Fréttablaðið - 23.03.2019, Blaðsíða 6

Orkustofnun - Grensásvegi 9 - 108 Reykjavík
Sími 569-6000 - www.os.is
Ársfundur
Orkustofnunar 2019
Fundurinn verður haldinn 3. apríl
14:00 - 17:00 á Grand Hótel Reykjavík
D A G S K R Á
13:45 Mæting
14:00 Ávarp ferðamála-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra
- Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir
14:15 Ávarp orkumálastjóra - Dr. Guðni A. Jóhannesson
14:30 ACER‘s Functions and Responsibilities
Alberto Pototschnig, forstjóri, ACER
15:00 Jarðhitaskóli Háskóla Sameinuðu þjóðanna
á tímamótum
Lúðvík S. Georgsson, forstöðumaður Jarðhitaskólans
15:15 Kaffihlé
15:30 Samtenging hagkvæmnis, umhverfisáhrifa og
fjáröflunar smárra vatnsaflsvirkjana á Íslandi
Hrafnhildur Jónsdóttir, sérfræðingur í gæðum
framleiðslugagna, Marel
15:45 Raforkueftirlit og raforkuöryggi
Rán Jónsdóttir, verkefnisstjóri
– verkfræði raforkumála, Orkustofnun
16:00 Smávirkjanir á Íslandi
Erla B. Þorgeirsdóttir, verkefnisstjóri
– skipulag raforkuvinnslu, Orkustofnun
16:15 Ný áætlun Uppbyggingasjóðs EES 2014 – 2021
á sviði endurnýjanlegrar orku
Baldur Pétursson, verkefnisstjóri – fjölþjóðleg verkefni
og kynningar, Orkustofnun
16:30 Fundarlok / Léttar veitingar
Fundarstjóri: Harpa Þ. Pétursdóttir, lögfræðingur
alþjóðleg verkefni, Orkustofnun
Skráning á fundinn og útsending fundar á os.is
120 milljarða króna
gjaldeyristekjur
Miðað við áætlaða markaðs-
hlutdeild WOW air má gera
ráð fyrir að gjaldeyristekjur
sem tengjast – beint og óbeint
– ferðamönnum sem koma
hingað til lands með flugfélag-
inu hafi verið um 120 milljarðar
króna á síðasta ári, að því er
fram kemur í skýrslu Reykja-
vík Economics. Til saman-
burðar voru gjaldeyristekjur af
ferðaþjónustu alls ríflega 500
milljarðar króna á árinu.
Þá er áætlað í skýrslunni að
á sama ári hafi tekjur vegna
neyslu erlendra ferðamanna,
sem flugu með WOW air, á
ferðalögum innanlands verið
rúmar 89 milljarðar króna.
Útreikningar skýrsluhöf-
unda gefa jafnframt til kynna
að skatttekjur vegna farþega
WOW air hafi numið um 12
milljörðum króna á árinu
2017. Er það um 24 prósent af
beinum skatttekjum ársins
vegna erlendra ferðamanna.
Brotthvarf WOW air af flugmarkaði
gæti leitt til þess að landsframleiðsla
drægist saman um á bilinu 0,9 til
2,7 prósent á einu ári, samkvæmt
rannsókn sem ráðgjafarfyrirtækið
Reykjavík Economics hefur unnið að
beiðni flugfélagsins um efnahagsleg
áhrif félagsins á íslenskan þjóðar­
búskap. Til samanburðar var upp­
safnaður samdráttur í landsfram­
leiðslu um 10 prósent í kjölfar falls
fjármálakerfisins á árunum 2009 og
2010.
Rannsókn greinenda Reykjavík
Economics leiðir jafnframt í ljós
að brotthvarf WOW air af markaði
myndi þýða að gengi krónunnar
veiktist, sem kæmi fram í hækkun
innflutningsverðs og aukinni verð­
bólgu, þúsundir manna misstu
vinnuna og afkoma hótela og veit­
ingahúsa og annarra fyrirtækja í
ferðaþjónustu og tengdum atvinnu­
greinum rýrnaði.
Í skýrslu ráðgjafarfyrirtækisins,
sem Fréttablaðið hefur undir hönd­
um, er enn fremur bent á að brott­
hvarf flugfélagsins af markaðinum
yfir Atlantshafið muni ekki endilega
þýða að önnur flugfélög taki upp á
því að fljúga yfir hafið með milli­
lendingu á Keflavíkurflugvelli. Allt
eins líklegt sé að þau félög muni
fljúga beint á milli Evrópu og Amer­
íku án viðkomu á Íslandi.
„Ef svo færi að ferðamönnum, sem
og millilendingafarþegum, fækkaði
verulega myndu þeir innviðir sem
Gæti leitt til 2,7 prósenta samdráttar
Hverfi WOW air af flugmarkaði gæti landsframleiðsla dregist saman um allt að 2,7 prósent, samkvæmt skýrslu sem unnin var að
beiðni flugfélagsins. Brotthvarfið myndi leiða til gengisveikingar og aukinnar verðbólgu. Þúsundir manna myndu missa vinnuna.
Ferðamönnum mun fækka við kaup Icelandair
Gangi kaup Icelandair Group á
eignum WOW air eftir er líklegt að
f lugvélum í f lota Icelandair muni
aðeins fjölga um tvær. Við það mun
ferðamönnum til landsins fækka
frá árinu 2018. Þetta segir Snorri
Jakobsson, greinandi hjá Capacent.
„WOW air rekur ellefu f lugvélar
en stjórnendur Icelandair munu
ef laust þurfa að nýta níu þeirra
fyrst um sinn til að koma í stað
Boeing 737 MAX flugvéla sem hafa
verið kyrrsettar. Mögulega mun Ice­
landair bæta við sig tveimur ábata­
sömum f lugleiðum sem WOW air
f laug á áður en Icelandair ekki. Það
er ljóst að umsvif WOW air, í hvaða
mynd sem það verður rekið áfram,
munu dragast verulega saman ef af
kaupunum verður,“ segir hann.
Um þessar mundir rekur Ice­
landair 36 flugvélar, að sögn Snorra.
Það gæti því stefnt í að samanlagður
flugfloti f lugfélaganna tveggja, sem
hefur staðið undir um 80 prósent­
um af öllu f lugi til og frá landinu,
muni minnka um rúmlega 10 pró­
sent.
Snorri segir að við það muni
ferðamönnum til landsins fækka
sem hafi áhrif á efnahagslíf ið.
„Ferðamenn gætu orðið færri en
tvær milljónir í ár,“ segir hann.
Isavia reiknaði með í janúar að
ferðamenn yrðu 2,3 milljónir í ár.
Honum þykir líklegt að Icelandair
vilji frekar kaupa eignir úr rekstr­
inum en að kaupa hlutafélagið
WOW enda sé félagið skuldum vafið
og reksturinn þungur. Icelandair
gæti þá tekið yfir leigusamninga á
f lugvélum og fengið til liðs við sig
þjálfað starfsfólk. Enn fremur eigi
WOW air flugtíma á flugvöllum sem
gætu verið verðmætir.
„Ég held að kveikjan að kaupun­
um hjá Icelandair sé annars vegar að
f lugfélagið á í vandræðum eftir að
hafa fest kaup á Boeing­flugvélum
sem hafa verið kyrrsettar. Hins
vegar að um sé að ræða björgunar­
aðgerðir sem eru tilraun til að
bjarga því sem bjargað verður því að
ef WOW air verður gjaldþrota mun
það hafa verulega neikvæð áhrif á
ferðaþjónustuna á Íslandi og f lug­
rekstur. Gangi þessi kaup ekki eftir
tel ég að WOW air eigi sér vart við­
reisnar von. Það erfitt að ímynda sér
að annar kaupandi sé handan við
hornið,“ segir Snorri. – hvj
Gangi þessi kaup
ekki eftir tel ég að
WOW air eigi sér vart
viðreisnar von.
Snorri Jakobsson,
hlutabréfagrein-
andi hjá Capacent
MARKAÐURINN
Kristinn Ingi Jónsson
kristinningi@frettabladid.is
Kristinn
Ingi Jónsson
kristinningi@frettabladid.is
Skýrsluhöfundar segja að beint og óbeint framlag WOW air til vergrar landsframleiðslu hafi verið töluvert en frá
stofnun félagsins árið 2011 og til ársins 2018 óx landsframleiðsla um 32 prósent á föstu verðlagi. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
hafa verið byggðir upp á Keflavíkur­
flugvelli nýtast verr en ella. Fjárfest­
ingaráform Isavia myndu þá líklega
ekki ganga eftir en félagið áformar
að fjárfesta fyrir um 20 milljarða
króna á ári næstu fjögur árin,“ segir
í skýrslu Reykjavík Economics.
Beint og óbeint framlag WOW air
til vergrar landsframleiðslu er tölu­
vert, eins og rakið er í skýrslunni,
en þar er bent á að frá stofnun lág­
gjaldaf lugfélagsins árið 2011 til
ársins 2018 hafi landsframleiðsla
vaxið um 31,6 prósent á föstu verð­
lagi. Hlutur einkennandi atvinnu­
greina ferðaþjónustunnar, eins og
þær eru skilgreindar af Hagstofu
Íslands, hafi á sama tímabili vaxið
úr 4,7 prósentum í 8,5 prósent.
Sviðsmynd Reykjavik Economcis
felur í sér að 10 til 30 prósent af
núverandi vinnsluvirði ferðaþjón­
ustunnar tapist ef flugfélagið hverfur
af markaði. Útreikningar ráðgjafar­
fyrirtækisins gefa til kynna að nei­
kvæð áhrif brottfallsins á landsfram­
leiðslu yrðu frá 0,9 prósentum til 2,7
prósenta á einu ári en áhrifanna gæti
vitaskuld gætt lengur.
Þá yrðu staðbundin áhrif, að mati
hagfræðinganna, að öllum líkindum
meiri á Suðurnesjum en umræddar
tölur gefa til kynna.
Tekið er fram í skýrslunni að
ástæða samdráttarins í landsfram­
leiðslu sé fækkun flugfarþega vegna
minna sætaframboðs.
„Afar ólíklegt er að önnur f lug­
félög geti aukið, svo nokkru nemi,
við framboð sitt í sumar með svo
skömmum fyrirvara. Í þessu sam­
hengi má nefna að f lugfélög víða
um heim eru í auknum mæli að
leita eftir flugvélum til leigu vegna
alþjóðlegrar kyrrsetningar Boeing
737 MAX flugvélategundarinnar,“
segir í skýrslunni.
„Allar líkur“ á gengisveikingu
Sérfræðingar Reykjavík Economics
nefna jafnframt að ef til brottfalls
WOW air komi séu „allar líkur“ á að
gengi krónunnar veikist, enda hafi
rekstur flugfélagsins stutt við bæði
gengið og viðskiptajöfnuð. Þá sýni
reynslan að verðbólga aukist í kjöl­
far veikingar krónunnar.
Sé miðað við að þriggja prósenta
veiking krónunnar skili sér í eins
prósentustigs aukningu í verðbólgu,
þá eru verðbólguáhrif af tíu prósenta
gengisveikingu 3,3 prósentustig, að
því er segir í skýrslunni.
Þó er tekið fram að við slíkar
aðstæður myndi Seðlabanki Íslands
líklega reyna að stemma stigu við
gengisfallinu.
Sviðsmyndagreining Reykjavík
Economics miðar einnig við að á
bilinu 5 til 15 prósent þeirra sem
starfa innan einkennandi atvinnu­
greina ferðaþjónustunnar, en þar eru
alla jafna starfandi um 29 þúsund
manns, missi vinnuna við brotthvarf
WOW air af flugmarkaði. Ef gert sé
ráð fyrir tíu prósenta atvinnuleysi
innan greinarinnar þýði það að um
2.900 manns missi vinnuna.
„Það er umtalsvert atvinnuleysi
á íslenskan mælikvarða og líklega
yrðu Suðurnesin einna helst fyrir
barðinu á því,“ segja skýrsluhöf­
undar.
Í skýrslu Reykjavík Economics
segir jafnframt að brotthvarf WOW
air geti haft neikvæð áhrif á afkomu
hótela og veitingahúsa og annarra
ferðaþjónustufyrirtækja, líkt og
áður var rakið. Horfa beri sérstak­
lega til þess þegar áhrif flugfélagsins
á fjármálastöðugleika séu metin.
„Framboðsskellur“ í f lugi væri
mikið áfall fyrir ferðaþjónustu­
fyrirtæki og útlánatöp gætu fylgt í
kjölfarið. Þá gæti fækkun farþega til
landsins orðið til þess að gistinátta­
verð lækkaði sem kæmi verulega
niður á rekstri og efnahag fyrirtækja
í ferðaþjónustu.
✿ Áhrif brotthvarfs WOW air á verga
landsframleiðslu Fimm sviðsmyndir
Hagvaxtarspá
Hagstofunnar fyrir 2019
í milljörðum króna 2.851 2.851 2.851 2.851 2.851
Tap í vinnsluvirði ferðaþjón-
ustu – gefnar forsendur 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0%
Hlutdeild ferðaþjónustu í
vergri landsframleiðslu 8,9% 8,9% 8,9% 8,9% 8,9%
Samdráttur í vergri
landsframleiðslu 0,9% 1,3% 1,8% 2,2% 2,7%
2 3 . M A R S 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R6 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
2
3
-0
3
-2
0
1
9

0
4
:4
6
F
B
1
2
8
s
_
P
1
2
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
1
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
0
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
1
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
2
A
0
-F
F
2
C
2
2
A
0
-F
D
F
0
2
2
A
0
-F
C
B
4
2
2
A
0
-F
B
7
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
B

F
B
1
2
8
s
_
2
2
_
3
_
2
0
1
9
C
M
Y
K