Jökull - 01.01.2004, Qupperneq 120

ur Wright árið 1995 fyrir leiðandi starf á sviði jarð-
efnafræði og eldfjallarannsókna. Vorið 2000 sæmdi
Háskóli Íslands Guðmund heiðursdoktorsnafnbót fyr-
ir vísindastörf og þátt hans í eflingu jarðvísinda í land-
inu.
Samhliða erilsömu starfi sem forstöðumaður Nor-
rænu eldfjallastöðvarinnar sinnti Guðmundur ýmsum
öðrum störfum. Hann átti sæti í fjölda nefnda á inn-
lendum og erlendum vettvangi. Hér heima má nefna
setu hans í nefndum Almannavarna og stjórn Raun-
vísindadeildar Vísindasjóðs. Hann sat einnig í út-
hlutunarnefnd RANNÍS 1998–2001, þar af formaður
seinni tvö árin. Guðmundur lét einnig náttúruvernd-
armálin til sín taka. Hann gegndi stöðu framkvæmda-
stjóra Náttúruverndarráðs hins eldra á árunum 1969–
1971, fylgdist síðan með náttúruverndarmálum og lét
í sér heyra væri honum misboðið. Guðmundur var
ritfær vel og beinskeyttur penni. Kamarinn við Kne-
belsvörðu, friðun Geysis, háspennulínur í Hvalfirði,
bygging álvers í Hvalfirði og Kárahnjúkavirkjun voru
mál sem Guðmundur hafði skoðun á og tjáði sig um
svo eftir var tekið.
Jafnhliða öðrum störfum hélt Guðmundur áfram
til hinsta dags rannsóknum í Dyngjufjöllum, sem boð-
ið höfðu hann velkominn til starfa með Öskjugosinu
1961 – skrifaði um þróunarsögu Dyngjufjalla, gosið
1875, áhrif ísaldarloka á eldvirkni o.m.fl. Þegar hann
lést var hann búinn að leggja mikla hugsun og vinnu í
ritgerð um bergfræði Sveinagjár 1875 byggða á nýjum
efnagreiningum og mátti á honum skilja að þar kæmi
sitthvað óvænt fram.
Guðmundur Ernir Sigvaldason og Guðmundur
Pálmason voru báðir forustumenn í jarðvísindum á
seinni hluta síðustu aldar. Báðir leiddu uppbyggingu
tækjakosts og mannafla á sviði jarðvísinda síðustu
þrjá áratugina. Báðir féllu þeir í valinn frá verkefn-
um sem þeim var hugleikið að ljúka. Það kemur því í
hlut samstarfsmanna þeirra að halda áfram þeirri eilífu
þekkingarleit sem grunnrannsóknir eru og búa í hag-
inn fyrir komandi kynslóð jarðvísindamanna af fram-
sýni og festu á sama hátt og þeir fyrir okkur.
Sigurður Steinþórsson
Bryndís Brandsdóttir
Stefán Arnórsson
Páll Einarsson
TILVITNANIR
Guðmundur Pálmason 1973. Kinematics and heat flow in
a volcanic rift zone, with application to Iceland. Geo-
phys. J. R. Astron. Soc. 33, 451–481.
Guðmundur Sigvaldason 1963. Influence of geothermal
activity of three glacier rivers. Jökull 13, 10–17.
Guðmundur Sigvaldason 1964. Some geochemical and
hydrothermal aspects of the 1961 Askja eruption.
Beitr. Mineral. Petrogr. 10, 263–274.
Guðmundur Sigvaldason, S. Thorarinsson, Th. Einarsson
og Gunnlaugur Elisson 1964. The submarine erupti-
on off the Westman islands 1963-1964. Bull. Volcanol.
27, 1–11.
Guðmundur Sigvaldason 1965. The Grímsvötn thermal
area, chemical analysis of jökulhlaup water, Jökull 15,
125-128.
Guðmundur Sigvaldason 1968. Structure and products of
subaquatic volcanoes in Iceland. Contr. Min. Pet. 18,
1–16.
Guðmundur Sigvaldason og G. Elísson 1968. Collecti-
on and analysis of volcanic gases at Surtsey, Iceland.
Geochim. Cosmochim. Acta 32, 797–805.
Guðmundur Sigvaldason 1969. Chemistry of basalts from
the Icelandic rift zone. Contr. Min. Pet. 20, 357–370.
Guðmundur Sigvaldason 1974. The petrology of Hekla
and origin of silicic rocks in Iceland. Eruption of
Hekla 1947–1948, Soc. Sci. Islandica V,1, 1–44.
Guðmundur Sigvaldason, Karl Grönvold, Eysteinn
Tryggvason og Páll Einarsson, 1976. Greinargerð um
jarðfræðilegt ástand Kröflusvæðisins og ályktanir um
hættu á eldgosi. Morgunblaðið 27. ágúst 1976.
Guðmundur Sigvaldason, Að segja fyrir um eldgos á Ís-
landi. Morgunblaðið 2. nóvember 1980.
Condomines M, P Morand. CJ Allegre, og G. E. Sigvalda-
son 1981. 230Th–238U disequilibria in historical lavas
from Iceland. Earth Planet. Sci. Letters 55, 393–406
Níels Óskarsson, Guðmundur E. Sigvaldason og Sig-
urður Steinthorsson 1982. A dynamic model of rift zo-
ne petrogenesis and the regional petrology of Iceland.
J. Petrol. 23, 28–74.
Karl Grönvold 1972. Structural and Petrochemical Studies
in the Kerlingarfjöll Region, Central Iceland. Óútg.
doktorsritgerð, Háskólinn í Oxford, 237 bls.
Kushiro, I. 1969. The system forsterite-diopside-silica
with and without water at high pressures. Am. J. Sci.
Schairer Volume, 267A, 269–294.
120 JÖKULL No. 54, 2004