Morgunblaðið - 11.07.2019, Page 64

64 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. JÚLÍ 2019
VIÐTAL
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Það er mjög mikilvægt að læra að
segja já á innsoginu. Íslendingar
gera mikið af því,“ segir John Grant
brosandi og á skýrri íslensku og læt-
ur heyra, þar sem við göngum inn í
Fríkirkjuna, að hann hefur náð á því
tökum. Við höfðum hist þar á tröpp-
unum og tekið upp spjall um daginn
og veginn, en þó einkum íslensk orð
og framburð meðan við biðum eftir
manni með lykla. Og þá tjáði hann
þessa skoðun sína á innsogs-jáinu ís-
lenska. „Þetta er fallegt,“ segir hann
síðan og horfir kringum sig í kirkj-
unni sem er böðuð mildri hádegis-
birtu. John heldur upp á Fríkirkjuna
sem tónleikastað og þarna mun hann
troða upp í tvígang á Iceland Airwa-
ves-tónlistarhátíðinni í haust. Og eru
þær fréttir eflaust mörgum fagn-
aðarefni því John á fjölda aðdáenda
hér á landi og nokkur tími hefur að
auki liðið síðan hann tróð síðast upp í
heimaborg sinni Reykjavík.
Þótt John Grant sé bandarískur,
fæddur í Michigan og alinn upp í
Kólórado, þá er hann líka orðinn ís-
lenskur fyrir löngu og því eðlilegt að
ég kalli hann hér skírnarnafni sínu,
John. Og hann æskir þess að við
spjöllum saman á íslensku. „En ég
skipti kannski í ensku ef við förum
að tala um tilfinningar,“ bætir hann
við. Þá þurfi nefnilega að fara í ann-
að lag málskilnings sem hann treyst-
ir íslensku sinni ekki alveg í.
Íslenska án hreims
John kom fyrst fram hér á landi í
október 2011, á Iceland Airwaves.
„Og það er orðið nokkuð langt síð-
an ég spilaði síðast á Iceland Air-
waves,“ segir hann. „Mér fannst nú
vera tækifæri til að gera það aftur,
og koma aftur fram á Íslandi.“
Hann bætir við að hann viti ekki
enn hvernig fyrirkomulagið verði á
tónleikunum í kirkjunni í haust,
hvort hann komi fram einn eða með
einhverjum úr hljómsveitinni sinni.
„Það verður að koma í ljós en ég er
spenntur fyrir þessum tónleikum.
Ég hef spilað mjög mikið erlendis
undanfarið og finnst mikilvægt að
spila líka hér heima. Ekki of oft, en
stundum.“
– Það þarf að finna rétta jafn-
vægið, segi ég.
„Nákvæmlega,“ svarar hann
hugsi. Endurtekur svo: „Að finna
rétta jafnvægið – find the right bal-
ance.“ Kinkar svo kolli. Þetta er
komið í minni málamannsins.
Síðan John kom fram á þessum
fyrstu tónleikum sínum á Iceland
Airwaves fyrr átta árum hefur hann
verið með annan fótinn hér á landi
og leigir hér íbúð.
„Strax eftir þessa fyrstu tónleika
hér fór ég að taka upp nýja plötu
með Bigga Veiru [úr Gus Gus]. Þá
ákvað ég að setjast hér að. Mér
fannst það heillandi og spennandi og
að læra nýtt tungumál. Það er erfitt
þegar maður ferðast jafn mikið og
ég geri. En ég held að mér fari samt
fram við að nota íslensku.“
– Mér finnst þú tala hana afskap-
lega vel.
„Takk. En ég myndi vilja gera það
án hreims. Það er ekki ómögulegt en
mér finnst það erfitt. Maður þyrfti
að tala íslensku allan daginn og vera
alltaf með Íslendingum. Og ég mun
gera það, einn góðan veðurdag. Veð-
urdag,“ endurtekur hann skýrri
röddu og kjamsar á orðinu.
– Þú varst um tíma með Íslend-
inga í hljómsveitinni þinni. Eru þeir
enn með þér á flakkinu?
„Jú, þeir spila tveir með mér
núna, Jakob Smári Magnússon á
bassa og Pétur Hallgrímsson á gítar.
Hinir í hljómsveitinni eru Budgie á
trommur, en hann var í hljómsveit-
inni Siouxsie and the Banshees, og
Chris Pemberton á hljómborð.“
– Þú gafst í fyrra út nýja plötu og
þið hafið verið meira og minna á tón-
leikaferð síðan.
„Já, og að vissu leyti er það að
rústa lífi mínu,“ svarar hann mæðu-
lega. Útskýrir svo að á sumrin komi
þeir mikið fram á hinum ýmsu tón-
listarhátíðum en á veturna á sjálf-
stæðum tónleikum í hinum ýmsu
löndum. „Þetta eru tónleikar úti um
allt. Á þessu ári hef ég til dæmis spil-
að í Japan og kom fyrir tveimur dög-
um heim frá Ástralíu, veikur af
slæmu kvefi. Ég var illa kvefaður all-
an tímann þar en gat sem betur fer
sungið, en mér leið ömurlega. Það er
eitt það versta við að ferðast svona
mikið hvað það reynir á, ég kvefast
oft illa og þá er erfitt að vinna vinn-
una sína. Og þetta líf tekur mikið frá
manni – og af manni. Þetta er mjög
krefjandi.“
John þagnar og bætir svo við að
þetta flandur hafi í raun eyðilagt
samband sem hann hefur verið í
undanfarin ár. „Við erum enn nánir
vinir en grundvöllur sambands okk-
ar breyttist vegna sífelldra ferðalaga
minna. Þetta er erfitt,“ segir hann
hljóðlega.
Með hljóðver í Reyjavík
En þrátt fyrir sambandsslitin er
heimili Johns enn í Reykjavík. „Ég
er hér eins oft og mögulegt er,“
segir hann. „Stundum í sex daga, í
önnur skipti í tvær vikur. Þá sef ég
mikið og reyni að hvíla mig. Svo er
ég andvaka á nóttinni – mér finnst
ég alltaf vera flugþreyttur.“
Ferðalögin tengjast því að sífellt
meiri kröfur eru gerðar til vinsælla
tónlistarmanna um að þeir komi
sem víðast og oftast fram á tón-
leikum, en þar eru líka tekjurnar
eftir að sala á tónlist á diskum
hrundi með tilkomu streymisveitn-
anna. En hvenær finnur John sér
tíma til að semja tónlist?
„Ég sem heima þegar ég get, ég
þarf einbeitingu til þess. Sumir
geta samið tónlist á ferðalögum og
ég geri það stundum en finnst það
erfitt, því það krefst líka einbeit-
ingar að koma fram á tónleikum.
Maður verður að einbeita sér að
vinnunni.“ Hann þagnar og spyr:
„Á ég að segja að vinnunni? Helvít-
is forsetningar,“ segir hann svo og
glottir.
„En ég er búinn að koma mér upp
stúdíói hér í Reykjavík. Það er al-
veg geggjað. Þar er allt tengt og
tilbúið að nota, ég get farið þangað
og slakað á, samið og skapað. Og
mér finnst líka mikilvægt að stúd-
íóið sé ekki heima, mér finnst gott
að fara eitthvað annað að vinna.
Það er eins og sérhannaður hellir,
með myndunum mínum á veggj-
unum og uppáhaldsplötunum mín-
um í römmum, það er fullt af hljóð-
gervlum þar og ég málaði veggina.
Það er mjög fallegt. Og ég hef eytt
fullt af peningum í græjur,“ segir
hann brosandi. „Mér tekst líklega
aldrei að kaupa mér hús því ég eyði
öllu sem ég vinn mér inn í tæki og
tól, blue-ray diska, bækur og orða-
bækur allra tungumálanna sem ég
dái – og í vínylplötur.“ Talandi um
orðabækur þá má geta þess að ís-
lenskan er ekki eina tungumálið
sem John hefur lagt stund á og tal-
ar mjög vel, hann bjó um tíma í
Þýskalandi og talar reiprennandi
þýsku, auk spænsku og rússnesku.
„Líklega mun ég taka næstu
plötu upp hér – en ég þyrfti að
kaupa mér hús. Og þau eru rosa-
lega dýr hér. “ Hann spyr hvort
skynsamlegt sé að kaupa fasteign
hér á landi og við leiðumst út í sam-
tal um það og um verð og staðsetn-
ingu húsa en svo er að heyra að
draumastaður Johns sé Laufás-
vegur en þar leigði hann íbúð fyrstu
árin hér á landi.
Var sagt ég færi til helvítis
Mikið hefur verið fjallað um bak-
grunn Johns Grant í kristnu og
þröngsýnu samfélagi í Bandaríkj-
unum, samfélagi sem útskúfaði hon-
um vegna kynhneigðar hans. Hann
Maður verður sífellt að lesa og læra
 John Grant heldur tónleika í Fríkirkjunni á Iceland Airvawes  Býr í Reykjavík en hefur verið
ásamt hljómsveit sinni á ferðalögum um heiminn að fylgja eftir nýrri plötu  Íslenskan sífellt betri
Morgunblaðið/Einar Falur
Söngvaskáld „Ég held að ég sé enn að berjast inni í mér við þessa fortíð en ástandið er betra í dag,“ segir John Grant. Sem ungur maður var honum vegna
kynhneigðar útskúfað úr því samfélagi sem han ólst upp í vestanhafs og hefur hann fjallað um þá sögu sína í beinskeyttum og einlægum textum.