Jökull - 01.01.2004, Síða 103

Reiknilíkan Guðmundar af vel þróuðum gos- og gliðnunarbeltum. Gulu ferlarnir sýna leið hrauna niður í jarð-
skorpuna en hvítir ferlar núverandi legu jafnaldra hrauna. Úr Jarðhitabók Guðmundar. – Pálmason’s kinematic
model of crustal formation in Iceland.
töldu að jarðskorpan á Íslandi væri miklu þykkari og
kaldari og jafnframt að ekkert landrek væri til stað-
ar. Nákvæmar bylgjubrotsmælingar, sem gerðar voru
með nýrri tækni upp úr 1990, m.a. með þátttöku Jarð-
hitadeildar Orkustofnunar, benda hins vegar eindregið
til þess að jarðskorpan sé mun þykkari en Guðmundur
taldi á þeim tíma. Þannig er lag 4 í líkani Guðmundar
nú almennt talið vera neðri hluti jarðskorpunnar.
Samhliða rannsóknum sínum á skorpugerð skrif-
aði Guðmundur greinar um hitaflæði á Íslandi sam-
kvæmt niðurstöðum hitamælinga í borholum. Hann
varð virkur í alþjóðastarfi um rannsóknir á hitaflæði
jarðar og starfaði um tíma með Alþjóða hitaflæðis-
nefndinni.
Um 1970 óx landrekskenningunni mjög fylgi.
Þetta var í árdaga tölvuvæðingar. Til að skilja sam-
hengið milli jarðfræði Íslands og landreksins hófst
Guðmundur handa við að útbúa tölvutækt reiknilíkan
af landreki og áhrifum þess á jarðfræði við gliðnun-
arbelti jarðar. Þetta líkan olli straumhvörfum í skiln-
ingi manna á jarðfræði landsins og úthafshryggjanna,
eins og skýrt er á meðfylgjandi mynd. Verður að telja
reklíkanið eitt mikilvægasta framlag Guðmundar til
íslenskra jarðvísinda.
Guðmundur við þyngdarmælingar á Vatnajökli 1960.
– Gravity measurements on Vatnajökull, 1960.
JÖKULL No. 54, 2004 103