Morgunblaðið - 01.12.2018, Blaðsíða 18

18 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. DESEMBER 2018
Guðrún Erlingsdóttir
ge@mbl.is
Útrýming félagslegra undirboða og
brotastarfsemi á vinnumarkaði,
ásamt því að tryggja áframhaldandi
kaupmáttaraukningu launa og að-
gerðir í húsnæðismálum var meðal
þeirra krafna sem iðnaðarmanna-
félögin VM, RSÍ, Matvís, Grafía,
Samiðn og félag hársnyrtisveina
lagði fram á fyrsta fundi sínum með
SA vegna komandi kjarasamninga í
gærmorgun. Kristján Þórður Snæ-
bjarnarson, formaður RSÍ, segir að
SA hafi tekið við kröfugerðinni og
ákveðið að hefja formlegar viðræður
um einstaka mál strax í næstu viku.
„Við viljum tryggja ávinninginn
sem náðst hefur í kjarabaráttu síð-
ustu ár og aukinn kaupmátt. Það er
mikilvægt að tryggja að erlendir
starfsmenn njóti sömu réttinda og
kjara og íslenskir starfmenn, bilið
milli launa íslenskra og erlendra
starfsmanna minnki og félagslegum
undirboðum verði útrýmt.“
Kristján segir iðnaðarmenn
leggja áherslu á að koma í veg fyrir
og stöðva brotastarfsemi á vinnu-
markaði og stytta tímann sem taki
að úrskurða um brot. Hann segir
óásættanlegt hversu langan tíma
það taki nú. Krafa iðnaðarmanna sé
að færa taxta nær greiddu kaupi og
setja nánari skilgreiningar í kjara-
samninga til að tryggja að fé-
lagsmenn í iðngreinum njóti hærri
launa til samræmis við aukna
menntun og starfsreynslu.
„Iðnaðarmenn vinna töluvert
lengri vinnutíma en almennt gerist
og því gerum við kröfu um styttri
vinnutíma án skerðingar launa. Við
tölum ekki sama tungumál og SA í
þeim málum sem leggja áherslu á
sveigjanlegri vinnutíma. Þetta verð-
ur áskorun en við hljótum að geta
talað okkur niður á ásættanlega nið-
urstöðu.“
Iðnaðarmenn leggja áherslu á
aukinn jöfnuð í samfélaginu með
breytingum á tekjuskattskerfinu.
Áhersla á heildarvinnutíma
Halldór Benjamín Þorbergsson,
framkvæmdastjóri SA, segir að far-
ið hafi verið yfir samningsáherslur
Samtaka atvinnulífsins sem legið
hafa fyrir í tvo mánuði eða frá því að
þær voru birtar 1. október um leið
og tekið var við kröfum iðnaðar-
manna.
„Eins og fram hefur komið í fleiri
kröfugerðum eru áherslur þar sem
fara ágætlega saman við samnings-
áherslur SA. Við leggjum mikla
áherslu á styttingu heildarvinnu-
tíma og að draga úr yfirvinnu á Ís-
landi og færast þannig nær því sem
gengur og gerist á Norðurlöndum,
þar sem greidd yfirvinna er 1 til 3%
af launasummunni en er margfeldi
af því á Íslandi,“ segir Halldór og
tekur fram að samkvæmt vinnu-
áætlun viðræðuaðila sé gert ráð fyr-
ir að taka á stærstu málunum fyrst.
Krafa um kaup-
máttaraukningu
 Iðnaðarmenn vilja stöðva brotastarf-
semi, taxta nær greiddu kaupi og húsnæði
Kristján Þórður
Snæbjarnarson
Halldór Benjamín
Þorbergsson
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Sífellt stærri hluti af afurðum
hrossskrokkanna er seldur til Jap-
ans. Ekki aðeins eru seldir vöðvar
með fitusprengdu kjöti heldur hafa
bæst við hrossatungur, lifur og
hnakkaspik. Þá er farið að safna
hrossahjörtum og það nýjasta er
mænan úr hrossunum sem þykir
góður forréttur í ákveðnum hér-
uðum í Japan. „Molar eru líka
brauð, eins og amma mín sagði,“
segir Erlendur Á. Garðarsson sem
vinnur að útflutningi hrossakjöts
og lambakjöts til Japans.
Fyrir nokkrum árum var skila-
verð á hrossakjöti til bænda komið
niður í sögulegt lágmark. Þá settu
samtök hrossabænda, kjötafurða-
stöð KS og fyrirtækið IM ehf. upp
verkefni í samvinnu við stjórnvöld
um þriggja ára átak til að reyna að
lífga markaðinn við og hækka
verðið. Sláturfélag Suðurlands og
sláturhúsið á Hellu hafa einnig tek-
ið þátt í verkefninu.
Besti markaðurinn í Japan
„Hrossakjöt er ekki borðað víða í
heiminum og besti markaðurinn er
í Japan. Þar er fitusprengt hrossa-
kjöt borðað hrátt og er raunar eina
kjötið sem leyft er að borða hrátt.
Það er með dýrasta kjöti á mark-
aðnum þar,“ segir Erlendur sem er
framkvæmdastjóri IM ehf.
Samstarf tókst við fyrirtæki í
Japan um útflutning þangað. Að-
eins feit hross eru gjaldgeng fyrir
þennan markað því vöðvarnir þurfa
að vera fituofnir og fá bændur sem
koma með þannig hross til slátr-
unar aukagreiðslur. Hrossin eru
feitust á haustin en leggja af yfir
veturinn þannig að slátrun fyrir
Japansmarkað nær aðeins fram í
febrúar. Ágúst Andrésson, for-
stöðumaður kjötafurðastöðvar KS,
segir að ástand hrossanna sé mis-
munandi enda eru íslensk hross
ekki alin með þennan markað í
huga.
Upphaflega voru aðeins bestu
vöðvarnir fluttir út en Japanirnir
hafa fallist á að bæta við hlutum og
nú eru fluttir út lær- og hrygg-
vöðvar auk hluta úr frampörtum og
síðu. Mikið fer einnig í afskurð og
er selt á aðra markaði við lægra
verði. Hrossakjöt er meðal annars
selt til Ítalíu. Þá hefur aukist að
hliðarafurðir séu unnar sér-
staklega fyrir Japansmarkað, eins
og fram kemur hér að framan.
„Við erum farin að selja ansi
stóran hlut af skepnunni á þokka-
legu verði,“ segir Erlendur. Kjötið
er flutt út ferskt með flugi.
Ágúst segir að ekki sé nægur
markaður hér innanlands fyrir kjöt
af öllum þeim folöldum sem bænd-
ur vilja slátra í haust. Markaðurinn
taki við ákveðnu magni og menn
vilji ekki slátra fyrir frost. Hægt
væri að stækka markaðinn með því
að hafa kjötið á boðstólum allt árið
en bændur vilji slátra folöldunum á
þessum tíma.
Ekki þekkt vara á markaði
Erlendur segir að nú sé unnið að
því í samvinnu við hrossabændur
og sláturleyfishafa að finna markað
fyrir folaldakjöt. Hann segir að
folaldakjöt sé hvergi þekkt vara
því hrossin séu alls staðar alin
lengur áður en þeim er slátrað.
Hér vilji allir slátra folöldum á
haustin til að þurfa ekki að ala þau
yfir veturinn.
„Við Íslendingar vitum að
folaldakjöt er frábær vara, góð og
heilnæm. Það er ekki nóg að við
vitum það, við þurfum að sanna það
með rannsóknum. Ef við höldum
rétt á spilunum ættum við að geta
gert lúxusvöru úr folaldakjötinu á
nokkrum árum,“ segir Erlendur.
Lambakjöt til Japans
Sömu aðilar standa fyrir útflutn-
ingi lambakjöts til Japans og segir
Erlendur að Japanir taki því vel.
Nú þegar eru veitingastaðir í
Tókýó sem eingöngu selja íslenskt
lambakjöt. Í fyrra voru seld um
200 tonn af frosnu lambakjöti til
Japans og svipað magn í haust.
Kjötið sem fer út í ár er þó meira
unnið þannig að það samsvarar
fleiri lömbum á fæti. Erlendur seg-
ir skilaverðið með því besta sem
þekkist í lambakjötsútflutningi.
Borða hrossamænu í forrétt
 Japanir kaupa sífellt stærri hluta af hrossskrokknum  Fitusprengt kjöt hrátt í sushi-réttum
 Unnið að því að finna markaði fyrir folaldakjöt sem sælkeravöru  Ekki nógur markaður hér
Ljósmynd/Erlendur Á. Garðarsson
Áhugi Folaldakjötið sem Friðrik Sigurðsson matreiðslumeistari hanteraði á sýningarbás íslenskra kjötframleið-
enda sýningunni Food Table í Tókýó vakti athygli tökuliðs frá stórri japanskri sjónvarpsstöð.
Manstu eftir kapellunni sem nú er kór Hallgrímskirkju?
Það eru 70 ár síðan kapellan, fyrsti hluti Hallgrímskirkju, var vígð í miðju bragga-
hverfi hernámsáranna. Í kapellunni var messað og fundað, skírt, fermt, gift og jarðað
og margir eiga dýrmætar minningar þaðan.
Til að minnast þessa viðburðar í sögu þjóðar, borgar og kirkju verður hátíðarmessa í
Hallgrímskirkju á fyrsta sunnudegi í aðventu, þann 2. desember kl 11.00.
Sérstaklega væri gaman að sjá þá sem hafa notið stóru stundanna í kirkjunni.
Hallgrímskirkja býður upp á kaffi og afmælistertu í Suðursal að messu lokinni og
einnig verður opnuð myndlistarsýning Sigurborgar Stefánsdóttur í anddyrinu á veg-
um Listvinafélags Hallgrímskirkju.
Allir velkomnir.
Hátíð í Hallgrímskirkju
Hallgrímskirkja er opin alla daga frá kl. 9-17. Við svörum í síma 510 1000 og tökum vel á móti þér.