Jökull


Jökull - 01.01.2004, Blaðsíða 5

Jökull - 01.01.2004, Blaðsíða 5
Theories on migration and history of the North-Atlantic flora: a review DID THE ICELANDIC FLORA SURVIVE THE ICE AGE? Lindroth’s and Gelting’s suggestion that plants sur- vived in Iceland in ice-free refugia, as mentioned earlier, inspired the Icelandic botanist Steindór Steindórsson to make further studies to test this the- ory. Already in 1949, Steindórsson pointed out five areas (which he called districts) in Iceland, which he considered possible refugia. Later the districts became six (Steindórsson, 1963). Their definition was based on the distribution of about 100 vascu- lar plant species that seemed to be concentrated in them. Some had highly discontinuous distributions in Iceland with no obvious natural obstacles to explain the gaps (Steindórsson, 1963). Steindórsson com- pared these six districts with the areas that Thórarins- son (1937) had earlier suggested had been ice-free during the glacial ages and they appeared to match well. These plant centres pointed out by Steindórsson (1963) were: (1) The Breiðafjörður district, (2) Vest- firðir district, (3) Eyjafjörður district, (4) Austfirðir district, (5) Mýrdalur district and (6) Hvalfjörður dis- trict. According to Steindórsson (1963) at least 13 plant species, classified as west-arctic in Scandi- navia, are also found in Iceland: Campanula uni- flora, Carex macloviana, C. nardina, C. rufina, Cerastium articum, Draba norvegica, Epilobium lact- ifolium, Erigeron humilis, Euphrasia frigida, Festuca vivipara, Pedicularis flammea, Sagina caespitosa and Stellaria calycantha. Five (C. uniflora, C. maclo- viana, C. nardina, E. humilis and S. caespitosa) have a distinct centre in the Eyjafjördur district (Steindórs- son, 1963). Eight are found at more than 300 m a.s.l. in Iceland and some even up to 1000 m. Steindórsson (1963) not only proposed the west- arctic species as ice-age candidates, he also consid- ered the so-called North Atlantic species, a group closely affiliated with the west-arctic group, to be ice age survivors. The five plant species, which Steindórsson sorted under this group, were Alchemilla faeroensis, Arenaria norvegica, Poa flexuosa, Sax- ifraga aizoon and Carex bicolor. Of these 18 (west- arctic and North Atlantic) species, 11 have a distinct centric distribution in Iceland. Two more species showed the same kind of tendencies but the rest dis- played no centricity at all (Steindórsson, 1963). Other centric species in Iceland were e.g. classified as alpine (>200 m) or lowland (<200 m) plants. The alpine group contains 18 species and the lowland group 37 species (Steindórsson, 1963). Altogether, Steindórsson (1963) pointed out that the six districts contained 100 species almost exclu- sively limited to them or to other places with possible nunatak landscape. However, some of these districts are now considered very unlikely to have been ice-free areas, notably the Mýrdalur district (Einarsson,1963) (Figure 1). Steindórsson (1963) himself pointed out that “the Mýrdalur district may be considered a dubious refugium area”. Mýrdalur enjoys the mildest climate in Iceland and most of its exclusive species e.g. Plan- tago lanceolata, Succisa pratensis and Vicia sepium, are thermophilic with their present distribution in Ice- land most likely limited by temperature, as Steindórs- son (1964) himself recognized. Steindórsson (1963) asked if the plant species mentioned above immigrated in postglacial time, should they not just as easily have taken root in other parts of Iceland? Glacial survival was therefore the most probable explanation for their distribution. In 1964, Steindórsson suggested that not only had the 100 species already mentioned survived, but that up to 214 species, 48% of the present vascular flora, may have survived the Pleistocene in Iceland. He di- vided the Icelandic flora into three groups: 1) 214 species (48%) that survived in ice-free refugia, 2) 92 species brought in by humans (21%) and 3) 136 of uncertain origin (31%). Steindórsson was clearly a great supporter of the the- ory of glacial survival in Iceland. As mentioned before, Friðriksson (1962) sup- ported the tabula rasa theory. By 1978, his views had changed and he had become an adherent to the the- ory of survival. At that time, Friðriksson was much involved in monitoring the immigration of plants and animals to the new island of Surtsey (Buckland and Dugmore, 1991). Hallgrímsson (1969, 1970) divided Iceland into five climatic areas and grouped plant species accord- JÖKULL No. 54 5
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.