Morgunblaðið - Sunnudagur - 20.05.2018, Blaðsíða 8

Í PRÓFÍL
8 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20.5. 2018
AKTÍVISMI Jane Fonda brennur fyrir frið-
armálum og femínisma. Á árum stríðsins í
Víetnam var hún öflug í mótmælum gegn
stríðinu og hún tók einnig þátt í mótmæl-
um og talaði opinberlega gegn stríðinu í
Írak. Hún hefur oftsinnis komið fram og
talað um kynbundið ofbeldi en sjálf hefur
hún sagt frá því kynferðisofbeldi sem hún
hefur orðið fyrir, sem barn og á fullorðins-
árum. Árið 2005 stofnuðu hún, Robin
Morgan og Gloria Steinem Women’s
Media Center, sem vinnur meðal annars að
því að virkja rödd kvenna í fjölmiðlum og
styðja við þátttöku þeirra í opinberri um-
ræðu. Fonda tók sér langt hlé frá leik í
kringum 1990, eftir að hafa leikið í kvik-
myndum í þrjá áratugi en sneri aftur árið
2005 í kvikmyndinni Monster-in-Law sem
naut mikilla vinsælda. Hún lék svo á Broad-
way árið 2009, i fyrsta sinn frá 2009 og hef-
ur leikið í fjölmörgum vinsælum sjónvarps-
þáttum síðustu árin, svo sem Newsroom. Fonda ávarpar mannfjölda í Miami 1972 til að mótmæla stríðinu í Víetnam.
Femínisti og friðarsinni
JANE FONDA fæddist 21. desember 1937. Hún er því nýlega búin að fagna áttræðis-
afmæli sínu og margir segja hana á hátindi leikferils síns, með aðalhlutverki sínu í einum
vinsælustu þáttum Netflix, gamanþáttunum Grace and Frankie. Í vikunni sýndi HBO-
sjónvarpsstöðin nýja heimildamynd um Fonda þar sem hún þykir sýna á sér nýjar hliðar,
en sjálf ber hún marga titla; hún er leikkona, rithöfundur, atkívisti, fyrirsæta og líkams-
ræktarfrömuður. Fonda er dóttir Frances Ford Seymour sem var af kanadískum yfir-
stéttarættum og leikarans Henry Fonda og á einn bróður, Peter Fonda, sem einnig er
leikari, og hálfsysturina Pilar Corrias sem á listagallerí í London.
Þegar Jane Fonda var 12 ára svipti móðir hennar sig lífi, þremur mánuðum eftir að
Henry Fonda sótti um skilnað. Þegar Jane Fonda fór síðar yfir eigur móður sinnar, á full-
orðinsárum, kom í ljós að hún hafði verið beitt kynferðislegu ofbeldi átta ára gömul. Jane
Fonda sagðist hafa betri skilning á erfiðleikum móður sinnar þegar hún komst að þessu.
Faðir hennar giftist þá annarri konu sem var aðeins níu árum eldri en Jane Fonda.
Þrátt fyrir erfiðleika sýndi Jane Fonda ung að hún ætlaði sér stóra hluti og var farin að
kenna dans aðeins 15 ára gömul. Hún fór einnig snemma að sinna fyrirsætustörfum en
leiklistin kom fljótt til sögunnar en eftir að hafa
flosnað upp úr menntaskóla í New York, þar sem
hún ólst upp, fór hún til Parísar í listaskóla. 21 árs
fór hún aftur til Bandaríkjanna og hitti þar leik-
stjórann og leikarann Lee Strasberg sem breytti
lífi hennar en hann sá hæfileika hennar og hvatti
áfram. Fonda hefur sagt að Strasberg hafi verið sá
fyrsti í hennar lífi, fyrir utan föður hennar, sem
benti henni á að hún væri góð í einhverju yfirhöfuð
og hefði hæfileika. Eftir þennan fund vaknaði hún
og vissi að hún ætlaði að verða leikkona. Tveimur
árum síðar kom hún fram í fyrsta skipti á Broad-
way og var tilnefnd til tvennra Tony-verðlauna og
birtist í fyrsta skipti á hvíta tjaldinu það sama ár í
Tall Story. Hún lék í fjölda frægra bíómynda árin á
eftir og var tilnefnd til Óskarsverðlauna í fyrsta
sinn í They Shoot Horses, Don’t They? árið 1969 og
hún hefur tvisvar unnið Óskarsverðlaun fyrir leik,
tvisvar BAFTA-verðlaunin og fjórum sinnum hafa
Golden Globe-verðlaunin fallið henni í skaut.
julia@mbl.is
LÍKAMSRÆKT Auk leiksins
tengja margir nafn Jane Fonda
við víðfræg líkamsræktarmynd-
bönd hennar. Sjálf hélt Fonda sér
í formi með ballettæfingum en
eftir að hún slasaðist á fæti við
tökur á The China Syndrome
varð hún að hætta dansinum og
sneri sér að æfingum sem hent-
uðu betur, eróbikk og styrktaræf-
ingum, undir leiðsögn Leni Caz-
den. Hún útfærði hans æfingar í
sínar eigin og litu þær dagsins
ljós á vídeóspólum. Þar með
byrjaði ferill sem stóð í mörg ár
en fyrsta myndbandið kom út
1982 og urðu þau mörg. Áður
hafði hún gefið út bók um lík-
amsrækt.
Í eróbikk eft-
ir slys á fæti
Líkamsræktarmyndbönd Jane
Fonda, 23 talsins, hafa selst í 17
milljónum eintaka. Þau höfðu mikil
áhrif á líkamsræktarheiminn.
ÁSTIN Jane Fonda giftist fyrsta eiginmanni sín-
um, franska handritshöfundinum Roger Vadim,
árið 1965 og eignuðust þau eina dóttur. Þau
skildu eftir átta ára hjónaband og þremur dög-
um síðar gekk Fonda að eiga stjórnmálamann-
inn og friðarsinnann Tom Hayden. Þau eign-
uðust einn son og ættleiddu stúlku sem var
orðin táningur þegar þau tóku hana að sér.
Þau skildu, 1991, eftir 17 ára hjónaband og þá
giftist hún Ted Turner, stofnanda CNN. Þeirra
hjónaband stóð í 10 ár en þau skildu 2001.
Fonda hefur ekki gifst aftur en var í löngu
sambandi við upptökustjórann
Richard Perry. Þau skildu að skipt-
um á síðasta ári eftir að hafa ver-
ið par í 8 ár.
Á lausu frá
því í fyrra
Áttræð drottn-
ing Hollywood
Foreldrar leikkonunnar;
Frances Ford Seymour
og Henry Fonda.
’ Þrátt fyrir erfiðleika sýndiJane Fonda ung að hún ætlaðisér stóra hluti og var farin aðkenna dans aðeins 15 ára gömul
Jane Fonda í hlutverki sínu í fyrstu kvik-
myndinni sem hún lék í, Tall Story.
Jane Fonda á Óskars-
verðlaunahátíðinni í
febrúar síðastliðnum.
BRÚÐARGJAFA­
LISTINN Á
WWW.FAKO.IS
Ármúli 7, Reykjavík | Sími 568 0708 | www.fako.is
SPENNANDI
BRÚÐAR­
GJAFIR
Jane Fonda ásamt
syni, Troy Garity og
sonardóttur sinni.