Morgunblaðið - 01.03.2019, Blaðsíða 14

VIÐTAL
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Hagfræðideild Háskóla Íslands
hyggst bjóða upp á nýtt kjörsvið í
hagfræðinámi frá og með haustönn:
Nám til BS-gráðu í hagfræði og
stjórnmálum.
Ásgeir Jónsson, forseti hagfræði-
deildar Háskóla Íslands, segir mark-
miðið að bjóða nýja valkosti í námi.
Með því sé komið til móts við kröfur
nemenda og samfélagsins. Hagfræði
hafi enda sífellt víðtækari skírskotun
í samfélaginu.
Ásgeir tók við sem deildarforseti
fyrir þremur árum. Á þessum tíma
hafa töluverðar breytingar átt sér
stað við deildina. Ásgeir kveðst hafa
lagt höfuðáherslu á samvinnu við
aðrar deildir háskólans til þess bæði
að tryggja kröfur og fjölbreytni í
náminu. Þannig hafa nemendur
fengið meira frelsi til þess að velja
námskeið í öðrum deildum háskólans
og raða sjálfir saman sinni náms-
gráðu, en eftir að þeir hafa uppfyllt
kröfur deildarinnar í hagfræði,
stærðfræði og tölfræði.
Hefur aukið vinsældirnar
Ásgeir telur þessar áherslur hafa
aukið mjög vinsældir hagfræðináms-
ins en fjöldi nemenda við deildina
hefur tvöfaldast eftir að hann tók við.
Þá bendi kannanir til að ánægja
nemenda hafi aukist mikið.
Ásgeir segist vilja halda áfram á
sömu braut og leyfa hagfræðinemum
að velja kúrsa í stjórnmálafræði sem
hluta af kjörsviði í hagfræði og
stjórnmálum.
„Það voru skiptar skoðanir meðal
nemenda um stefnu námsins. Sumir
stefndu strax á þátttöku í atvinnulíf-
inu og vildu hagnýtt nám. Aðrir
höfðu hug á framhaldsnámi og vildu
akademískt nám. Okkar svar var að
bjóða upp á tvö ný kjörsvið til hliðar
við hina almennu hagfræðilínu,
þ.e.a.s. fjármálahagfræði og við-
skiptahagfræði. Eins og námið er nú
uppbyggt taka allir nemar sömu
kúrsa á fyrsta ári og fá sama grunn í
hagfræði, stærðfræði og tölfræði.
Þeir geta síðan valið mismunandi
sérhæfingu á 2. og 3. ári, þ.e.a.s.
annaðhvort tekið sérhæfða kúrsa í
hagfræði eða lagt stund á fjármál
eða viðskiptafræði.“
Herða akademískar kröfur
Ásgeir leggur áherslu á að með
þessum breytingum sé ekki slegið af
akademískum kröfum. Enginn fái að
sleppa auðveldlega í gegnum hag-
fræðina. Samhliða því að hin nýju
kjörsvið voru opnuð standi til að
herða akademískar kröfur í hinni al-
mennu hagfræðilínu. Samhliða því
hafi verið lögð áherslu á að efla fjár-
málakennslu við deildina.
„Við búum afskaplega vel að vera í
nábýli við stóra og öfluga viðskipta-
fræðideild með mikið úrval af náms-
fögum. Þegar ég var í námi voru
raunar hagfræði og viðskiptafræði
saman í einni deild og við sátum
nokkurn veginn sömu kúrsa á fyrsta
ári. Deildirnar skildust að árið 2008
en þær hafa áfram unnið mikið sam-
an. Ég hef alltaf álitið að sambland
hagfræði, fjármála og almennrar
viðskiptafræði væri mjög öflug
blanda og gæfi nemendum gríðarleg
tækifæri á vinnumarkaði.“
Ásgeir bendir á að mikil eftir-
spurn hafi verið eftir hagfræðingum
í atvinnulífinu. Til dæmis séu margir
útskriftarnemar deildarinnar nú í
lykilstöðum í fjármálageiranum eða í
almennum fyrirtækjarekstri.
„Ég lít svo á að við séum að búa til
nýja tegund af hagfræðingum,
þ.e.a.s. fjármálahagfræðinga. Í því
samhengi hef ég einnig lagt áherslu
á að efla fjármálakennslu við deild-
ina. Hins vegar er viðskipta-
hagfræðin eiginlega gamla við-
skiptafræðigráðan þegar deildirnar
tvær voru í samkrulli. Svo má segja
að við séum að bregðast við kröfum
atvinnulífsins. Það er eiginlega ekki
mögulegt að reka fyrirtæki í svo litlu
hagkerfi eins og Ísland er án þess að
hafa þekkingu á þjóðhagsmálefnum,
s.s. eins og verðbólgu eða gjaldeyris-
markaði,“ segir Ásgeir.
Nýtt kjörsvið í hagfræði
og fjármálum
Ásgeir segir Háskóla Íslands eina
alhliða háskóla landsins. Fjölbreytni
sé því aðalsmerki skólans.
„Hagfræðideild hefur alltaf af
fremsta megni reynt að efla sam-
starf við aðrar deildir og ekki aðeins
viðskiptafræðideild. Til að mynda
sendum við okkar nema til þess að
læra stærðfræði, tölfræði og forritun
í verkfræðideild. Jafnframt höfum
við litið til snertiflatar við lögfræði
með kennslu í réttarhagfræði. Þá
höfum við reynt að efla samstarf við
atvinnulífið. Til að mynda höfum við
samið við Deloitte um kennslu í lestri
ársreikninga og verðmati fyrirtækja.
Nú ætlum við að gera sambærilega
hluti með stjórnmálafræði. Ef nem-
endur hafa áhuga á opinberri stefnu-
mörkun, þjóðfélaginu og samfélags-
legum málefnum munu þeir hafa
frelsi til að velja stjórnmálafræði og
byggja ofan á sinn hagfræðigrunn.
Hægt er að orða það svo að nem-
endur líti á viðfangsefni stjórnmála
frá sjónarhorni hagfræðinnar. Við
ætlum ekki að kenna stjórnmála-
fræði – þess þarf ekki.
Við erum svo heppin að hafa hér
mjög öfluga stjórnmálafræðideild og
marga góða áfanga sem nemendur
geta valið úr,“ segir Ásgeir um fyrir-
hugað nám til BS-gráðu í hagfræði
og stjórnmálum.
Nýir kostir í hagfræðinámi
 Hagfræðideild Háskóla Íslands mun í haust bjóða upp á nám til BS-gráðu í hagfræði og stjórnmálum
 Forseti deildarinnar boðar aukið framboð námsleiða  Breytingarnar hafi aukið vinsældir námsins
Morgunblaðið/Hag
Hagfræðingur Ásgeir Jónsson hagfræðingur hefur á síðustu árum ritað bækur um hagfræði og hagsögu.
Framhaldsnám ytra
» Ásgeir lauk stúdentsprófi
frá Menntaskólanum á Akur-
eyri árið 1990 og BS-prófi í
hagfræði frá hagfræðideild Há-
skóla Íslands árið 1994.
» Hann lauk síðan doktors-
prófi í hagfræði með áherslu á
peningahagfræði, alþjóða-
viðskipti og hagsögu frá In-
diana University árið 2001.
» Meðal bóka hans eru Okur-
málin í Austurstræti (2014),
Drög að uppgjöri (2015) og
Áhættudreifing eða einangrun:
Um tengsl lífeyrissparnaðar,
greiðslujafnaðar og erlendra
fjárfestinga (2014).
» Hann hóf feril sinn sem hag-
fræðingur hjá Verkamanna-
félaginu Dagsbrún 1994-95 og
veitti þá ráðgjöf, meðal annars
vegna undirbúnings kjara-
samninga.
14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. MARS 2019
Ásgeir Jónsson segir framfarir í
hagfræði á síðustu 20 árum hafa
fyrst og fremst verið í því sem á ís-
lensku kallast rekstrarhagfræði (e.
micro economics), ekki í þjóð-
hagfræði. Þar sé horft á hegðun
einstaklinga, heimila og fyrirtækja.
Erlendis hafi hagfræðin verið að
renna saman við greinar á borð við
sálfræði og stjórnmálafræði. Með
tækniþróun og tilkomu stórra
gagnafjalla skapist ný tækifæri til
að beita hagfræðilegri greiningar-
tækni sem snýr að hegðun fólks og
hvernig markaðir virka.
„Ég vil sjá hagfræðinga færa sig
á miklu víðara svið,“ segir Ásgeir.
„Við þurfum að fara að beita hag-
fræðilegri nálgun á ýmis sam-
félagsmálefni, svo sem hvað varðar
rekstur heilbrigðis- og velferðar-
kerfisins og við opinbera stefnu-
mörkun. Hægt er að taka sem dæmi
að þegar ný lög eru til meðferðar
erlendis fer yfirleitt fram úttekt á
hagrænum áhrifum þeirra og
kostnaði eða ábata fyrir sam-
félagið. Það er ekki gert hér.
Áhrifin ekki alltaf ljós
Þess vegna skortir oft skilning á
því hvernig ný lög og reglugerðir
geta verið íþyngjandi og breytt
hvötum fólks. Það skiptir miklu
máli þegar til dæmis hanna á vel-
ferðarkerfi og ríkið þarf að meta
hvernig það eigi að fá sem mest
fyrir fjármuni sína. Til framtíðar
litið viljum við einnig fara meira
inn á umhverfismál í þverfaglegu
samstarfi við umhverfis- og auð-
lindafræðina,“ segir Ásgeir.
Hagfræðin hafi sífellt
víðtækari skírskotun
Morgunblaðið/Ómar
Háskóli Íslands Ásókn í hagfræðinámið hefur aukist mikið síðustu ár.