sem rakin voru til malbiksholu í
bænum Staplehurst 2014. Næst-
hæsta bótagreiðslan nam 250.000
pundum, um 35 milljónum króna,
vegna líkamstjóns í holuslysi í
bænum Maidstone.
Heildargreiðslur sýslunnar
vegna líkams- og bílatjóna af völd-
um hola2013-2017 námu 1.992.070
pundum eða tæplega 280 millj-
ónum króna. Alls var 854 ein-
staklingum bætt tjón af þessu tagi
í Kent.
Malbiksholur
þjóðarskömm
Hættulegar Þótt þær láti lítið yfir
sér geta holur í malbiki valdið tjóni
á bílum og slysum á fólki.
14 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 14. MAÍ 2018
Smiðjuvegi 76 • Kópavogi • Sími 414 1000 • tengi@tengi.is
Baldursnesi 6 • Akureyri • Sími 414 1050 • www.tengi.is
Opið virka daga frá kl. 8-18 og laugardaga kl. 10-15
Gæði, þjónusta, ábyrgð - það er Tengi
ALLT Í BAÐHERBERGIÐ
FRÁ A TIL IFÖ
Tengi hefur mikla og góða reynslu af IFÖ baðinnréttingum.
IFÖ eru sænskar hágæðavörur sem framleiddar hafa verið allt frá 1936.
VIÐTAL
Ágúst Ásgeirsson
agas@mbl.is
„Stóra spurningin í sambandi við
snjallvæðinguna er hvort við Íslend-
ingar viljum vera í fararbroddi í
notkun og þróun hennar eða hvort
við ætlum bara að bíða og sjá hvað
aðrir eru að gera og elta það.“ Þetta
segir Trausti Eiríksson, sölustjóri
netlausna hjá Opnum kerfum,
spurður hvernig fyrirtæki geti nýtt
sér tækifæri í snjallvæðingu borg-
arinnar.
Trausti er sérfróður um þróunina
í snjallvæðingu og hann segir ým-
islegt spennandi að gerast í þeim
efnum í nokkrum geirum. Í mörgum
tilfellum segir hann ímyndunaraflið
helst stoppa fólk. Hann spáir því að
á komandi ári aukist umtal og aukn-
ing verði á notkun gervigreindar,
gagnasöfnunar og öryggispælingum
í tæknimálum bæði hjá fyrirtækjum
og einstaklingum. „Sjálfvirknivæð-
ing verður allsráðandi og munu
staðir sem hafa möguleikann á því
að bjóða upp á sjálfsafgreiðslu
draga fólk þangað.“
„Möguleikarnir eru óendanlegir
og lausnirnar líka hvað snjallvæð-
inguna varðar. Það á sérstaklega við
í geirum eins og verslun, sam-
göngum og jafnvel um öryggisgæslu
í þjónustuíbúðum. Það er margt
hægt að gera, til dæmis eru versl-
anir erlendis byrjaðar að færast út í
sjálfsafgreiðslu alla leið, allt frá því
fólk labbar inn og þar til labbað er
aftur út. Það nýjasta er að fólk þarf
ekki að leita aðstoðar í búðunum
heldur getur afgreitt sig sjálft með
allt. Með hjálp tækninnar vísaði
snjalltæknin fólki um búðina eftir
því hvað það setti á innkaupalistann
sinn. Nokkur dæmi eru hérlendis
um tilraunaverkefni af þessu tagi og
svona fyrirkomulag hefur verið
lengi við lýði í IKEA,“ segir
Trausti.
Hann segir örlitla skynjara gera
þetta kleift og bætir við að þeir
verði undirstaða snjallvæðingar
framtíðarinnar. „Í framtíðinni eiga
þeir eftir að koma í allar vörur og
allt sem tilheyrir daglegu lífi fólks.
Þeir geta verið í ólíklegustu form-
um; geta verið límmiðar, litlir kass-
ar, gætu litið út eins og hátalarar,
geta verið neðanjarðar, í loftinu, í
gólfinu. Þeir eru mikið notaðir til að
tala við önnur tæki, um það snýst
snjallvæðingin líka. Til dæmis
þvottavélar, kaffivélar, ljósastaurar,
bílar og bensíndælur. Þessi tæki
gætu talað saman og auðveldað okk-
ur lífið, gert okkur lífið þægilegra í
amstri hversdagsins.“
Trausti segir snjallvæðinguna
snúast m.a. um að sjálfvirknivæða
alla ferla, svo sem í vöruhúsum þar
sem vélar séu til dæmis byrjaðar að
taka saman pantanir í stað manns-
handarinnar.
Ljósastaurar mæla
mengun og stýra birtu
Trausti Eiríksson segir helling af
snjallvæðingarverkefnum vera í
gangi sem ekki væri hægt að tjá sig
um á þessu stigi. Gagnaver sem
opnað verður á næstunni í Reykja-
vík mun hjálpa þróuninni mjög því
öll þau gögn sem safnast saman í
öllum tækjum verður að geyma ein-
hvers staðar þar sem hægt verður
að vinna úr þeim.
Dæmi um spennandi verkefni
segir Trausti felast í ljósastaurum á
Klambratúni í Reykjavík. „Þar er
verið að horfa til þess að nota ljósa-
staura til að mæla loftgæði og
streyma gögnum um þau. Sömuleið-
is verður þeim falið að stýra birtu
og spara orku. Ef enginn er til
dæmis á Klambratúni um miðja nótt
þá er algjör óþarfi að vera með fulla
lýsingu.“
Hann nefnir og verkefni sem snýr
að sorptunnum Reykjavíkurborgar.
Verið er að skoða að setja skynjara
í tunnurnar sem sýni hvað mikið er
í hverri þeirra. Á grundvelli þess fá
þeir sem koma og tæma tunnurnar
vitneskju um hvort tæma þurfi allar
tunnur eða hluta þeirra.
„Annað verkefni sem er í gangi
lýtur að öryggislausnum þjónustuí-
búða þar sem skynjurum er komið
fyrir út um allt í hverri íbúð. Hafi sá
sem býr í íbúðinni ekki opnað ís-
skápinn í x-langan tíma eða hefur
ekki farið á baðherbergið allan dag-
inn þá fá nánustu ættingjar eða
starfsfólk þjónustuíbúðanna sjálf-
virk skilaboð frá kerfinu um að at-
huga alla vega um viðkomandi.
Þarna er um íslenska öryggislausn
að ræða sem nýsköpunarfyrirtæki
stendur á bak við.
Að vera fremstir eða elta aðra
Ljósmynd/Wikipedia C.C.
Snjallvæðing Með snjalltækni er hægt að auka alla sjálfvirkni, t.d. að menn afgreiði sig að öllu leyti sjálfir í verslunum.
 Trausti Eiríksson telur að margar nýjungar á sviði snjalltækni muni sjá dagsins ljós á
allra næstu árum og breyta um margt daglegu lífi fólks  Möguleikarnir séu endalausir
STUTT
● Forsvarsmenn breskra bílgreinafyrir-
tækja gagnrýna áform bresku stjórnar-
innar um útgöngu úr Evrópusamband-
inu (ESB). Segja þeir það valda
„meiriháttar röskun“ í greininni verði
ekki áfram um tollabandalag að ræða.
Starfsmenn í breskum bílaiðnaði og
afleiddum greinum eru um 800.000 og
veltir greinin um 80 milljörðum punda á
ári. Hafna forystumennirnir tveimur val-
kostum vegna útgöngunnar og segja þá
ógerlega.
Við núverandi aðstæður hafa bíl-
smiðir og framleiðendur íhluta í bíla
getað flutt íhluti og fullkláraða bíla yfir
landamæri ESB án eftirlits og tolla. Nýtt
tollasamstarf annars vegar og flýti-
afgreiðslukerfi hins vegar eru til umfjöll-
unar í ríkisstjórn Theresu May. Telja
fulltrúar bílgreinanna hvort tveggja
ónóg.
Ágreiningur er í stjórninni um hvaða
leið verður valin. May og viðskiptaráð-
herrann Greg Clark eru hlynntari tolla-
samstarfi en t.d. Boris Johnson utanrík-
isráðherra hinni leiðinni. Tollasamstarf
gengi út á að Bretar tækju við tollum á
vörum fluttum út til ESB og skiluðu
greiðslunum til Brussel. Í hinu tilfellinu
yrðu reist tollalandamæri milli Bret-
lands og ESB og nýtækni notuð til að
flýta allri afgreiðslu og gera hana eins
liðlega og unnt væri. agas@mbl.is
Vilja áfram vera
í tollabandalagi
14. maí 2018
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 102.23 102.71 102.47
Sterlingspund 138.74 139.42 139.08
Kanadadalur 80.2 80.66 80.43
Dönsk króna 16.383 16.479 16.431
Norsk króna 12.8 12.876 12.838
Sænsk króna 11.895 11.965 11.93
Svissn. franki 102.27 102.85 102.56
Japanskt jen 0.9351 0.9405 0.9378
SDR 146.16 147.04 146.6
Evra 122.06 122.74 122.4
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 148.1226
Hrávöruverð
Gull 1324.8 ($/únsa)
Ál 2325.0 ($/tonn) LME
Hráolía 77.55 ($/fatið) Brent