Morgunblaðið - 10.11.2018, Síða 25

25
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. NÓVEMBER 2018
Bíll við bíl Mikil umferð var í suðurátt á Sæbrautinni þegar ljósmyndari Morgunblaðsins tók þessa mynd úr þyrlu yfir Reykjavík síðdegis í gær.
Árni Sæberg
Hér á landi
stunda tæplega 20
þúsund nemendur
háskólanám og eru
nær tveir þriðju
hlutar nemendanna
konur. Það hefur
nú aldeilis ekki allt-
af verið svo. Þegar
Félag háskóla-
kvenna var stofnað
árið 1928 voru að-
eins örfáar konur
útskrifaðar með há-
skólagráðu en Há-
skóli Íslans var
stofnaður 17 árum
fyrr. Þær voru
fimm konurnar sem
stofnuðu Félag há-
skólakvenna fyrir
90 árum síðan og
var eitt fyrsta verk-
efni félagsins að
safna fé til að kaupa
eitt herbergi á nýj-
um stúdentagarði
sem átti að tryggja rétt kvenstúdents til búsetu
á háskólagarði.
Á þeim tíma sem félagið var stofnað var full
ástæða til að hvetja ungar konur til mennta og
berjast fyrir réttindum þeirra. Í gegnum tíðina
hafa áherslur félagsins breyst í takt við tíð-
arandann. Nú þegar háskólamenntuðum konum
hefur fjölgað svo mjög má alveg spyrja hvort
þörf sé fyrir Félag háskólakvenna og slíkt félag
sé jafnvel tímaskekkja. En við sem sitjum í
stjórn félagsins teljum það fjarri lagi því það er
alltaf réttur tími til að efla háskólakonur og
styðja almennt við menntun kvenna.
Félag háskólakvenna er aðili að alþjóðlegum
samtökum háskólakvenna sem fagna 100 ára af-
mæli á næsta ári en það félag talar fyrir rétt-
indum kvenna til menntunar, sérstaklega í þeim
löndum þar sem konur njóta ekki sömu tæki-
færa til menntunar og karlar.
Nú leggur Félag háskólakvenna áherslu á að
auka samkennd háskólakvenna, skyggnast inn í
veröld þeirra með því að kynnast ólíkum störf-
um þeirra og viðfangsefnum. Þá stendur félagið
fyrir vali á Háskólakonu ársins og ætlar að veita
rannsóknarstyrk til háskólakonu sem afhentur
verður í 90 ára afmælisfagnaði sem efna á til í
Hátíðarsal Háskóla Íslands næstkomandi mið-
vikudag 14. nóvember.
Eftir Margréti Kristínu
Sigurðardóttur
» Þær voru
fimm kon-
urnar sem
stofnuðu Félag
háskólakvenna
fyrir 90 árum
síðan.
Margrét Kristín
Sigurðardóttir
Höfundur er formaður Félags háskólakvenna.
Háskóla-
konur
í 90 ár
Það er merkilega lítil umræða
af hálfu ríkisstjórnarflokkanna
um þriðja orkupakka ESB sem
á að taka fyrir í febrúar nk. á
Alþingi samkvæmt upplýsingum
frá forsætisráðherra. Þetta gef-
ur til kynna að þingsályktun rík-
isstjórnarinnar sé til og stefna
þegar tekin og afstaða klár.
Mikil gerjun fer samt fram í
grasrót ríkisstjórnarflokkanna
allra, fundir og umræða
sprengir heilu fundarsalina sé á annað borð
boðað til fundar. Jafnframt virðist sem and-
ófsfélög séu að búa um sig í flokkunum
þremur og reyndar í stjórnarandstöðuflokk-
unum líka. Enginn gleymir þjóðaratkvæða-
greiðslunum tveimur sem skópu sigur í Ice-
save og urðu til þess að sprengja í loft upp
vitlausar, auðmýkjandi kúgunartillögur Breta
og ESB. Fyrir liggur að æðstu stofnanir
Framsóknarflokksins og Sjálfstæðisflokksins
hafna þriðja Orkupakkanum. Og enn fremur
að skoðanakönnun gerð í apríl/maí sl. vor
greinir frá því að yfir 80% þjóðarinnar séu
andvíg og að flokksmenn stjórnarflokkanna
séu enn andvígari, það eru frá 86% upp í 92%
sem hafna honum, andstaðan mest í Sjálf-
stæðisflokknum. Sennilega er aðild að orku-
pakkanum enn umdeildari en aðild að Evr-
ópusambandinu og er það þó varla á dagskrá
hjá hugsandi fólki, þótt Sam-
fylkingin og hinn krataflokk-
urinn, Viðreisn, sé með það á
tungubroddinum til að halda
helteknum ESB-sinnum innan
sinna vébanda. Nú hefur það
gerst að höfuðpaur EES-
samninganna, Jón Baldvin
Hannibalsson, hefur talað á Út-
varpi Sögu og sagt, að venju,
skoðun sína umbúðarlaust. Og
við höfum aldrei séð fleiri mekt-
arráðherra frá Noregi smjaðra
jafn mikið fyrir ráðherrum okk-
ar og brýna þá að samþykkja
orkupakkann, eins og það séu okkar hags-
munir alveg sérstaklega. Láta eins og við
séum landföst við Evrópu eða með járnbraut
eða sæstreng út. Nú minna norskir ráðamenn
á úlfinn í ævintýrinu um Rauðhettu litlu, eitt-
hvað stórt býr undir.
Hvað sögðu Jón Baldvin og Peter T. Öre-
bech? Jón Baldvin sagði á Útvarpi Sögu: „Við
höfum ekkert með orkupakka ESB að gera,
basta. Þetta varðar ekki Ísland og tæknilega
kemur þetta Íslandi ekki við. Við seljum enga
orku til Evrópu og ætlum ekki að leggja sæ-
streng.“ Svo bætti hann við: „Íslenskir hags-
munir eru þeir að gerast aldrei aðilar að
orkupakka ESB.“ Og ennfremur að sæ-
strengur sé draumur þröngsýnnar klíku sem
ein ætlar að græða á uppátækinu ásamt er-
lendum auðjöfrum. Kom þetta og margt
fleira skýrt fram í máli Jóns Baldvins. Þótt
Jón Baldvin sé ekki minn spámaður í pólitík
þá hlusta ég alltaf þegar hann talar enda er
hann með yfirburðaþekkingu á alþjóðapólitík
og segir skoðun sína umbúðalaust. Enn-
fremur ber að nefna hér erindi norska
lagaprófessorsins Peter T. Örebech á fundi í
Heimsýn, en samkvæmt orðum Örebech er
verið að stefna íslenskum hagsmunum í orku-
málum og þar með sjálfsákvörðunar- og full-
veldisrétti þjóðarinnar í stórhættu ef Alþingi
samþykkir að innleiða regluverk ESB á bak
við orkupakkann. Geta má þess að Örebech
var einn þeirra sem börðust með okkur gegn
Icesave og er virtur sérfræðingur í Evrópu-
rétti.
Verða að svara
áleitnum spurningum
Stóru spurningarnar sem ráðamenn verða
að svara og gera upp við sig snúa að orku-
auðlindunum sem allir Íslendingar eiga sam-
an og njóta þeirra með einum eða öðrum
hætti. Því skulu ráðherrar spurðir hér: Hefur
t.d. innleiðing orkupakkans áhrif á eignarhald
yfir orkuauðlindunum? Í öðrulagi: Hefur inn-
leiðing orkupakkans áhrif á innlenda raf-
orkumarkaðinn og þar með á verðlag á raf-
orkuverði hér? Í þriðja lagi: Hjá hverjum
verður ákvörðunarvald um sæstreng eftir
innleiðinguna? Hverju breytir Brexit gagn-
vart sæstreng? Hvaða völd færast frá ís-
lenskum stjórnvöldum til landsreglarans og
ACER með innleiðingu orkupakkans? Nú er
jafnan talið að EES-samningurinn stangist á
við stjórnarskrá? Því var hafnað á sínum
tíma en margir telja að yfirtaka orkupakkans
sé brot á stjórnarskrá? Þessa innleiðingu
þriðja orkupakkans skal líklega yfirtaka með
einfaldri þingsályktun á Alþingi og hún þarf
ekki að ganga til Bessastaða sem er alvarlegt
ef þjóðina grunar að þar með sé verið að
færa erlendum þjóðum orkuauðlindir okkar á
silfurfati? Þá munu margir horfa til forseta
Íslands.
Ég skrifa þessa grein til að hvetja minn
flokk og ríkisstjórnarflokkana til að segja frá
hvert skal halda og rökræða málið eins og
gert var við EES-samninginn, árum saman.
Flokkarnir eru enn burðarvirki lýðræðis-
legrar umræðu og ákvarðanatöku í landinu
og grun hef ég um að allir yrðu þeir vændir
um svik við flokksþing og landsfundi ætli þeir
með málið í gegnum þingið órætt. Íslend-
ingar eiga sjálfir að stýra sínum auðlindum
og orkumálum þar liggur þjóðarvilji og á við
um auðlindir lands og sjávar.
Eftir Guðna
Ágústsson » Íslendingar eiga sjálfir að
stýra sínum auðlindum og
orkumálum þar liggur þjóð-
arvilji og á við um auðlindir
lands og sjávar.
Guðni Ágústsson
Höfundur er fv. alþingismaður og ráðherra.
Hverjir eru hagsmunir Íslands af þriðja Orkupakka ESB?