Breiðfirðingur - 01.04.1983, Síða 95

BREIÐFIRÐINGUR
93
Hvammi, sem kallað er Fjósatunga, og eyðilagði þessi
grjótskriða mestallt það stykki sem tún. Grjótskriða
þessi hafði upptök sín í gili því, sem kallað er Hross-
hársgil (Hrosshófsgil) og er í hlíðinni upp-undan þeim
hluta túnsins, en beygir svo til suðurs skammt fyrir ofan
túnið. Sjera Þorleifur prófastur kvaðst hafa haft fyrir
reglu að hreinsa farveg gilsins á haustin, svo að vatnið
stíflaðist síður í honum þá er vatnavextir kæmu í það
á vetrum. Ef það væri ekki gjört, áleit sjera Þorleifur,
að þessum hluta túnsins væri voðinn vís, og hefir
reynslan sýnt, að það var satt. Hann kvað, að í sinni tíð
hefði aldrei orðið tjón að skriðuhlaupi úr gilinu, og
þakkaði það eingöngu því, að hann hefði látið hreinsa
farveg þess á hverju hausti. I aprílmánuði árið 1887
hljóp allmikil grjótskriða úr þessu gili á þetta sama tún-
stykki, þá er Jósef Jónsson var þar bóndi. Lét hann þeg-
ar um vorið hreinsa alla skriðuna af túninu, svo að tún-
ið varð jafn-gott um sumarið. Fyrir það verk fékk Jósef
sex vættir að launum, og þótti engum oflaunað; auk
þess fékk hann mikið lof fyrir verkið að maklegleikum.
Um 1920 rann önnur grjótskriða á þann hluta túnsins
í Hvammi, sem kallaður er Sýslan. Bæjarlækurinn, sem
skiptir hlíðunum í tvær hlíðar (Bæjarkoll og Bæjarhlíð),
stíflaðist að vetrarlagi fyrir ofan svo-nefndan Þinghól,
sem er rétt við túnið (hafði það aldrei orðið fyr, svo
sögur fari af). Lækurinn ruddi aur og grjóti á allt þetta
stykki, sem er fyrir ofan bæjarhúsin, og eyðilagði það
sem tún. Hvorug þessi grjótskriða hefir verið hreinsuð
af túninu. Er því Hvammstúnið orðið nú talsvert minna
en það áður var. Það er eitt af þeim fáu túnum í Dala-
sýslu, sem enginn girðingarspotti er í kringum. Sagt er,
að nú fáist af því 150-200 hestar, eða ekki helmingur
þess, sem fékkst áður. Á undanförnum áratugum hefir
töðufengur á allmörgum túnum í Dalasýslu aukizt um
helming og sumum talsvert meira.