Skessuhorn - 12.08.2015, Blaðsíða 2

MIÐVIKUDAGUR 12. ÁGÚST 20152
Þegar sumri fer að halla er að ýmsu að huga.
Skólarnir hefjast fljótlega og þá er ekki úr
vegi að finna til innkaupalistana og fara yfir
skóladótið til að athuga hvort eitthvað þarf
að endurnýja fyrir veturinn. Enn er þó sum-
ar og bæjarhátíðir víðsvegar um landið um
helgina. Til að mynda verða Danskir dagar
haldnir hátíðlegir í Stykkishólmi, eins og lesa
má um í Skessuhorni vikunnar.
Spáð er suðaustan hvassviðri og rign-
ingu í landshlutanum í dag, miðvikudag. Á
fimmtudag verður suðaustan 10-18 metr-
um á sekúndu og rigning með köflum,
hvassast verður við suðvesturströndina en
hægari og stöku skúrir um landið norðan-
vert. Hiti 8 til 17 stig, hlýjast fyrir norðan. Á
föstudag verður austan- og norðaustan
5-13 m/s. Rigning um landið suðaustanvert
en annars skýjað með köflum og skúrir á
víð og dreif. Hiti verður 10 til 16 stig að deg-
inum en kólnar með kvöldinu. Á laugardag
spáir norðaustlægri átt og víða rigningu en
úrkomulítið verður um landið suðvestan-
vert. Hiti á bilinu 8 til 15 stig. Á sunnudag og
mánudag verða áfram austlægar áttir og
rigning suðaustan til en annars dálitlar skúr-
ir. Milt í veðri.
Í síðustu viku var spurt á vef Skessuhorns:
„Hversu mörgum sokkum týnir þú í þvotti
að meðaltali í hverri viku?“ 69,47% svar-
enda kváðust engum sokkum týna. „Ein-
um stökum eða pari“ sögðu næstflestir, eða
14,5% og „Tveimur til fjórum pörum“ sögðu
4,33% svarenda. 5,09% sögðust týna öll-
um sokkum heimilisins að meðaltali í hverri
viku en 4,58% segjast ekki ganga í sokk-
um. 2,04% svarenda segja alla sokkana eins
og því skipti engu máli hversu margir týn-
ist í þvotti.
Í næstu viku er spurt:
„Ætlar þú að setjast á
skólabekk í vetur?“
Knáir golfarar í Ólafsvík gerðu sér lítið fyrir
um helgina og spiluðu sig upp í efstu deild
í sveitakeppni GSÍ. Þeir verðskulda að vera
Vestlendingar vikunnar. Sjá nánar bls. 30.
Til minnis
Veðurhorfur
Spurning
vikunnar
Vestlendingur
vikunnar
Met var
slegið í umferð
HVALFJ: Umferðin í Hval-
fjarðargöngum í júlí síðastliðn-
um var meiri en dæmi eru um
í einum mánuði frá því göng-
in voru opnuð í júlí 1998. Sam-
tals fóru hátt í 270.000 ökutæki
undir Hvalfjörð í mánuðinum
en það er 12,3% fleiri en í
sama mánuði í fyrra. Umferð-
in í göngunum jókst um 4,5%
fyrstu sjö mánuði ársins, miðað
við sama tímabil í fyrra. Vega-
gerðin hefur upplýst að umferð
á hringveginum hafi aukist um
tæplega 9% að jafnaði í júlí, frá
sama mánuði í fyrra. Aldrei hafa
fleiri bílar farið um hringveg-
inn í einum mánuði. Umferðin
jókst mest á Suðurlandi, höfuð-
borgarsvæðinu og Vesturlandi
en minnst á Austurlandi. Vafa-
lítið má kenna veðráttunni fyr-
ir austan um en þar hefur verið
kalt og úrkomusamt í sumar.
-mm
Umfangsmikil
leit að flugvél
LANDIÐ: Umfangsmikil leit
að lítilli flugvél með tvo inn-
anborðs fór fram á sunnudags-
kvöldið. Vélin fór frá Akur-
eyri klukkan 14 og var áætl-
aður lendingartími í Reykja-
vík klukkan 16:20. Þegar ekk-
ert hafði spurst til vélarinnar
var hafin leit. Þyrlur Landhelg-
isgæslunnar og allar björgun-
arsveitir á Norður,- Vestur- og
Suðurlandi voru kallaðar út til
leitar. Þegar mest var leituðu á
þriðja hundrað björgunarsveit-
armanna og fleiri tóku þátt í eft-
irgrennslan, stjórnun og skipu-
lagsvinnu. Vélin fannst síðan úr
þyrlu klukkan 20:30 um kvöld-
ið. Hafði hún brotlent í Barkár-
dal við Gíslahnjúk, brattlendu
svæði sem gengur inn af Hörg-
árdal í Eyjafirði. Erlendur mað-
ur sem var farþegi í vélinni var
þá látinn. Flugstjórinn, Arn-
grímur Jóhannsson flugstjóri,
var fluttur slasaður með þyrlu
til Akureyrar þaðan sem hann
var sendur með sjúkraflugi til
Reykjavíkur. Fram kemur í til-
kynningu frá ættingjum Arn-
gríms síðastliðinn mánudag
að hann hafi brennst mikið á
höndum og andliti. Rannsókn-
arnefnd flugslysa annast rann-
sókn slyssins.
–mm
Lambakjöt meira
á diskum lands-
manna
LANDIÐ: Sala á íslensku
lambakjöti hefur verið góð að
undanförnu. Síðustu tólf mán-
uði, frá 1. júlí að telja, hef-
ur verið 6% söluaukning frá
sama tímabili árið á undan. Sala
lambakjöts hefur aukist jöfnum
skrefum síðustu ár. Sameigin-
legt markaðsstarf bænda og af-
urðarstöðva, stöðugt framboð,
aukinn ferðamannastraumur
og vakning hjá íslenskum neyt-
endum um gæði og hollustu ís-
lenska lambakjötsins eru tal-
in skipta mestu um söluaukn-
ingu nú. Þá var í vor skortur á
öðrum kjöttegundum um tíma
vegna verkfalls í sláturhúsum og
er líklegt að það hafi örvað sölu
á lambakjöti á meðan. Engu að
síður er margt sem bendir til
að viðvarandi aukningar megi
vænta í neyslu lambakjöts.
-mm
Nú í sumar hafa staðið yfir loka-
framkvæmdir við heitavatns-
geymi Orkuveitu Reykjavíkur
sem stendur rétt innan við Akra-
nes. Þessi geymir á að bera stór-
an hluta forðans af hitaveituvatni
fyrir Akranesbæ, en vatnið kemur
úr Deildartunguhver í Borgarfirði.
Nýi geymirinn stendur við dælu-
stöð hitaveitunnar við hlið gamla
geymisins. Orkuveitan ákvað á sín-
um tíma að ráðast í byggingu hans.
Ljóst var að eldri geymir var orð-
inn of lítill enda hefur Akranesbær
stækkað mikið síðan hitaveitan var
lögð fyrir rúmum 30 árum síðan.
Laust fyrir síðustu jól var vatni
hleypt á nýja geyminn. Það þótti
mikið fagnaðarefni þar sem forði
hans jók mjög afhendingaröryggi á
heitu vatni. Vandræði höfðu verið
með það vegna tíðra bilana á heita-
vatnslögninni frá Deildartungu
sem er sú lengsta á landinu. Því lá
á að koma nýja geyminum í gagn-
ið sem fyrst.
Nýi geymirinn var því í notk-
un í vetur þó hann væri ekki enn
að fullu frágenginn. Nú í sum-
ar var hins vegar vatninu tappað
af honum. Síðan hefur verið unn-
ið að lokafrágangi. „Það átti eftir
að ganga frá ýmsu, svo sem þaki og
hlutum tengdum klæðningu. Þessi
ytri frágangur tafðist eftir áramót
í vetur vegna þess að veðurfarið
var svo erfitt með tíðum stormum.
Svo átti líka eftir að kústa tank-
inn að innan með sementsblöndu.
Það hefur verið unnið að þessu nú
í sumar. Tankurinn verður þannig
fullfrágenginn í haust þegar hann
verður tekinn í notkun að nýju,“
segir Árni Geir Sveinsson verk-
efnastjóri hjá Ístak sem séð hefur
um framkvæmdir.
Orkuveitan hefur einnig í sumar
unnið að endurnýjun á heitavatns-
lögninni í Melasveit en þar voru
tíðar bilanir vegna þess að ald-
ur lagnarinnar var farinn að segja
til sín. Vonir standa til að bilanir
verði hér eftir fátíðari og að Ak-
urnesingar geti búið við þokkalegt
heitavatnsöryggi á köldum dögum
á vetri komanda.
mþh
Framkvæmdum að ljúka við nýjan
heitavatnsgeymi OR við Akranes
Heitavatnsgeymar OR við Akranes í kvöldsólinni nú í júlí. Sá minni og eldri tekur 2.000 rúmmetra vatns og hefur verið not-
aður í eingöngu nú í sumar. Sá nýi rúmar hins vegar 6.200 rúmmetra. Hann mun standa fullfrágenginn áður en haustar.
Inn við Smáhraunakúlur í Ber-
serkjahrauni á Snæfellsnesi eru
nokkrir lúpínuflekkir sem hafa ver-
ið að stækka undanfarin ár. „Ástæð-
an fyrir því að lúpína er þarna er að
henni hefur verið sáð vísvitandi og
það er slæmt. Ég vil benda á að Ber-
serkjahraun er á náttúruminjaskrá
og að sá lúpínu þar er mikið inn-
grip í gróðurfar svæðisins og það má
ekki gerast að lúpína fái að breyðast
út í mosavöxnum hraunum. Ég vil
einnig benda á að gígurinn í Smá-
hraunakúlu er illa farinn vegna vik-
urtöku síðustu áratuga og brýn þörf
á að loka þeirri námu og snyrta um-
hverfið,“ segir Gunnar Njálsson í
Grundarfirði sem jafnframt er for-
maður Skógræktarfélags Eyrarsveit-
ar í Grundarfirði.
Gunnar segir að sveitarfélög beri
mikla ábyrgð á þessum vanda sem
útbreiðsla lúpínu er, ásamt Vega-
gerðinni, landeigendum og Skóg-
ræktarfélagi Íslands. „Eftir 1990
hvatti Skógræktarfélag Ísland og
Landgræðsla ríkisins þjóðina til að
fara út og sá lúpínufræum hvar sem
því var við komið og nú sjáum við
afleiðingarnar víða um land. Mik-
il umræða hefur verið um kosti og
galla ágengra tegunda í íslenskri
náttúru undanfarin ár, en ég get
sagt að flest fólk sem ég hitti er fyr-
ir löngu búið að fá nóg af þessum
jurtum. Heilu þéttbýlisstaðirnir eru
undirlagðir af alaskalúpínu og kerfil
og menn fara langt upp í fjallshlíðar
til að sá fræjum. Nú er orðið mikl-
vægt að fara að ákveða til framtíð-
ar hvort þjóðin ætli að taka á vanda-
málum jurta sem eru ágengar í ís-
lenskri náttúru. Þessir aðilar verða
að ákveða hvort sporna eigi við út-
breyðslu þeirra, marka nýja stefnu
og vinna saman. Það er svo auðvelt
að sporna við ágengum tegundum
ef vilji er fyrir hendi. Vonandi sker
þjóðin upp herör gegn þessu,“ seg-
ir Gunnar Njálsson.
Hann segir að menn ferðist um
og sái lúpínu í skjóli áróðurs frá
áhrifamönnun innan SÍ. „Þetta
verður að stöðva. Hafa sveitarfélög
vald til að banna sáningu á ágeng-
um tegundum í úthaga? Ég vildi að
svo væri.Við eyðum alltof miklum
tíma í að rífast um staðreyndir um
ágengar tegundir og öfugsnúum
allt of miklu í umræðunni. Í mínum
huga er Ísland einn fallegur garð-
ur og við eigum að rækta hann vel
og í garðrækt tökum við það sem
ekki hentar og breytum til batnað-
ar. Náttúra eyjarinnar er eign okk-
ar allra og við verðum að búa vel að
henni fyrir gesti okkar og afkom-
endum. Við verðum að gæta henn-
ar.“
Gunnar segir að Stykkishólms-
bær hafi slegið lúpínu undanfarin
fimm sumur í samvinnu við Nátt-
úrustofu Vesturlands og árangur-
inn sé mjög góður og athyglisverð-
ur. „Hér í Grundarfjarðarbæ eru
nokkrar lúpínuplöntur og kerfill á
nokkrum fermetrum. Unnið er að
eyðingu og gengur vel. Ég hef stað-
ið fyrir útrýmingu þessara plantna
í samráði við áhaldahúsið. Ég er
formaður Skógræktarfélags Eyrar-
sveitar í Grundarfirði og það félag
vinnur í því að takmarka útbreiðslu
þessara jurta ásamt starfsmönnum
áhaldahússins. Við ætlum að hafa
íslenska ásýnd í sveitarfélaginu í
framtíðinni. Mikilvægt er að virkja
íbúana og hvetja þá til að fara út
og klippa lúpínu og kerfil á rétt-
um tíma að sumri fyrir fræmynd-
un þar sem átak er í gangi í sveit-
um landsins. Það er ódýrasta leið-
in. Sveitarfélög eyða miklum pen-
ingum á hverju ári í að berjast gegn
útbreiðslu þessarra jurta vegna þess
að of seint var brugðist við í byrj-
un.“ mm
Lúpínu sáð í friðlýst svæði Berserkjahrauns
Sveitarfélög eyða miklum peningum í að berjast gegn útbreiðslu
ágengra plantna þar sem of seint var brugðist við í byrjun
Gunnar Njálsson formaður Skóg-
ræktarfélags Eyrarsveitar.
Lúpína er að breiða úr sér í Berserkjahrauni. Gunnar Njálsson óttast mjög
afleiðingarnar.