Fréttablaðið - 06.07.2019, Blaðsíða 18

GETUR MAÐUR EKKI
FENGIÐ MAGASÁR EÐA
EITTHVAÐ AF ÞESSU? OG
Á MAÐUR BARA AÐ FÁ AÐ
DREPAST?
RÍKISVALDIРSKIPTI SÉR
EKKI AF EINKALÍFI FÓLKS
Sigríður Hlynur Snæbjörnsson,
bóndi á Öndólfsstöðum
Ég vildi fá að taka
upp nafn ömmu
minnar sem
ég hafði átt að
heita eftir. Það
er sterk hefð fyrir
slíku í fjölskyldunni
en bræður mínir heita
eftir öfum okkar og systir mín var
skírð í höfuðið á fóstru mömmu.
Ég hef almennt fengið mjög
góð viðbrögð, fjölskyldan stendur
algerlega með mér og það hefur
alveg gerst að ókunnugt fólk víki
sér að mér til að lýsa stuðningi
sínum. Það kemur fyrir að virkir í
athugasemdum telja nauðsynlegt
að tjá sig um þetta með nei-
kvæðum formerkjum en ég get
ekki séð að þess háttar skoðanir
hafi mikinn hljómgrunn.
Mér finnst allt frelsi til einkalífs
mjög mikilvægt og mér finnst að
ríkisvaldið eigi ekki að skipta sér
af einkalífi okkar svo fremi sem
við virðum rétt annarra til jafns
við okkar eigin.
Ég held að mannanafnanefnd
samanstandi af samviskusömu
fólki sem hefur fengið það ömur-
lega hlutverk að kveða upp dóma
eftir lögum sem hafa eftir því sem
ég fæ best séð aldrei verið nauð-
synleg eða viðeigandi.
Ég hef verið kallaður Hlynur í
50 ár og mér finnst líklegt að svo
verði áfram þó svo að ýmsir hafi
vissulega tekið upp á að kalla mig
Siggu undanfarin misseri og ekki
ætla ég að setja mig á upp á móti
því, mér finnst það bara skemmti-
legt og reikna með að það venjist
vel.
AUÐVELDUR SIGUR
Kolbeinn Hringur Bambus
Einarsson
Ég bætti við Bambus sem þriðja
nafni einfaldlega vegna þess að
það hefur fylgt mér frá unga aldri
og verið í raun óformlega partur
af nafninu mínu. Ekkert flóknara
eða úthugsaðra en það. Í mínu
tilfelli var þetta auðveldur sigur
fyrir Bambus. Manna-
nafnanefnd samþykkti
það án nokkurra
vandræða. Það er mín
persónulega reynsla
og því hef ég bara gott
af henni að segja.
Það breytir því
þó ekki að það á
að vera sjálfsagt
mál fyrir alla að
vera þú sjálfur
með nafn sem
tilheyrir þér
sjálfum.
GETUM VIÐ EKKI TREYST
FORELDRUM?
Þuríður Blær Jóhannsdóttir
leikkona
Mér þykir mjög
vænt um nafnið
mitt. Mér finnst
mannanafna-
nefnd eiginlega
alveg óþörf. Getum
við ekki treyst foreldrum fyrir því
að geta tekið ábyrgð á að skíra sín
eigin börn, eins og í öllu öðru sem
viðkemur börnunum þeirra?
Að fá að vera
maður sjálfur
Það má heita Kusi og Náttúra en ekki Kona eða Myrká.
Nokkrir einstaklingar segja frá mikilvægi þess að
hafa frelsi til að velja eigið nafn.
Bambus
K
us
i
Tí
m
i
Gæfa
Le
lla
Náttúra D
itt
ó
Su
kk
i
K
on
a
Skrýmir
Eldlilja
jósálfur Æ
vi Myrká
FÁRÁNLEG ÓLÖG SEM HAFA
VALDIÐ SKAÐA
Jón Gnarr
Frá því að ég var sextán ára
gamall hef ég óskað eftir því að
fá að heita Jón Gnarr en ekki Jón
Gunnar Kristinsson. Það hefur
tekið mig hálfa ævina að fá það í
gegn og tókst loks þegar ég bjó í
Bandaríkjunum um tíma. Þar sótti
ég um nafnabreytingu, sem var
ekkert mál og fékk hana í gegn.
Þetta var fyrir fjórum árum og það
var ekkert sem íslensk stjórnvöld
gátu gert. Ég fór fram hjá þessu
kerfi, sem er það sem sífellt fleiri
kjósa að gera. Þú getur til dæmis
með einföldum hætti farið til
Danmerkur, skráð þig inn í landið.
Farið í kirkju í nágrenninu og þar
getur þú sótt um nafnabreytingu
eða nefnt barn þitt nafni sem hef-
ur verið hafnað af mannanafna-
nefnd hér á landi. Þetta ferli tekur
þrjá til fjóra virka daga og íslensk
yfirvöld neyðast til að viðurkenna
nafnið við heimkomuna.
Við búum í fjölmenningar-
samfélagi og það er á engan hátt
merkilegra að heita Sigríður
eða Guðmundur en José eða
Ljúblíana. Ég hef verið mótfallinn
þessum lögum alla tíð, árið 1996
voru þau þannig að erlendum
ríkisborgurum sem fluttu til
Íslands var skylt að fella niður
nafnið sitt. Ég man eftir frægu
máli manns frá Kólumbíu, sem
tók sér nafnið Eilífur Friður til að
hæðast að þessum lögum. Þegar
fyrstu Víetnamarnir komu hingað
til lands þá fengu þeir afhent ný
vegabréf með nöfnum sem höfðu
verið valin fyrir þau.
Hvað ætli fólk hugsi
um okkur sem þjóð
þegar það veit þessa
staðreynd? Þetta er
svo heimskulegt og
rasískt.
En svo féll dóm-
ur hjá alþjóða-
dómstólum um
að Íslendingar
mættu ekki
neyða fólk til að breyta nöfnum
sínum. Fólk fékk því að halda
ættarnöfnum sínum.
Grundvallarskoðun mín er sú
að þessi lög séu ekki mikilvæg.
Þau tryggja ekki öryggi okkar
eða barnanna heldur eru fyrst
og fremst starfstækifæri fyrir
þröngan en fámennan hóp fólks
sem vinnur við þetta. Lögin þjóna
aðallega þeirra hagsmunum en
ekki okkar almennra borgara.
Ég hef sagt það oft, mér finnst
þetta algjörlega fáránleg ólög.
Þau hafa valdið svo miklu ónæði
og skaða í lífi fólks. Ég veit um
fólk, innflytjendur sem vildu ekki
sækja um íslenskan ríkisborgara-
rétt bara vegna þess að þá þyrftu
þeir að hætta að nota nafnið
sitt. Þetta er fólk sem hefur lifað
alla ævi á Íslandi, en ekki sem
Íslendingar. Síðan þegar þetta fólk
verður gamalt, þá nýtur það ekki
sömu réttinda eins og það væri
Íslendingar. Það er svo ljótt að
finnast þetta mikil-
vægt og sniðugt
þegar lögin valda
slíkum skaða.“
Í LÖGUM 45/1996 UM
MANNANÖFN SEGIR AÐ
NÝTT EIGINNAFN ÞURFI
AÐ UPPFYLLA ÁKVEÐIN
SKILYRÐI. TIL DÆMIS ÞARF
NAFNIÐ AÐ GETA TEKIÐ
ÍSLENSKRI EIGNARFALLS-
ENDINGU OG EKKI BRJÓTA
Í BÁGA VIÐ ÍSLENSKT MÁL-
KERFI.
Á dögunum hafnaði Reykjavík­urborg umsókn um leyfi fyrir pylsuvagni við Sundhöllina.
Niður staðan var sú að ekki væri
„heppi legt“ að hafa þar pylsu vagn.
Slíkar aðfinnslur eru alls ekki nýjar
af nálinni því áratugum saman
hefur borgaryfirvöldum verið í nöp
við rekstur pylsuvagna í Reykjavík
og þrasið rataði oft á síður dagblaða.
1939
„Um þetta mál hefir því verið
haldið fram, að það væru slæp­
ingjar einir, sem skiftu við pylsu­
vagnana, en sannleikurinn er þó
sá, að hver einasti borgari hér í bæ
mun hafa neytt af pylsum þeim, sem
þar hafa verið keyptar. Þetta er sam­
eiginleg synd drykkjuræflanna og
hinna, sem setið hafa á goodtempl­
arafundum og farið þaðan sterkir í
baráttunni gegn áfengisbölinu, en
með tóman maga,“ stóð í pistli í Vísi
árið 1939.
1942
Fáeinir vörðu pylsuvagnana, það
gerði Guðrún Guðlaugsdóttir sem
barði í borðið og sagði á bæjar­
stjórnarfundi: „Pylsuvagnarnir eru
þarfir.   Margir þurfa að fá sér mat
og geta ekki fengið hann annars
staðar,“ sagði hún og blandaði Valtý
Stefánssyni þá bæjarfulltrúa í málið
,sagði hann samþykkan pylsuvögn­
um enda hafi hann sagt gott að geta
fengið sér pylsu þegar unnið væri
fram á nótt að blaðaskrifum.
Næturvinnugregori
Nokkrum árum seinna skrifaði
maður bréf til Vikunnar. Árið var
1964 og manninum fannst að sér
vegið að geta ekki borðað pylsur um
miðjar nætur:
„Kæri Póstur!
Fær maður aldrei bót á þessum
fjanda? Hvaða fjanda? Að venjulegir,
einhleypir menn í bænum, sem búa
bara í einu herbergi, skuli verða að
svelta heilu hungri milli kl. hálf eitt
eða eitt og fram á morgun. Maður
fær ekkert, frá því að pylsuvagninn
lokar, og þangað til ein eða tvær
sjoppur opna á morgnana klukkan
sex eða sjö. Maður er kannski að
vinna til tvö eða þrjú og orðinn
svangur, og þá fær maður ekki neitt
neins staðar, nema að bíða í þrjá
eða fjóra klukkutíma. Svo maður
neyðist til að fara banhungraður að
sofa. Segðu mér nú, Póstur: Er ekki
hægt að laga þetta? Getur maður
ekki fengið magasár eða eitthvað
af þessu? Og á maður bara að fá að
drepast?
Með kveðju frá Næturvinnu­
gregori.“ – kbg
Syndavagnarnir í sögu Reykjavíkur
Lengri útgáfu greinarinnar má
finna á www.frettabladid.is
Kristjana Björg
Guðbrandsdóttir
kristjana@frettabladid.is
6 . J Ú L Í 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R18 H E L G I N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
HELGIN
0
6
-0
7
-2
0
1
9

0
4
:3
7
F
B
0
7
2
s
_
P
0
5
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
5
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
1
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
6
0
-9
2
2
0
2
3
6
0
-9
0
E
4
2
3
6
0
-8
F
A
8
2
3
6
0
-8
E
6
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
7
2
s
_
5
_
7
_
2
0
1
9
C
M
Y
K