Skessuhorn - 20.05.2015, Page 24

24 MIÐVIKUDAGUR 20. MAÍ 2015
Vörur og þjónusta
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
Hilmir B ehf
Alhliða pípulagningaþjónusta
hilmirb@simnet.is
facebook.com/hilmirbehf
Hönnun prentgripa
& alhliða prentþjónusta
Drei bréf - Boðsbréf
Ritgerðir - Skýrslur
Reikningar - Eyðublöð
Umslög - Bréfsefni
Fjölritunar- og
útgáfuþjónustan
Getum við
aðstoðað þig?
sími: 437 2360
olgeirhelgi@islandia.is www.skessuhorn.is
Þjónustuauglýsingar
Skessuhorns
Auglýsingasími:
433 5500

Pennagrein
RÚV augýsir eftir fólki á landsbyggðinni
RÚV ætlar að
flytja fréttir af öllu
landinu, endur-
spegla líf fólks í
öllum landshlutum og vera sýnilegt í
öllum landshornum. Frétta- og dag-
skrárgerðarmenn eru nú starfandi á
Norðurlandi, Austurlandi og Vest-
urlandi en betur má ef duga skal.
Eftir mikinn niðurskurð síðasta ára-
tug var í haust ákveðið að leita leiða
til að efla starfsemi RÚV á lands-
byggðinni.
Aukin svæðisbundin
umfjöllun á vefnum
Rannsóknir sýna að þeim fjölgar
ört sem lesa fréttir á netinu og lík-
legra að fólk lesi fréttir sem birtast á
vefnum en þær sem sendar eru út á
ákveðnum tímum í útvarps- og sjón-
varpsfréttatímum. Þegar nýr vef-
ur RÚV var tekinn í notkun í janú-
ar voru kynntar til sögunnar sér-
stakar undirsíður merktar lands-
hlutum. Þar eru settar inn fréttir
og annað efni sem tengist viðkom-
andi landshluta. Markmiðið er að
efla og styrkja landshlutasíðurnar á
næstu misserum meðal annars með
því að auka svæðisbundna umfjöllun
í hverjum landshluta fyrir sig á vefn-
um, bæði í máli og myndum. Aug-
lýst hefur verið eftir frétta- og dag-
skrárgerðarmönnum í öllum lands-
hlutum til að sinna þessu starfi, auk
þess að vinna bæði fréttir og dag-
skrárefni í alla miðla RÚV. Allir sem
hafa brennandi áhuga á málefnum
líðandi stundar og vilja vera hluti af
kraftmiklum starfsmannahópi RÚV
eru hvattir til að sækja um.
Mikilvægt skref í
eflingu á starfsemi
RÚV á landinu öllu
Fyrsta skrefið í eflingu starfsemi
RÚV á landsbyggðinni var tekið í
haust með ráðningu svæðisstjóra á
Akureyri sem mun halda utan um,
stýra og þróa starfsemi RÚV úti
á landi. Stefnt er að því að í haust
verði starfandi frétta- og dagskrár-
gerðamenn á Suðurlandi, Norður-
landi, Austurlandi og á Vestfjörð-
um og Vesturlandi. Þar með er tek-
ið mikilvægt skref í að efla starfsemi
RÚV á landinu öllu.
RÚV vill fanga fjölbreytileika
mannlífsins, segja sögur af mönnum
og málefnum á Húsavík jafnt sem
á höfuðborgarsvæðinu. Dagskrár-
stjórar allra miðla RÚV taka fúslega
við tillögum og tilboðum um dag-
skrárefni, hvort heldur sem um er
að ræða staka þætti eða þáttaraðir.
RÚV hvetur dagskrárgerðarfólk af
landinu öllu til að senda inn tillögur
og mun áfram leita leiða til að fram-
leiða efni sem víðast á landinu.
Freyja Dögg Frímannsdóttir.
Höf. er svæðisstjóri RÚV á Akureyri.
Pennagrein
Nýtum auðlindirnar til atvinnusköpunar
Undanfarnar vik-
ur hafa birst harð-
orðar greinar í
fjölmiðlum gegn
fyrirhugaðri sólarkísilverksmiðju á
Grundartanga. Og eins og svo oft
áður eru stóru orðin ekki spöruð,
t.d. sagði þjóðkunnur poppsöngvari í
grein í Fréttablaðinu 1. maí að þorp-
ið á Grundartanga væri í raun jóla-
þorp frá helvíti!
Það er eins og það séu trúarbrögð
hjá ákveðnum aðilum að hamast
gegn virkjunum og stóriðju. Þegar
járnblendiverksmiðjan var reist fór
flokkur manna og reisti níðstöng á
Grundartanga. Ekki gekk minna á
þegar álverið var reist á Grundar-
tanga, þá risu upp ýmsir heimsenda-
spámenn sem fullyrtu m.a. að þarna
yrði allt á kafi í óþrifnaði og vatn-
ið sem við Akurnesingar sækjum í
Akrafjall yrði ónothæft vegna meng-
unar. Allt hefur þetta sem betur fer
reynst tóm vitleysa og Norðurál er til
fyrirmyndar í umhverfismálum.
Sá háværi minnihluti sem mest er
á móti stóriðjunni talar gjarnan með
fyrirlitningu um störf í þessum verk-
smiðjum. Samt er það nú þannig að
þessi störf eru mjög eftirsótt, t.d.
sóttu 1.100 manns um vinnu í Norð-
uráli þegar fyrirtækið hóf starfsemi
sína og allar götur síðan hefur verið
mikil ásókn í störf í verksmiðjunni og
starfsmannavelta lítil. Þegar nýlega
var auglýst eftir sumarafleysinga-
fólki bárust 600 umsóknir. Af hverju
skyldu nú þessi störf vera svona eftir-
sótt. Jú, launin eru betri en almennt
gerist og stóriðjan greiðir hæstu
meðallaun á Vesturlandi að fiskveið-
um undanskildum. Þá er mikið lagt
upp úr aðbúnaði starfsmanna og ör-
yggismálin eru tekin föstum tökum.
Verksmiðjurnar á Grundartanga
hafa frá því þær hófu starfsemi átt
ríkan þátt í að treysta atvinnu og bú-
setu í nágrannabyggðum sínum. Á
Akranesi vinna a.m.k. 5-600 manns
á Grundartanga og tugir ef ekki
hundruð mannna við margháttaða
þjónustu við stóriðjuna. Bæði þeg-
ar járnblendiverksmiðjan og álverið
hófu starfsemi fjölgaði íbúum bæjar-
ins um mörg hundruð og hefur fjölg-
að jafnt og þétt síðan. Starfsemin á
Grundartanga er einn af burðarásum
atvinnulífs bæjarins.
Íslensku álverin kaupa vörur og
þjónustu fyrir 25 milljarða á ári af
yfir 700 innlendum fyrirtækjum. Út-
flutningsverðmæti áls er 226 millj-
arðar á ári. Hjá álverunum þremur
starfa yfir 2.000 manns og að með-
töldum þeim sem þjónusta fyrirtækin
eru það 4-5 þúsund manns sem hafa
afkomu sína af þessum iðnaði.
Eitt af því sem andstæðingar stórið-
unnar hafa haldið fram jafnt og þétt í
áratugi er að verið sé að selja raforku
til þessara fyrirtækja á útsöluverði.
Þessi kenning var afsönnuð rækilega
á nýlegum ársfundi Landsvirkjunar
þar sem fram kom að fyrirtækið skil-
aði 19 milljörðum í hagnað í fyrra,
greiddar hafa verið niður skuldir um
82 milljarða á síðustu 5 árum og fjár-
fest á sama tíma fyrir 68 milljarða.
Það var einnig boðað að eftir 2-3 ár
muni Landsvirkjun greiða arð upp á
10-20 milljarða á ári. Þar sem heim-
ilin í landinu greiða mun lægra raf-
orkuverð en gerist í nágrannalönd-
unum má ljóst vera að það er salan
til stóriðjunnar sem ber uppi þessa
frábæru afkomu. Kenningar stór-
iðjuandstæðinga eru því alrangar og
kemur það fáum á óvart.
Við Íslendingar eigum að nota
auðlindir okkar til lands og sjáv-
ar innan skynsamlegra marka. Á því
byggist lífsafkoma okkar. Við þurf-
um að virkja meira og fá orku til at-
vinnuskapandi starfsemi. Það er því
fagnaðarefni að meirihluti Alþingis
er að breyta rammaáætlun þannig að
þetta megi verða. Gleymum því ekki
að við erum að framleiða hreinustu
orku í heimi.
Guðjón Guðmundsson.
Höfundur er fyrrverandi alþingis-
maður.
Pennagrein
Verðbólga er það
orð sem oftast
heyrist í umræð-
unum í dag um það grafalvarlega
ástand sem orðið er í þjóðfélaginu.
Þetta er einnig það orð sem enginn
vill að eigi sér stað, því verðbólga er
yfirleitt öllum til tjóns. En hvað er
verðbólga? Hún er einfaldlega það
sem orðið segir. Það er að verð á
vöru og þjónustu hækkar aftur og
aftur af ýmsum ástæðum og myndar
það ástand sem kallað er verðbólga.
En hverjir höndla með vöru og
þjónustu og ráða verði þess, eru það
ekki forstöðumenn og eigendur fyr-
irtækja, svonefndir vinnuveitendur?
Þeir hækka og lækka verð (útsölur)
eftir sínum geðþótta, eru þeir því
ekki aðal örsakavaldar verðbólgu?
Þorsteinn Viglundsson talsmaður
vinnuveitenda er alltaf að hamra á
því að hækkun launa sé frumorsök
verðbólgu. Það er alls ekki rétt, því
ef ekki hækkar verð á vöru og þjón-
ustu við launahækkanir, þá verður
engin verðbólga. Einfaldara getur
þetta ekki verið.
Aftur á móti er það rétt að hækki
einhver kostnaður hjá vinnuveit-
anda, t.d. launakostnaður, þá er
ekki óeðlilegt að hann vilji fá það
bætt. En launakostnaður er afskap-
lega breytilegur í rekstri fyrirtækj-
um, allt frá því að vera 10 til 50%
af veltu, eða að jafnaði um 20%.
Ef kostnaðarliður launa hjá fyrir-
tæki væri 20% af heildar rekstrar-
kostnaði og launakostnaður þess
fyrirtækis hækkaði um 20%, þá þarf
útseld vara eða þjónusta ekki að
hækka meira en 20 sinnum 20 deilt
með 100 = 4%. Þetta er sama pró-
sentuhækkun og ríkisstjórnin hækk-
aði matarskattinn svonefnda, úr 7%
í 11% og ekki orsakaði það neina
verðbólgu.
Með sömu rökum mætti ætla
að hækki höndlarar vöru og þjón-
ustu ekki meira en 4% þá yrði eng-
in verðbólga. Með öðrum orðum:
Þegar fyrirtæki hækka verð meira en
launakostnaður þess vex þá verður
til verbólga. Því miður gerist þetta
aldrei, því yfirleitt hækka verðlegg-
endur vöru sína og þjónustu meira
en nemur kostnaðarauka launa-
hækkanna, oft mikið meira.
Það vekur mér oft furðu að svona
einfaldir hlutir skuli ekki vera meira
ráðandi í umræðunni en raun ber
vitni og að hagfræðistofnanir ýms-
ar og Háskóli Íslands skuli ekki
benda á og birta svona einfaldar
staðreyndir. Verðlagseftirlit hér er
mjög í skötulíki. Af opinberri hálfu
lítið sem ekkert, það er fjársvelt og
valdlaust til refsinga á órökstuddum
og óheftum verðhækkunum. Einnig
er verðlagseftirlit launþegasamtak-
anna veikburða og valdlaust til virk-
ara eftirlits á verðlagsþróun í land-
inu.
Þó svo að það sem að framan er
greinir sé augljóslega stærsti þátt-
ur í þróun verðbólgu þá segir það
ekki allt um orsök hennar, því fleira
kemur til og þar má nefna hið óhefta
flæði peningamagns frá bönkunum
út í þjóðfélagið. Til dæmis útgáfa
kretidkorta bankanna og fleiri aðila,
sem hefur stóraukið skuldastöðu al-
mennings þannig að fjármagnsvelt-
an í þjóðfélaginu eru mörgum millj-
örðum meiri en nokkur innstæða er
fyrir. Einnig gengisfellingar gjald-
miðils okkar (gerðist oft áður að
beðni LÍÚ) og fleiri stjórnvaldsað-
gerðir.
Allt tal stjórnvalda um að þau
eigi ekki að skipta sér af átökum á
vinnumarkaði er þvæla, því óhjá-
kvæmilega snertir það alltaf stjórn-
völd hvað er að gerast meðal þjóð-
arinnar á hverjum tíma. Núverandi
ríkisstjórn er stýrt af stórfyrirtækj-
um og fjármagnseigendum eins og
allir vita og þorir ekkert að gera
nema með samþykki þeirra. Í skjóli
og að skipun þeirra skyrrist hún við
að gera skyldu sína og koma með
raunhæfar tillögur til lausnar á því
ófermdarástandi sem hér er. Þegar
heimska og hugleysi hennar gagn-
vart yfirboðurum sínum er slíkt að
það er farið að varða líf eða dauða
einstaklinga, þá er mælirinn meira
en fullur.
Samtök launafólks, sem sam-
þykkt hafa með miklum meiri-
hluta verkföll til lagfæringar á kjör-
um sínum, ættu nú að leggja þá nið-
urstöðu fram sem kröfu til forseta
landsins til rjúfa þing samkvæmt 24
gr. Stjórnarskrárinnar og efna til al-
þingiskosninga. Eða að nota niður-
stöðu kostninganna um verkfallsað-
gerðir sem undirskriftar áskorun til
forseta að beita ákvæðum 26 gr. um
þjóðaratkvæðagreiðslu um framtíð
núverandi ríkistjórnar.
Hafsteinn Sigurbjörnsson.
Ríkisvald og verðbólga
Fréttaveita Vesturlands
www.skessuhorn.is