Morgunblaðið - 04.08.2018, Blaðsíða 39

MENNING 39
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. ÁGÚST 2018
Hildur Loftsdóttir
hilo@mbl.is
Vísnadúettinn Vísur og skvísur flyt-
ur íslensk og skandinavísk vísnalög
þar sem texti mætir hljómþýðum
laglínum á stofutónleikum Gljúfra-
steins á morgun, sunnudag, kl. 16.
Stunduðu nám í vísnasöngskóla
Það eru vísnasöngkonurnar Vig-
dís Hafliðadóttir og Þorgerður Ása
Aðalsteinsdóttir sem skipa dúettinn
Vísur og skvísur. Þær syngja báðar
og leika á gítar auk þess sem Vigdís
leikur einnig á fiðlu og Þorgerður
Ása á það til að grípa í kontrabass-
ann. Þær stöllur hafa leikið saman í
tvö ár, en þær hafa báðar stundað
nám í vísnasöng við Norræna vísna-
söngskólann í Kungälv í Svíþjóð.
„Við spilum mestmegnis norræn
lög en reynum að hafa textana á því
máli sem talað er í hverju landi. Við
vorum til dæmis að spila á vísnahá-
tíð í sænskumælandi bæ í Finnlandi
og þá reyndum við að hafa sem mest
á sænsku og örlítið á finnsku. Ann-
ars erum við ekki jafngóðar í henni
og hinum Norðalandamálunum,“
segir Þorgerður Ása kankvís.
„Í skólanum kynntumst við fullt
af tónlist sem kannski ekki margir
hér þekkja og við viljum endilega
flytja þessi lög á Íslandi. Við leikum
lög sem segja sögu, en í náminu var
mest áhersla lögð á túlkun og að
taka allt burt sem truflar flutning-
inn. Flutningurinn er samtal við
áhorfendur, og við leggjum áherslu
á að textinn komist til skila og oft
erum við að spila þýðingar,“ segir
Þorgerður Ása sem er dóttir Önnu
Pálínu Árnadóttur heitinnar og
Aðalsteins Ásbergs Sigurðssonar
sem hefur verið duglegur að þýða
fyrir þær á íslensku. „Svo erum við
líka með texta eftir Iðunni Steins-
dóttur og höfum líka báðar verið að
þýða.“
Lög sem heyrst sjaldan
Á morgun munu þær stöllur mest
syngja fyrir okkur á íslensku, en
einnig munu heyrast sænska og
finnska. Á efnisskránni verða m.a.
lög eftir Jón Ásgeirsson, Barböru
Helsingius og Eivøru Pálsdóttur.
„Á morgun flytjum við lög sem
heyrast sjaldan, en það verða líka
lög sem fólk þekkir. Við tökum við
t.d. lagið „Konan sem kyndir ofninn
minn“, en í okkar útfærslu.
– Hvaða vísnasöngvarar hafa ver-
ið í uppáhaldi hjá þér og fyrirmynd?
„Mér finnst Eivør algjörlega frá-
bær. Mörg laganna hennar eru í
þessum þjóðlagastíl, sérstaklega á
eldri plötunum hennar. Janis Ian
hefur líka lengi verið í uppáhaldi. Og
svo auðvitað mamma og pabbi,“ seg-
ir Þorgerður Ása sem vonast til að
sjá sem flesta á tónleikunum á
Gljúfrasteini á morgun.
Lög sem segja sögur
 Vísnadúettinn Vísur og skvísur syngur og leikur íslensk
og skandinavísk vísnalög á Gljúfrasteini á morgun
Vísnavinkonur Vigdís Hafliðadóttir og Þorgerður Ása Aðalsteinsdóttir.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Himingeimur kallar Saktmóðig
Ljósmynd/Heiner Bach
Hráir Karl Óttar Pétursson, söngvari Saktmóðigs, í ham á Eistnaflugi 2016.
NoMeansNo og annar neðanjarðar-
hávaði sem þá barst frá merkjum
eins og Touch and Go og Amphe-
tamine Reptile. Þetta tóku okkar
menn og hrærðu saman við sér-
íslenskan brag sinn. Fyrsta hljóm-
snældan, Legill (1992), bar þessu
öllu fagurt vitni; surgandi og af-
skaplega hrá pönktónlist, ástríðu-
full með afbrigðum og allt í fimmta
gír. Allan tímann. Sveitin nýtur
enda hálfgerðrar költstöðu í dag,
sem maður varð var við á sam-
félagsmiðlum þegar fréttir
bárust af því að ný plata
væri í smíðum. Aðdáendur
komu úr hinum ýmsu horn-
um og lofuðu framtakið í
hástert.
Eftir Legil gaf sveitin
út tvær 10" vínylplötur,
Fegurðin, blómin og guðdómurinn
(1993) og Byggir heimsveldi úr
sníkjum (1996). Á þessum árum var
það útgáfuform eðlilegt enn og hef-
ur reyndar verið það alla tíð í neð-
anjarðarheimum. Tónleikahald og
útgáfa hefur verið reglubundin, en
sveitin hefur auk þessa gefið út þrjá
geisladiska í fullri lengd, Ég á mér
líf (1995), Plata (1998) og Guð hann
myndi gráta (2011). Þriggja laga 7"
vínylplatan Demetra er dáin kom
svo út árið 2013.
Vínylplata í 12" formi, breið-
skífu þ.e.a.s., átti sveitin þó alltaf
eftir og í ár var gerð bragarbót á
því. Lífið er lygi er níu laga verk og
kemur út á þykkum, forláta vínyl.
Umslagið er þá tvöfalt, opnanlegt
(„gatefold“) og er prýtt mynd af
kindarhræi. Tónar umslagið eitt-
hvað svo vel við inntak og eðli sveit-
arinnar. Groddalegt, sjokkerandi ...
og einhver séríslensk harðneskja,
og já, eiginlega fegurð. Davíð
Ólafsson gítarleikari lýsir ferlinu
sem svo: „Platan fjallar að tölu-
verðu leyti um það að vera á áliðn-
um fimmtugsaldri og horfa með
glýju til liðins tíma. Okkur langaði
að vanda okkur aðeins meira við
upptökur og hljóðblöndun en áður,
en um leið að halda hráleikanum.
Við fengum gott fólk í samstarf og
gáfum okkur aðeins meiri tíma í
upptökur undir styrkri stjórn Aðal-
björns Tryggvasonar. Flex Árna-
son hljóðblandaði svo fyrir okkur
og skilaði gríðargóðu verki. Við
fengum síðan vin okkar Jakob
Veigar til að hanna „gatefold“ um-
búðir og innvols.“ Tónlistarlega er
trukkað í kunnuglegum gír með
stöku tilbrigðum. „Leiguliðar“
grúvar t.d. á fremur naumhyggju-
legan hátt og „Ísland rotnar“ sömu-
leiðis, líkt og súrkálsrokkararnir í
Can hafi fengið að gesta-upptöku-
stýra.
Vínylbreiðskífan var þá eitt-
hvað sem átti einfaldlega eftir að
klára: „Af því að menn eru komnir
á miðjan aldur var splæst í dýrari
týpuna,“ segir Davíð og kímir.
» Surgandi og af-skaplega hrá pönk-
tónlist, ástríðufull með
afbrigðum og allt í
fimmta gír.TÓNLIST
Arnar Eggert Thoroddsen
arnareggert@arnareggert.is
Ég sá Saktmóðig fyrst um1990, 1991, skömmu eftirað sveitin var stofnuð. Já,
ég er kominn á miðjan aldur! Sá
sveitina m.a. nýta sér skrúfjárn til
gítarspils á Músíktilraunum. Merki-
leg áhrifin sem Saktmóðigur og
önnur sunnansveit, Sauðfé
á mjög undir högg að sækja
í landi Reykjavíkur, átti
eftir að hafa á mína eigin
sveit, Maunir. Fréttir um
tilraunamennsku og ofsa
sveita eins og Einstürzende
Neubauten og Swans höfðu
auðheyranlega borist víðar en bara
til okkar Árbæinganna.
Saktmóðigur var og er á marg-
an hátt einstök sveit. Þrátt fyrir að
ég sé í smávegis glannaskap að
klína áðurnefndum meisturum á
hana voru áhrifavaldarnir mikið til
bandarískar hávaðasveitir eins og
Sunnanpönkararnir í hljómsveitinni Saktmóðigur
hafa verið að í nærfellt þrjátíu ár og fagna því vel
og innilega með breiðskífunni Lífið er lygi.