Skessuhorn


Skessuhorn - 08.07.2015, Blaðsíða 28

Skessuhorn - 08.07.2015, Blaðsíða 28
MIÐVIKUDAGUR 8. JÚLÍ 201528 Vörur og þjónusta R E S T A U R A N T Upplýsingar í síma: 430 6767 R E S T A U R A N T Upplýsingar í síma: 430 6767 Hilmir B ehf Alhliða pípulagningaþjónusta hilmirb@simnet.is facebook.com/hilmirbehf Hönnun prentgripa & alhliða prentþjónusta Drei bréf - Boðsbréf Ritgerðir - Skýrslur Reikningar - Eyðublöð Umslög - Bréfsefni Fjölritunar- og útgáfuþjónustan Getum við aðstoðað þig? sími: 437 2360 olgeirhelgi@islandia.is Vélabær ehf. Bæ í Bæjarsveit Alhliða viðgerðarþjónusta á bílum, dráttarvélum og vélum tengdum landbúnaði Smur og hjólbarðaþjónusta velabaer@vesturland.is S K E S S U H O R N 2 01 3 Pabbi minn bjó fyrstu fimm ár ævi sinnar með sjö systkinum í báru- járnsklæddu timburhúsi sem var á stærð við bílskúr, eins og þeir ger- ast í dag. Yngstu börnin áttu að- eins eitt sett af fötum. Á þvotta- dögum voru þau háttuð upp í rúm. Á meðan þvoði amma af þeim föt- in á þvottabretti. Allt vatn var sótt í bæjarlækinn. Matur var eldaður á prímuseldavél. Árið 1951 reistu þau sér holsteinshús með rennandi vatni. Með seinni tíð bötnuðu svo lífsgæðin og þægindin jukust smátt og smátt. Það er magnað til þess að hugsa hvað kjör okkar Íslendinga hafa gjörbreyst á ekki lengri tíma. Á ævi eins manns eru aðstæður allar aðr- ar. Maður getur ekki verið annað en verið þakklátur fyrir þau lífsgæði sem við hjónin getum boðið barna- börnum þessa manns í dag. Rökin vegin og metin Þann 28. maí síðastliðinn mætti ég á fund í Tónbergi um málefni HB Granda á Breiðinni á Akra- nesi. Megin umræðuefni fundar- ins var hvort hausaþurrkunarverk- smiðja ætti heima í byggð, ef nýj- ustu tækni og verkferlum væri beitt til að minnka ólyktina. Ég ákvað fyrir fundinn að mæta með opinn huga. Ég vildi hlusta á og taka til- lit til sjónarmiða HB Granda. Mér heyrðist á öllu að flest ykkar bæj- arfulltrúanna hefðuð þá ekki enn tekið afstöðu til málsins og vær- uð því þarna í sömu erindagjörð- um og ég, að mynda ykkur skoð- un. Ég hef komist að niðurstöðu fyrir sjálfan mig og mig langar að deila henni með ykkur ef það skyldi hjálpa ykkur að taka ákvörðun fyrir ykkur sjálf. Það sem mér þótti standa upp úr erindi og svörum Guðjóns Jóns- sonar, ráðgjafa hjá VSÓ, er að lykt- armengun frá fyrirhugaðri breyttri og stækkaðri verksmiðju er ennþá sveipuð töluverðri óvissu. Það er reyndar hægt að gefa sér þær for- sendur að lyktarmengun muni minnka töluvert. En um leið full- yrti Guðjón að aldrei verði hægt að koma alveg í veg fyrir hana. Þá er heldur ekki hægt að henda reiður á hversu mikil eða lítil hún verður. Það kom fram í máli Guðjóns að Ísland er í fararbroddi þegar kemur að því að fást við lyktarmengun frá svona verksmiðjum. Þekkingin er þannig best hérlendis og því varla hægt að sækja neinar fyrirmynd- ir erlendis frá. Þessi vísindi eru því greinilega ennþá ung og ekki kom- in það mikil reynsla á þau að hægt sé að fullyrða neitt um hvort ný hausaþurrkunarverksmiðja, með allri sinni tækni og bættum ferlum, muni skapa sátt í sínu umhverfi eða ekki. Lítið haldbært að byggja á Ein helstu vandkvæði sem Guðjón og aðrir vísindamenn á þessu sviði standa frammi fyrir eru þau að erf- itt er að finna haldbæra mælikvarða til að styðjast við. Það er mjög erfitt að mæla lykt því hún er svo huglæg. Það sem einum finnst vera vond lykt eða mikil finnst öðrum kannski bærileg eða lítil lykt. Ekki er held- ur alveg hægt að styðjast við fjölda kvartana frá bæjarbúum sem mæli- gildi. Sem bæjarfulltrúar hljótið þið að hafa reynslu af því að langflest fólk kvartar ekki, sama hvert um- kvörtunarefnið er. Flestir kjósa að bölva í hljóði. Það fólk er þó líkleg- ast alveg jafn óánægt og þeir örfáau sem koma kvörtun á framfæri. Annars konar iðnaður á sjaldn- ast við þennan vanda að glíma. Ef t.d. álverksmiðja hyggst auka fram- leiðslu um ákveðið mörg tönn þá er vitað, með töluverðri vissu, um hversu mörg tonn mengunin eykst. Þar með er hægt að grípa inn í með fullnægjandi mengunarvarnir áður en framleiðslan er aukin. Að þessu leyti hefur HB Grandi núna frek- ar lítið að byggja á. Það sem verra er, niðurstöðurnar verða ekki ljósar fyrr en fólk verður hugsanlega fyrir barðinu á þeim. Ekkert í tali frummælendanna á fundinum gaf í skyn að skrefin sem HB Grandi hyggst stíga með nýju húsnæði, bættum verkferlum og auknum mengunarvörnum muni sannarlega duga til að skapa sátt um starfsemina. Kannski tekst það. Kannski tekst það ekki. Eitt er þó fullvisst. Svo ég vitni beint í loka- orð í glærusýningu Guðjóns, en þar stendur: „Ekki er hægt að reisa vinnslu sem þessa þannig að hún verði lyktarlaus“. Ég býð mig ekki fram Laugafiskur, og nú í seinni tíð HB Grandi, hafa í tólf ár komist upp með að gera árangurslausar tilraun- ir til þess að minnka ólyktina. Það hafa fyrirtækin án vafa gert í góðri trú og í von um góðan árangur. Það hefur því miður ekki tekist hingað til. En tilraunastarfsemin er ekki vandamálið. Vandamálið er að „til- raunadýrin“ erum við íbúarnir. Ég hef hingað til ekki verið spurður um hvort ég og fjölskylda mín viljum taka þátt í þessari til- raunastarfsemi. Við erum ekki rott- ur og ég tel lágmarks kurteisi að við séum hér eftir spurð hvort við vilj- um bjóða okkur fram sem viðfangs- efni í þessar tilraunir. Ég segi að á meðan einhver starf- semi er í tilraunafasa hvað meng- un varðar þá á hún einfaldlega ekki heima í mannabyggð. Alveg sama af hvaða tagi sú starfsemi er. HB Grandi getur fyrir mína parta reist hausaverksmiðju á næstu lóð við mig ef þeir geta sannfært mig um að ekki hljótist mengun af starfsem- inni. En þangað til vildi ég gjarn- an að þeir gerðu tilraunir með það annars staðar. Komum okkur inn í nútímann Tímarnir hafa breyst gríðarlega mikið síðustu áratugi, eins og talað var um hér í upphafi. Fáir myndu í dag láta bjóða sér híbýli án renn- andi vatns eða þvottavélar. Að sama skapi sættir fólk sig illa við óþef af úldnum fiskúrgangi í nútíma heim- ilum. Það er liðin tíð að hægt sé að þagga slíkt niður með niðurlægj- andi kommentum á borð við „hva, þolirðu ekki smá peningalykt, vesa- lingurinn?“ Mengun er eitthvað sem við sættum okkur ekki lengur við. Ég vinn hjá fyrirtæki sem er líka í mengandi iðnaði. En það fyrir- tæki, Norðurál, hefur alltaf sýnt mikla samfélagslega ábyrgð í þessu tilliti. Allar mælingar sýna að fyr- irtækið hefur ekki bara staðist lág- mörk í mengunarvörnum og snyrti- mennsku gagnvart umhverfinu, heldur gott betur. Ég get ekki ver- ið annað en stoltur þegar ég geng um þessa flottu verksmiðju. Það er því miður ekki sömu sögu að segja þegar ég geng um bæinn minn. Það væri óskandi að Akranesbær og HB Grandi gætu sett sér svipuð viðmið og metnað í umhverfismálum og Norðurál. Lýsi hf. flytur vanda- málið burt Íbúar Þorlákshafnar hafa mátt þola sömu lyktarmengun frá hausa- þurrkun Lýsis hf. í bænum undan- farin ár. Samkvæmt frétt á vef Hafn- arfrétta 1. júlí sl. hefur Lýsi hf. eytt tugum milljóna í mengunarvarnar- búnað á liðnum árum. Það hefur ekki dugað til að stemma stigu við lyktarmenguninni og „hefur líkleg- ast engin önnur hausaverksmiðja á landinu lagt sig jafn mikið fram og fjárfest jafn miklu í þeim tilgangi að minnka lykt frá starfsemi sinni“, segir á vefnum. Katrín Pétursdóttir, forstjóri Lýsis hf., sagði þetta í samtali við Hafnarfréttir: „Augljóst er að við höfum ekki náð tilætluðum árangri með aðgerðum okkur í óhagstæð- um vindáttum og því fáir varan- legir kostir eftir aðrir en að flytja starfsemina út fyrir bæinn. Því höf- um við tekið ákvörðun um flutning og höfum undanfarna mánuði ver- ið í viðræðum við bæjaryfirvöld um heppilega staðsetningu sem örugg- lega veldur ekki lyktarmengun í bænum“. Það væri óskandi að HB Grandi hf. og Akraneskaupstaður gætu sett sér svipuð viðmið og metnað í um- hverfismálum og Lýsi hf. og Sveit- arfélagið Ölfus. Virðingarfyllst, Kjartan S. Þorsteinsson Höf. er íbúi á Neðri-Skaga Pennagrein Tilraunir á mannfólki Opið bréf til bæjarfulltrúa Akranesbæjar

x

Skessuhorn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skessuhorn
https://timarit.is/publication/1096

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.